Ουκρανία: Τρόμος για σιτηρά, ενέργεια και βρεφικό γάλα - Παγκόσμια επισιτιστική κατάρρευση βλέπουν οι G7

Αντιμέτωπη με τον κίνδυνο να «βυθιστεί» σε πολλαπλές και αχαρτογράφητες κρίσεις έρχεται μέρα με την μέρα η διεθνής κοινότητα, καθώς η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία πλήττει παράπλευρα κρίσιμες πτυχές της παγκόσμιας οικονομίας, πέραν της διεθνούς τάξης. Στο ντόμινο των συνεπειών που απορρέουν από την ιμπεριαλιστική κίνηση του Ρώσου Προέδρου, Βλαντιμίρ Πούτιν να εισβάλλει στη γειτονική του χώρα, προστίθενται διαρκώς και νέες, καθώς τα αποθέματα σιτηρών, πετρελαίου και φυσικού αερίου, όπως και επεξεργασμένων τροφών αγγίζουν πλέον ανησυχητικά επίπεδα, τη στιγμή που το ράλι του αμερικανικού πληθωρισμού κλυδωνίζει τις αγορές.

Την κρισιμότητα της κατάστασης ως προς την επάρκεια των αποθεμάτων τροφής μαρτυρά η δεύτερη κατά σειρά στη διάρκεια των δύο τελευταίων μηνών, προειδοποίηση του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών, Αντόνιο Γκουτέρες αναφορικά με το ενδεχόμενο επισιτιστικού «κραχ», εξαιτίας πρωτίστως της έλλειψης σιτηρών από την Ουκρανία. Ο «σιτοβολώνας» της Ευρώπης, όπως χαρακτηρίζεται η δοκιμαζόμενη χώρα, διαθέτει υψηλό μερίδιο στην παγκόσμια παραγωγή σιτηρών, το οποίο, ωστόσο, δεν επαρκεί, για να καλύψει τις ανάγκες, αλλά ούτε και είναι προσβάσιμο, λόγω της εμπόλεμης κατάστασης. Ειδικότερα, το λιμάνι της Οδησσού, από όπου διακινείται μεγάλος όγκος σιτηρών παγκοσμίως, έχει υποστεί ναυτικό «αποκλεισμό» από τις δυνάμεις των Ρώσων, με τον Πρόεδρο της χώρας, Βολοντιμίρ Ζελένσκι να προειδοποιεί προς πάσα κατεύθυνση πως ελλοχεύει ο κίνδυνος μιας παγκόσμιας επισιτιστικής κρίσης, αν δεν απελευθερωθεί σύντομα η πόλη.

Ιδιαίτερα ανήσυχοι ως προς τις εγγυήσεις της επισιτιστικής ασφάλειας εμφανίστηκαν στις αρχές της εβδομάδας πολλοί ευρωπαίοι ηγέτες στη διάρκεια της Περιφερειακής Διάσκεψης Ευρώπης του Οργανισμού Τροφίμων και Γεωργίας των Ηνωμένων Εθνών, αφού την ανιούσα έλαβαν τον περασμένο μήνα οι δείκτες Τιμών Σιτηρών, Ζάχαρης και Κρέατος. Μολονότι ο Οργανισμός εκτιμά πως η παγκόσμια παραγωγή σιταριού θα αυξηθεί το 2022 στους 782 εκατομμύρια τόνους, η ανάλυσή του δεν φαίνεται να καθησυχάζει -αλλά μάλλον το αντίθετο- τις δυτικές ηγεσίες και τις αγορές, καθώς τυχόν εφεδρείες, όπως το γαλλικό σιτάρι, αντιμετωπίζουν έντονα προβλήματα κλιματικής αλλαγής. Ακόμη και αν ο Οργανισμός επαληθευτεί στο τέλος της μεγάλης -πολεμικής- ημέρας, το κόστος προμήθειας σειράς βασικών αγαθών θα παραμείνει για σημαντική μερίδα των πολιτών δυσβάσταχτο κι ενώ δεν έχει διαφανεί ακόμη η έκταση του φαινομένου των «άδειων ραφιών» σε επίπεδο Ευρώπης.

Διάγγελμα Μπάιντεν για το βρεφικό γάλα

Αντίθετα, στις ΗΠΑ εκατοντάδες χιλιάδες πολίτες διαμαρτύρονται έντονα για τις ελλείψεις σε βρεφικό γάλα, αφού τα ράφια στις υπεραγορές τροφίμων έχουν ήδη αδειάσει. Σε μια «πυροσβεστική» κίνηση, διάγγελμα αναμένεται να απευθύνει σήμερα ο Αμερικανός Πρόεδρος, Τζο Μπάιντεν, ανακοινώνοντας μέτρα για τη θεραπεία του φαινομένου, το οποίο προκάλεσε, όμως, αναστάτωση στην εφοδιαστική αλυσίδα. Συγκεκριμένα, μόνο τον περασμένο Απρίλιο, ο δείκτης εξαντλήσεως αποθεμάτων αυξήθηκε κατά 10%, φτάνοντας το 43% συνολικά, τη στιγμή που τρία στα τέσσερα βρέφη στις ΗΠΑ τρέφονται με βρεφικά γάλατα, ως μερικό ή ολικό υποκατάστατο του μητρικού γάλακτος.

Σημειωτέον ότι το μερίδιο του βρεφικού γάλακτος «εκτός αποθέματος» έφτασε σε όλες τις Ηνωμένες Πολιτείες το 40% στις 24 Απριλίου, ενώ σειρά καταστημάτων έχει θέσει αυστηρούς περιορισμούς στον αριθμό των τεμαχίων που διαθέτει προς τους καταναλωτές.

Κοντά το ενδεχόμενο λιμού

Εκτός όλων των άλλων, «να σταματήσει ο αποκλεισμός των ουκρανικών λιμανιών από τους Ρώσους» ζήτησε χθες ο Αμερικανός ΥΠΕΞ, Αντονι Μπλίνκεν, εξηγώντας πως οι τιμές των τροφίμων έχουν εκτοξευθεί σε ολόκληρο τον πλανήτη, φέρνοντας κοντά το ενδεχόμενο λιμού σε αρκετές περιοχές του Κόσμου.

Από πλευράς της, η Γερμανίδα Υπουργός Εξωτερικών, Αναλένα Μπέρμποφγκ γνωστοποίησε ότι στο λιμάνι της Οδησσού είναι μπλοκαρισμένη μια τεράστια ποσότητα σιτηρών, που υπολογίζονται σε 25 εκατομμύρια τόνοι, «το οποίο σημαίνει φαγητό για εκατομμύρια ανθρώπους στον κόσμο που το χρειάζονται επειγόντως, πάνω απ’ όλα στις χώρες της Αφρικής και στη Μέση Ανατολή», όπως σημείωσε.

Στο ράλι τιμών

Ο πόλεμος στην Ουκρανία έχει εκτινάξει τις διεθνείς τιμές των σιτηρών, των μαγειρικών ελαίων, των καυσίμων και των λιπασμάτων. «Πρέπει να πω πως ανησυχώ βαθιά, ειδικότερα για τους κινδύνους ο λιμός να επεκταθεί σε διάφορα μέρη του κόσμου εξαιτίας της δραματικής κατάστασης επισιτιστικής ασφάλειας που αντιμετωπίζουμε λόγω του πολέμου στην Ουκρανία» ανέφερε χαρακτηριστικά ο Αντόνιο Γκουτέρες.
Αναζητώντας διέξοδο από το πρόβλημα, το Κογκρέσο κάλεσε τη διοίκηση Μπάιντεν να δημιουργήσει ανθρωπιστικό διάδρομο στη Μαύρη Θάλασσα, ώστε να οργανώσει την προμήθεια εκατομμυρίων τόνων σιτηρών που έχουν «μπλοκαριστεί» στην Ουκρανία.

Εστιάζοντας στο στρατηγικό ρόλο της Οδησσού για τα παγκόσμια αποθέματα, ο Πρόεδρος της χώρας, Βολοντιμίρ Ζελένσκι ανέφερε πως «για πρώτη φορά εδώ και δεκαετίες δεν υπάρχει συνήθης κίνηση του εμπορικού στόλου, κανένα συνηθισμένο λιμάνι που λειτουργεί στην Οδησσό. Πιθανώς αυτό δεν έχει συμβεί ποτέ στην Οδησσό από τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο».

Μικρότερη κατανάλωση

Με αυτά τα δεδομένα, η μία μετά την άλλη επιχειρούν οι ευρωπαϊκές χώρες να διασφαλίσουν ενεργειακή και επισιτιστική επάρκεια για τον ερχόμενο χειμώνα, με το Βερολίνο να καλεί τώρα τους καταναλωτές σε «μικρότερη κατανάλωση». Ο υπουργός Οικονομίας Ρόμπερτ Χάμπεκ δήλωσε χθες αισιόδοξος υπό προϋποθέσεις για την δυνατότητα της Γερμανίας να αντέξει τον επόμενο χειμώνα τυχόν διακοπή στην παροχή του ρωσικού φυσικού αερίου, συμπληρώνοντας, ωστόσο, πως «η μικρότερη κατανάλωση είναι το Α και το Ω σε ό,τι αφορά το φυσικό αέριο».

Υποψία ύφεσης στα ταμπλό

Με την υποψία μιας παρατεταμένης ύφεσης να πλανάται έντονα πάνω από τα ταμπλό, πτωτικά κινήθηκαν και χθες για έκτη ημέρα οι αγορές, με τον Dow Jones για έκτη ημέρα να μη μπορεί να ορθώσει ανάστημα, ενώ ο S&P 500 κινήθηκε πιο κοντά στην περιοχή «bear market».

Πάντως, η ανακοίνωση του αμερικανικού πληθωρισμού, η οποία πυροδότησε χθες τις πρώτες σφοδρές αντιδράσεις των Ρεπουμπλικάνων, συμπαρέσυρε προς τα κάτω και τα ευρωπαϊκά χρηματιστήρια χθες, αφού ο πανευρωπαϊκός δείκτης Stoxx 600 έκλεισε με πτώση 0,74%, στις 424,40 μονάδες, ενώ νωρίτερα υφίστατο βαρύτερο πλήγμα. Ο κλάδος των βασικών πόρων υποχώρησε κατά 3%, με σχεδόν όλους τους κλάδους και τα βασικά χρηματιστήρια σε αρνητικό έδαφος.