Του Χαρίλαου Παπαφραγκάκη, MD, Γαστρεντερολόγος – Ηπατολόγος
Η ασθένεια COVID-19 προκαλείται από τον ιό severe acute respiratory syndrome coronavirus 2 (SARS-CoV-2).
Η μετάδοση μέσω άμεσης επαφής ή μέσω σταγονιδίων από το στόμα ή τη μύτη είναι συνήθης. Υψηλότερος κίνδυνος μετάδοσης υπάρχει όταν είμαστε σε απόσταση ενός μέτρου από το άλλο άτομο, ωστόσο η ακριβής απόσταση ασφαλείας εξακολουθεί να είναι απροσδιόριστη. Πιθανώς 2 μέτρα περίπου απόσταση είναι πιο ασφαλής. Στις επιφάνειες μπορεί να ζήσει από λίγες ώρες έως και 3 ημέρες στο πλαστικό και στο μέταλλο.
Υπάρχουν δεδομένα ότι το RNA του ιού μπορεί να ταυτοποιηθεί στα κόπρανα και επομένως μπορεί θεωρητικά να μεταδοθεί μέσω της κοπροστοματικής οδού. Επειδή μπορεί να υπάρχει πάνω σε επιφάνειες όπως η λεκάνη της τουαλέτας, ο πάγκος του νιπτήρα ή τα πόμολα της πόρτας, είναι πολύ σημαντικό να κάνουμε σχολαστικό πλύσιμο των χεριών με σαπούνι κάθε φορά που χρησιμοποιούμε τουαλέτα.
Πολλοί ασθενείς είναι ασυμπτωματικοί. Η πλειοψηφία των συμπτωματικών ασθενών έχει πυρετό και βήχα. Η δύσπνοια, αν εμφανιστεί, φαίνεται ότι είναι ανησυχητικό σημάδι.
Ο SARS CoV-2 προσβάλλει το γαστρεντερικό μετά από σύνδεση με το ένζυμο ACE2, το οποίο βρίσκεται σχεδόν παντού στο πεπτκό σύστημα. Επίσης το εν λόγω ένζυμο βρίσκεται και στα χοληφόρα του ήπατος και η ηπατική βλάβη που προκαλείται να οφείλεται στην απεθυείας προσβολή των χολαγγειοκυττάρων ή στις φλεγμονώδεις κυτοκίνες που παράγονται σαν καταιγίδα ως αντίδραση στη λοίμωξη ή σε συνδυασμό αυτών των παραγόντων.
Γαστρεντερικά συμπτώματα συνυπάρχουν με αναπνευστικά συμπτώματα μέχρι και στο 50% των περιπτώσεων. Αυτά είναι απώλεια όρεξης, ήπια έως μέτρια διάρροια έως και 3 φορές την ημέρα σε περίπου 35%, εμετός σε περίπου 4% και κοιλιακό άλγος σε 2% των περιπτώσεων.
Σε μια πρόσφατη δημοσίευση, το 87% των ασθενών με COVID-19 ανέφεραν απώλεια όσφρησης που στην πλειοψηφία αναπτύχθηκε ταυτόχρονα ή μετά από άλλα συμπτώματα. Η απώλεια της όσφρησης διήρκεσε περίπου 8 ημέρες κατά μέσο όρο και στη πλειονότητα των ασθενών η όσφρηση επανήλθε στο κανονικό. Επιπλέον, το 56% των ασθενών ανέφερε διαταραχή στη γεύση. Οι άνδρες ήταν θετικοί για COVID-19 πιο συχνά από τις γυναίκες. Η ειδικότητα για λοίμωξη από COVID-19 ανέβαινε στο 99% όταν οι ασθενείς είχαν όλα τα συμπτώματα μαζί, δηλαδή διάρροια, ανορεξία, πυρετό, απώλεια όσφρησης και γεύσης
Δεδομένα προηγούμενων μελετών από λοιμώξεις με άλλους τύπους πολύ παθογόνων κορωνοϊών, ειδικότερα του σοβαρού οξέος αναπνευστικού συνδρόμου (SARS-CoV) και του αναπνευστικού συνδρόμου της Μέσης Ανατολής (MERS-CoV) έδειξαν ότι τέτοιες λοιμώξεις συσχετίζονταν συχνά με ηπατική βλάβη, η οποία ήταν ανάλογη με τη σοβαρότητα των λοιμώξεων.
Η ασθένεια COVID-19 επηρεάζει την ηπατική λειτουργία σε παρόμοια συχνότητα με τους προαναφερθέντες κορωνοϊούς και κυμαίνεται μεταξύ 14,8% και 53% των περιπτώσεων. Η ηπατική προσβολή εκδηλώνεται κυρίως με ανώμαλα επίπεδα τρανσαμινασών ALT και AST και από ελαφρώς αυξημένα επίπεδα χολερυθρίνης. Σε γενικές γραμμές η ηπατική βλάβη είναι πιο έντονη σε περιπτώσεις σοβαρής λοίμωξης από COVID-19 από ότι σε ήπιες περιπτώσεις.