Την επέκταση των ηλεκτρονικών συναλλαγών και την σύνδεση των ηλεκτρονικών δαπανών με το αφορολόγητο καθώς και τις διατάξεις για την αυτοκαταγγελία αδήλωτων εισοδημάτων περιλαμβάνει μετά από αναμονή πολλών μηνών το πολυνομοσχέδιο του υπουργείου Δικαιοσύνης που κατατέθηκε λίγο πριν τα μεσάνυχτα στην Βουλή.
Από τις διατάξεις του πολυνοσμοσχεδίου, «απουσιάζει» αυτή για τον ακατάσχετο επαγγελματικό λογαριασμό, ενώ μειώνεται στα 500 ευρώ το ποσό πάνω από το οποίο κάθε συναλλαγή θα πρέπει υποχρεωτικά να γίνεται ηλεκτρονικά, ενώ για όσους δεν «πιάνουν» το απαραίτητο όριο συναλλαγών με «πλαστικό χρήμα», ανάλογα με το ύψος του εισοδήματος τους, προβλέπονται «τσουχτερά» πρόστιμα.
Αναλυτικά οι σχετικές διατάξεις του πολυνομοσχεδίου:
-Σταδιακά όλες οι επιχειρήσεις και οι επαγγελματίες που συναλλάσσονται με τους καταναλωτές θα υποχρεωθούν να εγκαταστήσουν συσκευή αποδοχής ηλεκτρονικών πληρωμών. Ποιοι επαγγελματικοί κλάδοι και πότε θα ενταχθούν θα ορισθεί με απόφαση του υπουργείου Οικονομικών.
-Μισθωτοί και συνταξιούχοι από το νέο έτος θα πρέπει να δαπανήσουν ένα ελάχιστο μέρος του εισοδήματός τους με πιστωτική ή χρεωστική κάρτα ή άλλο μέσο τραπεζικής πληρωμής (ηλεκτρονικό πορτοφόλι κτλ.). Μισθωτοί και συνταξιούχοι με ετήσιο εισόδημα έως 10.000 ευρώ θα πρέπει να δαπανήσουν με κάρτα το 10%, για εισόδημα από 10.000 έως 30.000 ευρώ το 15% και για πάνω από 30.000 ευρώ το 20%, με πλαφόν τις 30.000 ευρώ.
-Οι μισθωτοί και συνταξιούχοι που δεν δαπανούν το ελάχιστο απαιτούμενο όριο εισοδήματος με τραπεζικό μέσο πληρωμής θα χρεώνονται με πρόσθετο φόρο 22% επί του ποσού δαπάνης με κάρτα που τους λείπει.
-Με απόφαση του ΥΠΟΙΚ θα προβλεφθούν εξαιρέσεις από την υποχρέωση δαπάνης με κάρτα οι οποίες όμως δεν αναφέρονται στο νομοσχέδιο. Αναμένεται να έρθει εξαίρεση για ηλικιωμένους άνω των 75 ετών και κατοίκους πολύ μικρών οικισμών.
-Δεν προβλέπεται ακατάσχετος επαγγελματικός λογαριασμός στον οποίο θα καταλήγουν οι εισπράξεις των επιχειρήσεων από ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής. Αυτό δείχνει ότι δεν είχε τελικά αίσιο αποτέλεσμα η διαπραγμάτευση σε αυτό το πεδίο.
-Όλες οι συναλλαγές με τραπεζικό μέσο πληρωμής θα συμμετέχουν σε λοταρία – κληρώσεις χρηματικών ποσών που θα διενεργεί το υπουργείο Οικονομικών. Κάθε χρόνο κατ’ ανώτατο όριο το ΥΠΟΙΚ θα διαθέτει για τις κληρώσεις το ποσό των 12 εκατ. ευρώ, δηλαδή 1 εκατ. ευρώ το μήνα.
-Όλες οι επιχειρήσεις που θα εγκαταστήσουν ή έχουν εγκαταστήσει συσκευή ηλεκτρονικών πληρωμών θα πρέπει να αναρτήσουν ειδική πινακίδα σε εμφανές σημείο της εγκατάστασής τους με την οποία θα ενημερώνουν τους πελάτες τους ότι αποδέχονται ηλεκτρονικές πληρωμές. Το πρόστιμα για μη συμμόρφωση σε αυτή την υποχρέωση ορίστηκε στα 1.000 ευρώ.
-Ιατρικές δαπάνες θα αναγνωρίζονται για έκπτωση από τον φόρο εισοδήματος μόνο εφόσον έχουν εξοφληθεί με κάρτα ή άλλο ηλεκτρονικό μέσο πληρωμής. Οι λεπτομέρειες για αυτό θα καθοριστούν με υπουργική απόφαση.
-Η υποχρεωτική εξόφληση συναλλαγών με τραπεζικό μέσο μειώνεται από τα 1.500 ευρώ στα 500 ευρώ. Αυτό σημαίνει ότι οποιαδήποτε οικονομική συναλλαγή άνω των 500 ευρώ θα πρέπει υποχρεωτικά να περνάει από το τραπεζικό σύστημα.
-Η μισθοδοσία και κάθε άλλου είδους παροχή προς τους εργαζόμενους θα πρέπει να καταβάλλεται μέσω τραπέζης προκειμένου η σχετική δαπάνη να εκπίπτει από τα ακαθάριστα έσοδα του εργοδότη.
-Με διατάξεις στο νομοσχέδιο θωρακίζεται νομικά το υπουργείο Οικονομικών για τη δημιουργία του μητρώου τραπεζικών λογαριασμών και μέσων πληρωμής στο οποίο θα καταγράφονται όλες οι τραπεζικές συναλλαγές, ακόμη και αυτές με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής και εισπράξεων από εταιρείες που εδρεύουν στο εξωτερικό αλλά δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα. Το μητρώο θα χρησιμοποιείται για τη διενέργεια φορολογικών ελέγχων από την φορολογική διοίκησης.
Οικειοθελής αποκάλυψη εισοδημάτων
Αναλυτικότερα, σε ότι αφορά τα αδήλωτα εισοδήματα, το νομοσχέδιο προβλέπει ότι όσοι επιθυμούν θα μπορούν να υποβάλλουν τροποποιητικές ή αρχικές δηλώσεις στην εφορία έως την 31.5.2017 για εισοδήματα που δεν είχαν δηλώσει στο παρελθόν. Για τα εισοδήματα αυτά θα προβλέπεται πρόσθετος φόρος 8% αν η δήλωσή υποβληθεί έως 31.3.2017 και 10% αν η δήλωση υποβληθεί μετά την ημερομηνία αυτή και έως 31.5.2017.
Ο πρόσθετος αυτός φόρος θα προσαυξάνεται κατά 25% για δηλώσεις που θα αφορούν εισοδήματα έως το 2001, 23% για εισοδήματα ως το 2002, 22% για εισοδήματα που δεν είχαν δηλωθεί ως το 2003, 16% για εισοδήματα αδήλωτα ως το 2004, 15% έως το 2005, 12% ως το 2006, 10% ως το 2007, 6% ως το 2008, 5% ως το 2009 ενώ για τα εισοδήματα από το 2010 και μετά δεν προβλέπεται προσαύξηση.
Από εκεί κει πέρα, προβλέπονται μια σειρά από περιπτώσεις που ο πρόσθετος φόρος προσαρμόζεται ανάλογα. Συγκεκριμένα, για όσους λάβουν εντολή ελέγχου ή πρόσκληση για παροχή πληροφοριών στο εξής (σ.σ μετά την κατάθεση του νομοσχεδίου) και υποβάλλουν δήλωση μετά την πάροδο 90 ημερών από την ημερομηνία αυτή, τότε ο πρόσθετος φόρος κυμαίνεται από 15% έως 30%, αν κοινοποιηθεί εν τω μεταξύ ο προσωρινός προσδιορισμός φόρου.
Για τους φορολογούμενους στους οποίους έχει κοινοποιηθεί εντολή ελέγχου ή έχει κοινοποιηθεί πρόσκληση παροχής πληροφοριών, μπορούν να υποβάλλουν δήλωση σε 60 μέρες από τη δημοσίευση του νόμου, με πρόσθετο φόρο 13%. Χρήση των διατάξεων για την οικειοθελή αποκάλυψη εισοδημάτων τους μπορούν να κάνουν και οι φορολογούμενοι για τους οποίους έχει εκδοθεί εντολή ελέγχου ή έχει ζητηθεί παροχή πληροφοριών, έως την 31.5.2017. Η καταβολή της οφειλής που προκύπτει από την οικειοθελή αποκάλυψη εισοδημάτων γίνεται εφάπαξ σε 30 ημέρες από την υποβολή της δήλωσης, είτε μέσω ρύθμισης τμηματικής καταβολής στην οποία μπορεί να ενταχθεί ο φορολογούμενος.