Oι κατηγορίες που απαγγέλθηκαν εναντίον του Ντόναλντ Τραμπ για παράνομη κατοχή απορρήτων εγγράφων σηματοδότουν την πρώτη φορά στην ιστορία της χώρας που ένας πρώην Αμερικανός πρόεδρος βρίσκεται αντιμέτωπος με τη δικαιοσύνη για διάπραξη ομοσπονδιακών εγκλημάτων.
Eφόσον κριθεί ένοχος, ο Τραμπ θα ενταχθεί σε ένα διαβόητο κλαμπ που περιλαμβάνει τον Νατζίμπ Ρατζάκ της Μαλαισίας, τον Σίλβιο Μπερλουσκόνι της Ιταλίας, τον Νικολά Σαρκοζί και τον Ζακ Σιράκ της Γαλλίας και την Παρκ Γκουν-χιέ και τον Λι Μιουνγκ-μπακ της Νότιας Κορέας. Όλοι έχουν καταδικαστεί για διαφθορά και παράνομες δραστηριότητες τα τελευταία 15 χρόνια. Xαρακτηριστικό είναι δε ότι ο Μπιλ Μπαρ, πρώην Υπουργός Δικαιοσύνης επί της θητείας του, είχε κάνει λόγο για την πλέον σοβαρή δικαστική υπόθεση που αντιμετωπίζει ο τελευταίος Ρεπουμπλικάνος πρόεδρος.
Ο επικεφαλής της ομάδας των δικηγόρων του, Τζίμ Τράστι, μιλώντας στο CNNi, ξεκαθάρισε πως ο πρώην Πρόεδρος ενημερώθηκε αρμοδίως πως αντιμετωπίζει ομοσπονδιακά αδικήματα που υπάγονται στο νόμο περί κατασκοπίας της χώρας. Ο Τζιμ Τράστι σημείωσε μάλιστα πως αυτή η υπόθεση είναι εντελώς διαφορετική από αυτήν της Στόρμι Ντάνιελς και πως η στρατηγική των νομικών συμβούλων του Τραμπ δεν θα είναι το ίδιο συγκρατημένη, όπως στην κλήτευση και τις κατηγορίες από την εισαγγελία της Νέας Υόρκης.
Ποιες είναι οι διαφορές των δύο κατηγοριών;
Στην υπόθεση της Νέας Υόρκης και τον εξωδικαστικό συμβιβασμό του Τραμπ με την Στόρμι Ντάνιελς το 2016 ο φάκελος και το κατηγορητήριο συντάχθηκαν από την εισαγγελία της Νέας Υόρκης.Στη σημερινή περίπτωση το κατηγορητήριο έχει συνταχθεί επί της ουσίας από το υπουργείο Δικαιοσύνης, καθώς πρόκειται για ζήτημα που άπτεται της ομοσπονδιακής κυβέρνησης.
Πώς βρέθηκαν τα έγγραφα
Τον Αύγουστο του 2022, το FBI προχώρησε στην κατάσχεση περίπου 13.000 εγγράφων στο οίκημα του Τραμπ στο Μαρ-α-Λάγκο (Παλμ Μπιτς, Φλόριντα). Περίπου τα 100 ήταν διαβαθμισμένα, μολονότι δικηγόρος του είχε διαβεβαιώσει πως όλα τα απόρρητα είχαν ήδη επιστραφεί.
Ο πρώην πρόεδρος έχει δικαιολογηθεί για το ότι κράτησε τα έγγραφα διαβεβαιώνοντας πως τα αποχαρακτήρισε όταν κατείχε ακόμα το αξίωμα. Δεν παρουσίασε καμιά απόδειξη γι’ αυτό· οι δικηγόροι του δεν έχουν προβάλει τέτοιον ισχυρισμό.
Το κατηγορητήριο
Σύμφωνα με τα διεθνή μέσα, ο Τραμπ αντιμετωπίζει επτά κατηγορίες για παράνομη και εσκεμμένη κατοχή διαβαθμισμένων εγγράφων, απόκρυψη εγγράφων, παρακώλυση της δικαιοσύνης και ψευδούς αναφοράς.
Η καταδίκη για την σκόπιμη απόκρυψη ή καταστροφή κρατικών αρχείων επισύρει ποινή αποκλεισμού από το αξίωμα, ωστόσο οι νομικοί εμπειρογνώμονες διαφωνούν σχετικά με το εάν αυτό ισχύει για την προεδρία. Η παραβίαση του νόμου περί κατασκοπείας με τη διατήρηση πληροφοριών εθνικής άμυνας μπορεί να επιφέρει έως και 10 χρόνια φυλάκιση και η παρεμπόδιση της δικαιοσύνης μπορεί να επιφέρει έως και 20 χρόνια, αν και στον Τραμπ είναι απίθανο να επιβληθούν οι μέγιστες ποινές.
Ο Τραμπ δήλωσε αθώος στην ανάρτησή του, αναφέροντας ότι κλήθηκε να εμφανιστεί στο ομοσπονδιακό δικαστήριο στο Μαϊάμι την Τρίτη. «Ποτέ δεν πίστευα ότι ήταν δυνατό να συμβεί κάτι τέτοιο σε έναν πρώην Πρόεδρο των Ηνωμένων Πολιτειών», έγραψε. Η ομάδα του Τραμπ χαρακτήρισε το κατηγορητήριο «πράξη ανοιχτού νομικού ”πολέμου”».
Πόσο επηρεάζει την εκλογή Τραμπ το νέο κατηγορητήριο;
Με βάση τους νόμους των ΗΠΑ δεν υπάρχει το παραμικρό νομικό κόλλημα για τον Ντοναλντ Τραμπ όχι απλά να διεκδικήσει για τρίτη φορά το χρίσμα των Ρεπουμπλικάνων αλλά και να κερδίσει τις Προεδρικές εκλογές ανεξάρτητα από την έκβαση των ανοιχτών νομικών του υποθέσεων.
Ακόμη και στο απίθανο σενάριο που ο Ντόναλντ Τραμπ καταδικαστεί και οδηγηθεί στην φυλακή μπορεί με βάση το αμερικανικό Σύνταγμα να εκλεγεί Πρόεδρος. «Στην πραγματικότητα δεν υπάρχουν τόσες πολλές συνταγματικές προϋποθέσεις για να θέσει κανείς υποψηφιότητα για πρόεδρος», δήλωσε η καθηγήτρια Συνταγματικού Δικαίου Άννα Κομίνσκι. «Δεν υπάρχει ρητή απαγόρευση στο Σύνταγμα όσον αφορά την ύπαρξη εκκρεμούς κατηγορητηρίου ή ακόμη και την καταδίκη».
Το Σύνταγμα στην πρώτη του μορφή περιείχε μόνο τρία κριτήρια για τον πρόεδρο: ιθαγένεια (φυσικά γεννημένος πολίτης των ΗΠΑ, που σημαίνει πολίτης κατά τη στιγμή της γέννησης), ηλικία (τουλάχιστον 35 ετών) και κατοικία (τουλάχιστον 14 χρόνια στις ΗΠΑ, όχι απαραίτητα διαδοχικά και όχι απαραίτητα αμέσως πριν από την ανάληψη στο αξίωμα). Αυτοί είναι οι μόνοι όροι.
Εάν ο Τραμπ εξασφάλιζε το χρίσμα του κόμματός του μέσω των διαδικασιών που έχει σχεδιάσει το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα κανένας ομοσπονδιακός νόμος δεν θα μπορούσε να παρέμβει, σημειώνει σε ανάλυσή του το Atlantic.
Όπως ανέφεραν πρόσφατα οι New York Times, μια σειρά από πολιτικούς υποψηφίους έχουν υποβάλει υποψηφιότητα κάτω από παρόμοιες συνθήκες, συμπεριλαμβανομένου του πρώην κυβερνήτη του Τέξας Ρικ Πέρι, ο οποίος κατηγορήθηκε για δύο κακουργήματα όταν ανακοίνωσε την υποψηφιότητά του για πρόεδρος το 2015. Ο Γιουτζίν Ντεμπς ήταν γνωστός ως ο υποψήφιος του Σοσιαλιστικού Κόμματος το 1920 και η υποψηφιότητά του ανακοινώθηκε από ένα ομοσπονδιακό σωφρονιστικό κατάστημα στην Ατλάντα.