Χονγκ Κονγκ: Το «πείραμα» δεν πέτυχε - Σε εξέλιξη η «κίτρινη επανάσταση» εναντίον της «κόκκινης» Κίνας
JAVIER C. HERNANDEZ, AMY QIN/THE NEW YORK TIMES*
Στην αρχή, οι διαδηλωτές κατέβηκαν στους δρόμους οργισμένοι για νομοσχέδιο που θα επέτρεπε σε κατοίκους της αυτόνομης περιοχής να εκδοθούν στην ηπειρωτική Κίνα, προκειμένου να δικαστούν για κατηγορίες που τους βαρύνουν. Γρήγορα, όμως, τα αιτήματά τους διευρύνθηκαν για να συμπεριλάβουν την απαίτηση για ελεύθερες εκλογές. Για το Πεκίνο, κάτι τέτοιο θα σήμαινε άμεση απειλή να χάσει τον έλεγχο του Χονγκ Κονγκ.
Οι αρχικά ειρηνικές κινητοποιήσεις σταδιακά ριζοσπαστικοποιήθηκαν, θέτοντας σε αμφισβήτηση τη φήμη του Χονγκ Κονγκ ως περιοχής όπου βασιλεύουν η τάξη και η αποτελεσματικότητα. Την περασμένη εβδομάδα, ακτιβιστές κατέλαβαν για δύο ημέρες το αεροδρόμιο, παραλύοντας προσωρινά έναν από τους σημαντικότερους κόμβους των διεθνών μεταφορών. Η οικονομική ζημία που υπέστη η περιοχή ήταν μεγάλη.
Αλλά και η κεντρική εξουσία της Κίνας σκληραίνει τη στάση της. Αξιωματούχος του Πεκίνου χαρακτήρισε πράξεις των διαδηλωτών μορφές «τρομοκρατίας». Επίλεκτες δυνάμεις της κινεζικής αστυνομίας πραγματοποίησαν μεγάλης κλίμακας γυμνάσια στο Σετζέν, γειτονική πόλη της κινεζικής ενδοχώρας.
«Βρισκόμαστε σε σταυροδρόμι», λέει ο Μάρτιν Λι, πρώην βουλευτής στο τοπικό Κοινοβούλιο και υποστηρικτής της δημοκρατίας. «Το μέλλον του Χονγκ Κονγκ, το μέλλον της δημοκρατίας, εξαρτώνται από το τι θα συμβεί τους προσεχείς μήνες», προσθέτει.
Το πέρασμα στην Κίνα
Η αναταραχή αποκαλύπτει την εσωτερική ένταση στο πολιτικό πείραμα που ξεκίνησε το 1997, όταν η μέχρι τότε βρετανική αποικία επανήλθε υπό τον έλεγχο της Κίνας. Ηταν μια φιλόδοξη προσπάθεια για ένα γάμο συμφέροντος ανάμεσα στην αυταρχική εξουσία του Πεκίνου και σε μια περιοχή που απολάμβανε πολιτικές ελευθερίες.
Ο Κινέζος πρόεδρος Σι Τζινπίνγκ θέλει να κάνει το Χονγκ Κονγκ να μοιάζει περισσότερο με την κινεζική ενδοχώρα. Χρησιμοποιεί οικονομικά κίνητρα για να προσφέρει ευημερία και να κερδίσει τη νομιμοφροσύνη των πολιτών. Οι διαδηλωτές θέλουν μια κυβέρνηση που θα εξυπηρετεί τα δικά τους συμφέροντα και όχι μόνο εκείνα του Πεκίνου, ώστε να αντιμετωπιστούν πιεστικά προβλήματα όπως το αστρονομικό ύψος των ενοικίων και οι χαμηλοί μισθοί. Οι δύο πλευρές φαίνεται να μην επικοινωνούν πλέον.
Οι διαδηλωτές υιοθέτησαν το σύνθημα «Απελευθέρωση του Χονγκ Κονγκ, η επανάσταση της εποχής μας». Το Πεκίνο αξιοποίησε την ευκαιρία για να καταγγείλει αποσχιστικές τάσεις. Τις τελευταίες ημέρες, διαδηλωτές άναψαν φωτιές, πέταξαν τούβλα και βόμβες μολότοφ στους αστυνομικούς και βεβήλωσαν σύμβολα της κομμουνιστικής εξουσίας. Το ΚΚΚ είναι αποφασισμένο να μην επιδείξει αδυναμία στη διαχείριση της κρίσης, που συνιστά την πιο σοβαρή, δημόσια αμφισβήτηση από την άνοδο του Σι Τζινπίνγκ στην εξουσία, το 2012. Η κινεζική ηγεσία έχει απειλήσει εμμέσως με επέμβαση του στρατού, κατηγορώντας τους διαδηλωτές για απόπειρα μιας νέας «έγχρωμης επανάστασης» με την υποστήριξη των Ηνωμένων Πολιτειών.
Προειδοποίηση
«Πρόκειται για αγώνα ζωής ή θανάτου για το μέλλον του Χονγκ Κονγκ. Δεν υπάρχει χώρος για υποχώρηση», δήλωσε την περασμένη εβδομάδα ο Γουάνγκ Ζεμίν, επικεφαλής του γραφείου της κεντρικής κυβέρνησης στο Χονγκ Κονγκ, προειδοποιώντας τους τοπικούς αξιωματούχους. Από την πλευρά τους, πολλοί ακτιβιστές υιοθετούν πιο ακραίες τακτικές ύστερα από την αποτυχία προηγούμενων, ειρηνικών κινημάτων διαμαρτυρίας, όπως ήταν το Κίνημα με τις Ομπρέλες, το 2014. Η οργή τους θέριεψε καθώς η κυβέρνηση καθαίρεσε τοπικούς βουλευτές που υπερασπίζονταν τη δημοκρατία και τα δικαστήρια επέβαλαν βαριές ποινές φυλάκισης σε διαδηλωτές. «Γνωρίζω ότι ρισκάρω τη ζωή μου», λέει η 20χρονη φοιτήτρια Κρίσταλ Γιπ, για να προσθέσει: «Οι ειρηνικές διαδηλώσεις είναι ανώφελες. Αν η βίαιη αντίσταση αποδίδει, γιατί όχι;».
Στην ενδοχώρα, αναλυτές προειδοποιούν ότι το Χονγκ Κονγκ βρίσκεται στα πρόθυρα της καταστροφής. Εφημερίδες του ΚΚΚ καλούν τον λαό να προστατέψει την εθνική κυριαρχία της Κίνας. Κορυφαίοι αξιωματούχοι καταγγέλλουν ότι οι ΗΠΑ εργάζονται παρασκηνιακά, ρίχνοντας λάδι στη φωτιά των διαδηλώσεων. Μέχρι πρόσφατα το Πεκίνο δεν επιθυμούσε να γίνεται πολύς λόγος στα μέσα ενημέρωσης για τις εξελίξεις στο Χονγκ Κονγκ, ενδεχομένως γιατί φοβόταν μήπως υπάρξει «μόλυνση» της ενδοχώρας από τον ιό της αναταραχής. Τις τελευταίες ημέρες, όμως, η κυβέρνηση του Σι Τζινπίνγκ έχει εξαπολύσει προπαγανδιστική επίθεση απαξίωσης των διαδηλωτών. Ο Κινέζος ηγέτης αντιμετωπίζει οξύ δίλημμα. Από τη μία πλευρά δεν θέλει να εμφανιστεί υποχωρητικός απέναντι στους εχθρούς του κόμματος. Από την άλλη, φοβάται ότι αν πάρει δραστικά μέτρα, όπως θα ήταν η ανάπτυξη στρατευμάτων στο Χονγκ Κονγκ, θα ενεργοποιήσει τις δυνάμεις που τάσσονται υπέρ της ανεξαρτησίας στην Ταϊβάν, χώρια που θα απομάκρυνε πολλές ξένες εταιρείες από το Χονγκ Κονγκ, θέτοντας σε κίνδυνο την οικονομία αυτού του σημαντικού χρηματοπιστωτικού κέντρου.
*Αναδημοσίευση από την Έντυπη Καθημερινή