Δύο άνθρωποι που σημάδεψαν με την παρουσία τους το οικοδόμημα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ο Ζακ Ντελόρ και ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε έφυγαν χθες Τετάρτη 27 Δεκεμβρίου από την ζωή, αφήνοντας πίσω τους δύο διαφορετικούς θρύλους. Ο ένας ήταν ο άνθρωπος που οραματίστηκε την ενωμένη οικονομικά και νομισματικά Ευρώπη και ο άλλος εκείνος που την δίχασε.
Ο πρώην πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, o «πατέρας» του ευρώ και προσωπικότητα της γαλλικής αριστεράς, ο Ζακ Ντελόρ, πέθανε σε ηλικία 98 ετών, στον ύπνο του στο σπίτι του στο Παρίσι, όπως δήλωσε η Μαρτίν Ομπρί, δήμαρχος της πόλης Λιλ.
Στον ύπνο του «έφυγε» και ο πρώην υπουργός Οικονομίας της Γερμανίας, Βόλφγκανγκ Σόιμπλε. Σύμφωνα με την ανακοίνωση της οικογένειας ο 81χρονος πολιτικός πέθανε στο σπίτι του βράδυ της Τρίτης. Σύμφωνα με την εφημερίδα «Bild», ο Σόιμπλε έπασχε από καρκίνο εδώ και χρόνια, αλλά δεν ήθελε να το γνωστοποιήσει. Μόνο η οικογένειά του και οι πιο στενοί φίλοι του γνώριζαν για την σοβαρή κατάσταση της υγείας του.
Για διαφορετικούς λόγους, ο ένας δεν έγινε τελικά πρόεδρος της Γαλλίας, ο άλλος δεν έγινε τελικά Καγκελάριος της Γερμανίας, όμως ο ρόλος τους στις ευρωπαϊκές εξελίξεις ήταν ιδιαίτερα κρίσιμος και οι ηγέτες της ΕΕ, πολιτικοί, αλλά και απλοί πολίτες έσπευσαν με μηνύματά τους να τους αποχαιρετήσουν.
Για τον Ζακ Ντελόρ
Μακρόν: Οι αγώνες του και τα ιδανικά θα μας δεσμεύουν για πάντα
Το σημαντικό ρόλο που διαδραμάτισε ο Ζακ Ντελόρ στην πολιτική ζωή της Γαλλίας, τη συνεισφορά του στην οικοδόμηση της ενωμένης Ευρώπης και τους αγώνες του για περισσότερη κοινωνική δικαιοσύνη υπογράμμισε ο πρόεδρος της Γαλλίας Εμανουέλ Μακρόν σε ανακοίνωσή του με αφορμή τον θάνατο του πρώην προέδρου της Ευρωπαΐκής Επιτροπής. Οι αγώνες του και τα ιδανικά θα μας δεσμεύουν για πάντα, υπογράμμισε ο πρόεδρος της Γαλλίας χαιρετίζοντας το έργο του Ζακ Ντελόρ.
Φον ντερ Λάιεν: Ο Ζακ Ντελόρ ήταν ένας οραματιστής που έκανε την Ευρώπη πιο δυνατή
«Είμαστε όλοι οι κληρονόμοι του έργου ζωής του Zακ Ντελόρ: μιας ζωντανής και ευημερούσας Ευρωπαϊκής Ένωσης» αναφέρει η πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.
Όπως σημειώνει σε δήλωσή της, ο Ζακ Ντελόρ σφυρηλάτησε το όραμά του για μια ενωμένη Ευρώπη και τη δέσμευσή του για ειρήνη κατά τις σκοτεινές ώρες του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.
«Με αξιοσημείωτη ευφυΐα και απαράμιλλη ανθρωπιά, υπήρξε ο ακούραστος υπέρμαχος της συνεργασίας μεταξύ των ευρωπαϊκών εθνών και στη συνέχεια της ανάπτυξης της ευρωπαϊκής ταυτότητας.
Μια ιδέα που έφερε στη ζωή χάρη, μεταξύ άλλων, στη δημιουργία της Ενιαίας Αγοράς, το πρόγραμμα Erasmus και τα πρώτα στάδια ενός ενιαίου νομίσματος, διαμορφώνοντας έτσι ένα ευημερούν και ισχυρό ευρωπαϊκό μπλοκ», επισημαίνει η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Προσθέτει ότι «η προεδρία του στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή χαρακτηρίστηκε από τη βαθιά δέσμευση για την ελευθερία, την κοινωνική δικαιοσύνη και την αλληλεγγύη – αξίες που έχουν πλέον τις ρίζες τους στην Ένωσή μας».
«Ο Ζακ Ντελόρ ήταν ένας οραματιστής που έκανε την Ευρώπη πιο δυνατή. Το έργο του είχε βαθιά επίδραση στη ζωή γενεών Ευρωπαίων, συμπεριλαμβανομένης της δικής μου. Του είμαστε βαθιά ευγνώμονες. Ας τιμήσουμε την κληρονομιά του ανανεώνοντας και αναζωογονώντας συνεχώς την Ευρώπη μας», καταλήγει η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.
Σαρλ Μισέλ: Μεγάλος Γάλλος και μεγάλος Ευρωπαίος
Aπό την πλευρά του, ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ εκφράζει τα συλλυπητήριά του στην οικογένεια του εκλιπόντα και σημειώνει ότι «ο Ζακ Ντελόρ οδήγησε τον μετασχηματισμό της Ευρωπαϊκής Οικονομικής Κοινότητας προς μια αληθινή Ένωση, βασισμένη σε ανθρωπιστικές αξίες και υποστηριζόμενη από μια ενιαία αγορά και ένα ενιαίο νόμισμα, το ευρώ».
«Υπήρξε παθιασμένος και συγκεκριμένος υπερασπιστής του μέχρι τις τελευταίες του μέρες. Μεγάλος Γάλλος και μεγάλος Ευρωπαίος, έμεινε στην ιστορία ως ένας από εκείνους που οικοδόμησαν την Ευρώπη μας», συμπληρώνει.
Μ. Σχοινάς για Ζ.Ντελόρ: Ένας οραματιστής, ένας μεγάλος αρχιτέκτονας της Ευρώπης των λύσεων
Για έναν οραματιστή και έναν μεγάλο αρχιτέκτονα της Ευρώπης των λύσεων, κάνει λόγο ο Αντιπρόεδρος της Κομισιόν, Μαργαρίτης Σχοινάς στο μήνυμά του για την απώλεια του Ζακ Ντελόρ.
«Τιμή στον Ζακ Ντελόρ. Ένας οραματιστής, ένας μεγάλος αρχιτέκτονας της Ευρώπης των λύσεων. Χάρη στον Ζακ Ντελόρ η Ένωσή μας έχει κάνει μεγάλα βήματα. Η ενσάρκωση της Ευρώπης των πολιτών» αναφέρει ο κ. Σχοινάς.
Ρομπέρτα Μέτσολα: Η ΕΕ χάνει έναν γίγαντα
Η πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Ρομπέρτα Μέτσολα αναφέρει ότι «με τον θάνατο του Ζακ Ντελόρ, η ΕΕ χάνει έναν γίγαντα». «Ο τελευταίος επίτιμος πολίτης της Ευρώπης εργάστηκε ακούραστα ως πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και μέλος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για μια ενωμένη Ευρώπη», επισήμανε και κατέληξε λέγοντας ότι «γενιές Ευρωπαίων θα συνεχίσουν να επωφελούνται από την κληρονομιά του».
Όλαφ Σολτς: Ο οραματιστής που έγινε αρχιτέκτονας της ΕΕ
Ο Γερμανός καγκελάριος, Όλαφ Σολτς απέτισε φόρο τιμής στον Ζακ Ντελόρ αποκαλώντας τον «οραματιστή».
«Είναι δική μας ευθύνη να συνεχίσουμε σήμερα το έργο του για το καλό της Ευρώπης», πρόσθεσε ο καγκελάριος σε μήνυμα στον λογαριασμό του στην πλατφόρμα Χ (πρώην Twitter) χαιρετίζοντας την αδιάκοπη προσήλωση του Ντελόρ στην ευρωπαϊκή ολοκλήρωση.
Μητσοτάκης για Ντελόρ: Η Ελλάδα αποχαιρετά έναν ειλικρινή φίλο
«Η Ευρώπη αποχαιρετά έναν αληθινό πρωτεργάτη της ενότητάς της. Και η Ελλάδα έναν ειλικρινή φίλο, οι πρωτοβουλίες του οποίου βοήθησαν και τη δική της εθνική πρόοδο» αναφέρει ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, σχολιάζοντας την απώλεια του Ζακ Ντελόρ ο οποίος έφυγε χθες από τη ζωή σε ηλικία 98 ετών.
«Ο Ζακ Ντελόρ, υπήρξε ένας οραματιστής ηγέτης, όσο και ένας ρεαλιστής πολιτικός που προώθησε την ευρωπαϊκή ιδέα, το κοινό νόμισμα και την ασφάλεια της Ένωσής μας. Ταυτόχρονα, όμως, υπηρέτησε επίμονα την οικονομική σύγκλιση των κοινωνιών της. Δεν υπήρξε, λοιπόν, μόνο ένας απ’ τους πιο ξεχωριστούς ηγέτες της ηπείρου μας. Αλλά ένας μοναδικός θεμελιωτής του ανοιχτού της μέλλοντος.
Οι Έλληνες δεν ξεχνούν τη συμπαράσταση και την αλληλεγγύη του σε κάθε δύσκολη στιγμή της χώρας. Εκ μέρους όλων τους, εκφράζω τη θλίψη μου για την απώλειά του» τόνίζει ο Κυριάκος Μητσοτάκης.
Για τον Βόλφγκανγκ Σόιμπλε
Σε αντίθεση με τον Ζακ Ντελόρ η είδηση του θανάτου του Βόλφγκανγκ Σόιμπλε σκόρπισε θλίψη περισσότερο στον πολιτικό κόσμο της Γερμανίας και λιγότερο στις υπόλοιπες Ευρωπαϊκές χώρες. Κoρυφαίοι Γερμανοί πολιτικοί από χθες το πρωί στέλνουν συλλυπητήρια μηνύματα, κάνοντας απολογισμό της πολιτικής συμβολής του Βόλφγκανγκ Σόιμπλε επί πενήντα συναπτά έτη στην κεντρική γερμανική πολιτική σκηνή από διάφορα κορυφαία πόστα.
Παθιασμένος, μαχητικός, οξυδερκής
Για έναν «παθιασμένο πολιτικό» που αποτέλεσε «τύχη για τη γερμανική ιστορία» κάνει λόγο ο Γερμανός πρόεδρος Φρανκ-Βάλτερ Σταϊνμάιερ. Από την πλευρά του ο καγκελάριος Όλαφ Σολτς υπογράμμισε την οξυδέρκεια του πολιτικού νου του, το πάθος του για την πολιτική και τη μαχητικότητά του για τη δημοκρατία. «Ο Β. Σόιμπλε σημάδεψε τη Γερμανία για πάνω από μισό αιώνα: ως βουλευτής, υπουργός και πρόεδρος της γερμανικής βουλής».
Η νυν πρόεδρος της γερμανικής βουλής, Μπέρμπελ Μπας, η οποία μάλιστα τον διαδέχθηκε στο πόστο αυτό, τον αποκαλεί «αρχιτέκτονα της Γερμανικής Επανένωσης» διότι ήταν εκείνος που συνέταξε το 1990 τη συμφωνία για την ενοποίηση των δύο τότε Γερμανιών και διαδραμάτισε καθοριστικό ρόλο στις ραγδαίες πολιτικές εξελίξεις στη Γερμανία μετά την Πτώση του Τείχους.
Μερτς: Χάνω τον στενότερο φίλο μου στην πολιτική
Ιστορικό στέλεχος των Χριστιανοδημοκρατών, επικεφαλής της Κ.Ο. τους και αργότερα επικεφαλής του κόμματος, παρ’ ολίγον καγκελάριος, εάν δεν είχε πάρει τελικά το χρίσμα από τον Χέλμουτ Κολ η Άνγκελα Μέρκελ, υπ. Εσωτερικών και Οικονομικών σε σειρά κυβερνήσεων. O Bόλφγκανγκ Σόιμπλε ταυτίστηκε με την ιστορία του Χριστιανοδημοκρατικού Κόμματος, είτε αυτό βρισκόταν στην εξουσία είτε στα έδρανα της αντιπολίτευσης.
«Ήταν ο πιο στενός φίλος και σύμβουλος που είχα ποτέ στην πολιτική» ανέφερε σε ιδιαίτερα προσωπικό τόνο ο νυν επικεφαλής των Χριστιανοδημοκρατών, Φρίντριχ Μερτς. Μάλιστα μια από τις τελευταίες εμφανίσεις του Βόλφγκανγκ Σόιμπλε στην Ολομέλεια της Γερμανικής Βουλής ήταν περί τα τέλη Νοεμβρίου, σε μια από τις συζητήσεις του φετινού δύσκολου προϋπολογισμού, με τις τηλεοπτικές κάμερες να καταγράφουν το τετ-α-τετ του με τον Φρίντριχ Μερτς για πολλή ώρα στα πίσω έδρανα της Μπούντεσταγκ.
Μέρκελ: Πολιτικός δάσκαλός μου
Αίσθηση όμως προκαλεί και η παρέμβαση της τέως καγκελαρίου Άνγκελα Μέρκελ, στις κυβερνήσεις της οποίας διετέλεσε υπ. Εσωτερικών και μετέπειτα υπ. Οικονομικών στα δύσκολα χρόνια της ευρωκρίσης. «Ως υπ. Εσωτερικών και υπ. Οικονομικών ήταν ένας από τους πρωτεργάτες των τριών πρώτων κυβερνήσεών μου» αναφέρει η Άνγκελα Μέρκελ, κάνοντας λόγο για μια «εξέχουσα προσωπικότητα με πολιτική και προγραμματική προνοητικότητα».
Όπως σημειώνει, έχοντας συνεργαστεί μαζί του πολύ στενά επί σειρά ετών, «είχε την ικανότητα να αναγνωρίζει και να διακρίνει μέσα στη μέρα τις σημαντικές πολιτικές εξελίξεις». Τον αποκαλεί «πολιτικό δάσκαλό της, όταν η ίδια ήταν Γενική Γραμματέας των Χριστιανοδημοκρατών και ο ίδιος πρόεδρος του κόμματος, «παθιασμένο Ευρωπαίο» και «πρωτοπόρο της γαλλογερμανικής φιλίας». Ευχόμενη κουράγιο στην αγαπημένη σύζυγο του Β. Σόιμπλε, Ίνγκεμποργκ, και στα παιδιά του, κλείνει λέγοντας: «Θα μας λείψει η φωνή του Β. Σόιμπλε στη Γερμανία και προσωπικά θα μου λείψουν οι συμβουλές του».
Λαγκάρντ: Ο Σόιμπλε ήταν ένας από τους πιο σημαντικούς Ευρωπαίους ηγέτες της γενιάς του
Η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, Κριστίν Λαγκάρντ, εξέφρασε τη βαθιά θλίψη της για τον θάνατο του Βόλφγκανγκ Σόιμπλε.
Σε ανάρτησή της στο «X» η Λαγκάρντ χαρακτήρισε τον βετεράνο γερμανό πολιτικό Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, ο οποίος υπηρέτησε ως μέλος του γερμανικού κοινοβουλίου, της Μπούντεσταγκ, για περισσότερο από μισό αιώνα «έναν από τους πιο σημαντικούς Ευρωπαίους ηγέτες της γενιάς του».
Βαρουφάκης: Η Ιστορία θα τον κρίνει σκληρά, όχι όμως σκληρότερα από εκείνους που υπέκυψαν στις καταστροφικές του πολιτικές
«Ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε ήταν η προσωποποίηση της πολιτικής στήριξης (με μέσα βίαιης λιτότητας και κατάλυσης των δημοκρατικών θεσμών) μιας νομισματικής ένωσης στην οποία ο ίδιος δεν πίστευε» έγραψε σε ανάρτησή του στα social media ο Γιάνης Βαρουφάκης, σχολιάζοντας την είδηση του θανάτου του βετεράνου Γερμανού πολιτικού σε ηλικία 81 ετών.
Σύμφωνα με τον Γιάνη Βαρουφάκη, ο Σόιμπλε «προσωποποιούσε την εκρηκτική αντίφαση που γέννησε την Κρίση του Ευρώ και τις (αναπόφευκτα αποτυχημένες) πολιτικές αντιμετώπισής της που οδήγησαν, από τη μία μεριά, στην φτωχοποίηση της Ελλάδας και, από την άλλη, στην σημερινή αποβιομηχάνιση της Γερμανίας αλλά και της υπόλοιπης Ευρώπης.»
«Η Ιστορία θα τον κρίνει σκληρά, όχι όμως σκληρότερα από εκείνους που υπέκυψαν στις καταστροφικές του πολιτικές» καταλήγει στην ανάρτησή του ο γραμματέας του ΜέΡΑ25.
Τσακαλώτος για Σόιμπλε: Ήταν σκληρός και πονηρός, θα τον κρίνει αυστηρά η ιστορία
Για τον Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, τον πρώην υπουργό Οικονομικών της Γερμανίας την εποχή των Μνημονίων στην Ελλάδα που έφυγε από τη ζωή το βράδυ της Τρίτης μίλησε και ο Ευκλείδης Τσακαλώτος ο οποίος επί ΣΥΡΙΖΑ συναντήθηκε πολλές φορές με τον εκλιπόντα Γερμανό πολιτικό.
«Ήταν ηγέτης που κυριάρχησε στο Eurogroup για πολλά χρόνια. Είχε μια μεγάλη επιβολή. Νομίζω ότι παρόλο που είναι η μέρα αυτή πρέπει να είμαστε δίκαιοι και αυστηροί. Δεν θα τον κρίνει καλά η ιστορία» είπε ο κ. Τσακαλώτος αρχικά στον ΣΚΑΪ.
Όπως είπε για τον Βόλφγκανγκ Σόιμπλε «ήθελε ενωμένη την Ευρώπη, ήθελε πολιτική ένωση αλλά για μερικές μόνο χώρες. Μας ήθελε εκτός όπως και άλλες χώρες γιατί ήθελε μια ΕΕ για λίγους. Ήταν από τους πολιτικούς που δεν είχαν καταλάβει ότι δεν δουλεύουν οι παλίες ιδεολογίες. Θα μπορούσε να είχε καταστρέψει την ευρώπη».
«Ο Σόιμπλε πίστευε ότι η κρίση έγινε το 2009 και δεν άλλαξε τίποτα και πίστευε ότι μόνο η Ελλάδα ήταν εξαίρεση. Νομίζω ότι η κρίση της ιστορίας θα είναι πολύ αυστηρή. Άλλαξε κάποια στιγμή αφού τον πίεσε η Μέρκελ και ο Ολάντ» συμπλήρωσε ο πρώην υπουργός Οικονομικών του ΣΥΡΙΖΑ.
«Ήταν σκληρός και με τον δικό του λαό, ήταν και πονηρός. Οι δορυφόροι στο Eurogroup έκαναν τα χατίρια για να τους κάνει τα χατίρια. Η Ισπανία, για παράδειγμα, χτυπούσε την Ελλάδα και έλεγε οι κανόνες είναι κανόνες και πρέπει να τους τηρείτε. Η εικόνα που ήθελε να έχει είναι ότι ήταν τίμιος περ των κανόνων αλλά αυτό δεν ισχύει» κατέληξε για τον Σόιμπλε ο Ευκλείδης Τσακαλώτος.
Οι αντιδράσεις πολιτών στο διαδίκτυο
Σε αντίθεση με τους ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τα μηνύματα των απλών πολιτών στο X (πρώην Twitter) ήταν πιο σκληρά. Στην μια περίπτωση, του Ντελόρ, κυριαρχεί ο σεβασμός και μια νοσταλγία σχεδόν για την εποχή που το «ευρωπαϊκό όνειρο» ήταν ακόμη ζωντανό. Στην άλλη περίπτωση αυτή του Σόιμπλε κυριαρχεί η υπενθύμιση ότι στις δικές του μέρες η Ευρώπη είχε πια ταυτιστεί με τη λιτότητα και την απουσία ουσιαστικής αλληλεγγύης.