“Σεισμό” πολλών Ρίχτερ, προκάλεσε παγκοσμίως η απίστευτη αποκάλυψη σχετικά με τα Panama Papers. Νυν και πρώην παγκόσμιοι ηγέτες, συγγενείς και συνεργάτες πολιτικών, αθλητές εκτίθενται ανεπανόρθωτα από το τεράστιο σκάνδαλο, ενώ από την Ελλάδα εμπλέκονται 223 εταιρείες, 64 πελάτες, 57 δικαιούχοι και 285 μέτοχοι.
Άμεση ήταν η απάντηση της Mossack Fonseca, λέγοντας ότι “η εταιρεία μας δεν υποστηρίζει παράνομες δραστηριότητες. Οι εικασίες σας πως παρέχουμε τέτοιες υπηρεσίες στους πελάτες μας είναι αβάσιμες και λανθασμένες”.
Τι είναι τα Panama Papers
Πρόκειται για στοιχεία τα οποία αφορούν σε παράνομες χρηματικές συναλλαγές και στην φοροδιαφυγή προσώπων, μέσα από την off shore εταιρεία του δικηγορικού γραφείου Μόσακ Φονσέκα, η οποία έχει έδρα τον Παναμά. Οι πληροφορίες που αποκαλύπτουν όλα αυτά τα στοιχεία, βρίσκονται σε πάνω από 11,5 εκατομμύρια έγγραφα και 2,6 terabytes αρχείων, είδαν το φως της δημοσιότητας μέσω της ιστοσελίδας WikiLeaks.
Τα στοιχεία αυτά, έπεσαν στα χέρια της διεθνούς κοινοπραξίας ερευνητών δημοσιογράφων (International Consortium of Investigative Journalists), τη γερμανική εφημερίδα Süddeutsche Zeitung και άλλους 107 δημοσιογραφικούς ομίλους, οι οποίοι επιδόθηκαν αμέσως στο έργο της κωδικοποίησης, ταυτοποίησης και δημοσίευσης τούτου του πολύτιμου υλικού, που πολλοί το έχουν χαρακτηρίσει «σκάνδαλο του αιώνα». Όσο για τον όγκο τους, καλύπτει το χρονικό διάστημα από το 1977 έως το 2015.
Οι πληροφορίες, αποκαλύπτουν επίσης και τον τρόπο που οι περίγυροι των πολιτικών λυμαίνονται τις κρατικές υπηρεσίες και τον δημόσιο πλούτο για πάρα πολλές δεκαετίες.
Ωστόσο, δεν ήταν λίγοι οι μεγιστάνες που απευθύνθηκαν στην Mossack Fonseca όχι μόνο για να μην δώσουν… λογαριασμό στην εφορία, αλλά και για να γλιτώσουν από τις διεκδικήσεις των πρώην συζύγων τους!
Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί ο Ρώσος δισεκατομμυριούχος Ντμίτρι Ριμπολόβλεφ, ο οποίος -σύμφωνα με τα emails που διέρρευσαν- όταν το 2009 έπαιρνε διαζύγιο από την τότε σύζυγό του Ελένα, ζήτησε από την Fonseca να «φυγαδεύσουν» τους πολύτιμους πίνακες από το σπίτι τους στην Ελβετία για να μη μπορέσει η Ελένα να τους διεκδικήσει. Τελικά, έπειτα από οκτώ ολόκληρα χρόνια στα δικαστήρια, η Ελένα καταφέρει να πάρει 2.9 δισ. βρετανικές λίρες.
Ποιοι “καίγονται”
Ανάμεσα στους χιλιάδες εμπλεκόμενους, δεν μπορούν να μην ξεχωρίσουν τα ονόματα πασίγνωστων φυσιογνωμιών: Ο Ρώσος Πρόεδρος, Βλάντιμιρ Πούτιν, ο Πρωθυπουργός της Ισλανδίας Σιγκμούντουρ Νταβίντ Γκουνλάουγκσον, ο Πρόεδρος του Πακιστάν, ο Πρόεδρος της Ουκρανίας Πέτρο Ποροσένκο, ο Αργεντίνος Πρόεδρος Μαουρίσιο Μάκρι, ακόμη και ο εκλιπών πατέρας του Βρετανού πρωθυπουργού Ντέιβιντ Κάμερον, βρίσκονται στην περιβόητη λίστα.
Επίσης, περιλαμβάνονται 128 σημαίνοντες πολιτικοί, συγγενείς του Κινέζου προέδρου Ζι Τζινπίνγκ, Άραβες εμίρηδες αλλά και το μεγάλο αστέρι του ποδοσφαίρου, Λιονέλ Μέσι.
Στα στοιχεία που απεκάλυψε η WikiLeaks, στα Panama Papers αναφέρονται όλοι οι παραπάνω, μαζί με 15.600 μεγάλες εταιρείες και «παραμάγαζα» που έστησαν προκειμένου να αποφύγουν φορολογικούς ελέγχους, όπως η UBS, η HSBC, η Commerzbank, HSH Nordbank. Συνολικά εμφανίζονται 214.000 εταιρείες και off-shore παραρτήματα/μορφώματα.
Βλάντιμιρ Πούτιν…
Ενδεικτικά είναι όσα αποκαλύπτονται για τους «αυλικούς» του Ρώσου Προέδρου, οι οποίοι κατά κόρον χρησιμοποίησαν το δίκτυο των off-shore που τους παρείχε το εμπλεκόμενο δικηγορικό γραφείο Φονσέκα. Οι… “διευκολύνσεις” δεν ήταν άλλες από μεταφορά κρυφών χρηματικών ποσών που αγγίζουν ακόμη και τα 200 εκατομμύρια δολάρια, μέσα από πλασματικά έγγραφα, μεταχρονολογημένες διαταγές και μη εγγυημένων δανείων (μάλιστα από την Russian Commercial Bank με έδρα την Κύπρο), κάτι που είχε επίσης στόχο την απόκτηση του ελέγχου των μέσων ενημέρωσης και των μεγάλων κρατικών επιχειρήσεων της χώρας.
Ένας από αυτούς, ο Σεργκέι Ρολντίγκιν -ο οποίος φέρεται να έχει γνωρίσει στον Πούτιν τη σύζυγό του, Λουντμίλα -θεωρείται ότι λειτούργησε ως «βιτρίνα» για να αποκτηθούν μέσω του λογαριασμού του μεγάλα ποσοστά στη μεγαλύτερη εταιρεία οπτικοακουστικών υπηρεσιών της Ρωσίας, Video International, στην κρατική βιομηχανία παραγωγής φορτηγών Kamaz, το 3,2% της Bank Rossiya και το 15% της εταιρείας Raytar με έδρα την Κύπρο.
“Βαριά” ονόματα από τον χώρο του αθλητισμού
Ακόμη κι η Παγκόσμια Ομοσπονδία Ποδοσφαίρου UEFA αρχίζει άλλη μία φορά να κλυδωνίζεται, λόγω των αποκαλύψεων ότι ο νυν πρόεδρός της -Μισέλ Πλατινί- και ο τέως υπ΄ αριθμόν 2 στην ιεραρχία της FIFA, Ζερόμ Βαλκ, εμπλέκονται σε παράνομες φορολογικές απάτες μέσω της εταιρείας, δραστηριότητες από τις οποίες δεν απείχαν και μεγάλα ονόματα του αθλήματος, όπως ο Λιονέλ Μέσι.
Μέσα από τη δημιουργία ενός δαιδαλώδους δικτύου από εταιρείες και τις γνωστές μεταχρονολογήσεις εγγράφων μπορούσε κι ο αστέρας του ποδοσφαίρου Λιονέλ Μέσι να καλύπτει τις απολαβές κι επενδύσεις του και να μην πληρώνει το παραμικρό στην εφορία.
Η απάντηση της οικογένειας Μέσι
«Η οικογένεια Μέσι θέλει να ξεκαθαρίσει ότι ο Λιονέλ δεν έχει προβεί σε καμία από τις πράξεις, που του καταλογίζονται. Οι κατηγορίες είναι ψευδείς. Οι πληροφορίες βασίζονται σε προκατάληψη και μόνο στο γεγονός ότι στα έγγραφα αναφέρεται το όνομα του Μέσι. Οι κατηγορίες έχουν σχεδιαστεί για να δημιουργήσουν ένα νέο πλαίσιο φοροδιαφυγής και ακόμη ένα δίκτυο ξεπλύματος χρήματος”, ήταν η απάντηση από πλευράς Μέσι η οποία έχει ήδη απευθυνθεί στους δικηγόρους της ώστε να προασπίσει τα συμφέροντά της.
Στη Βραζιλία μάλιστα το θέμα αποκαλύπτεται πως έχει μεγαλύτερο βάθος, καθώς οι γνώσεις του Φονσέκα χρησιμοποιήθηκαν σε μία από τις μεγαλύτερες επιχειρήσεις ξεπλύματος πολιτικού χρήματος, που οδηγούν στις εγκληματικού χαρακτήρα δραστηριότητες του τέως προέδρου Λουΐζ Ινάσιου ‘Λούλα’ ντα Σίλβα και οι παραφυάδες του δυναμιτίζουν και είναι έτοιμες να συντρίψουν και τη νύν πρόεδρο Ντίλμα Ρουσέφ. Μάλιστα, στα πλαίσια της δικαστικής έρευνας, πέντε μέλη του γραφείου της εταιρείας του Φονσέκα στη Βραζιλία συνελήφθησαν κι αντιμετωπίζουν εγκληματικές κατηγορίες.
Η τακτική της μεταχρονολόγησης «είναι μία καλά εμπεδωμένη κι αποδεκτή πρακτική» απαντά η εταιρεία, ενώ ο ένας εκ των ιδρυτών της Ραμόν Φονσέκα Μόρα διαρρηγνύει τα ιμάτιά του, λέγοντας πως η διαρροή αποτελεί «ένα έγκλημα και κακούργημα», που στρέφεται «εναντίον του Παναμά, διότι πολλές χώρες δεν μπορούνε να εκτιμήσουν το γεγονός ότι η χώρα μπορεί να προσελκύει επενδυτές κι επιχειρήσεις. Δύο τρόποι υπάρχουν για να ατενίζεις τον κόσμο: ο πρώτος είναι να είσαι ανταγωνιστικός, ο δεύτερος να εμπνέεσαι φόρους».
Έρευνες και ποινικές διώξεις, ζητά η Αυστρία
Σε σημερινές του δηλώσεις, ο ομοσπονδιακός καγκελάριος της Αυστρίας, Βέρνερ Φάιμαν, ζήτησε να γίνουν αυστηρές έρευνες και να δοθούν σαφείς πολιτικές απαντήσεις, με σχετική νομοθεσία αλλά και ποινικές διώξεις, με στόχο την αποτροπή τέτοιων πρακτικών.
Η “απάντηση” του Ισλανδού Πρωθυπουργού
Τα στοιχεία της Mossack Fonseca καταδεικνύουν επίσης πως ο Πρωθυπουργός της Ισλανδίας Σίγκμουντουρ Νταβίντ Γκουνλάουγκσον είχε κρύψει εκατομμύρια δολάρια σε επενδύσεις στις ισλανδικές τράπεζες μέσω υπεράκτιας εταιρείας που κατείχε μυστικά. Ο ίδιος και η σύζυγός του είχαν αγοράσει την offshore Wintris ο 2007 και ουδέποτε τη δήλωσε όταν εισήλθε στη Βουλή το 2009.
Οκτώ μήνες αργότερα πούλησε το 50% στην σύζυγό του έναντι ενός δολαρίου. Τώρα βρίσκεται αντιμέτωπος με φωνές για παραίτηση στην Ισλανδία. Ο ίδιος ο Ισλανδός Πρωθυπουργός ερωτηθείς σε συνέντευξη για την εταιρεία Wintris, εμφανώς αμήχανος προσπάθησε να δώσει εξηγήσεις υποστηρίζοντας ότι η γυναίκα του πούλησε ένα κομμάτι μιας εταιρείας και η τράπεζα στη συνέχεια αποφάσισε να επενδύσει τα χρήματα. «Δεν ξέρω πώς γίνονται αυτά τα πράγματα», είπε κι όταν οι δημοσιογράφοι του παρουσίασαν έγγραφα με υπογραφές ο Ισλανδός Πρωθυπουργός σηκώθηκε από την καρέκλα του εμφανώς ενοχλημένος λέγοντας «με ρωτάτε ανοησίες, κάνετε κάτι τελείως ανάρμοστο».
Και ο Σταύρος Παπασταύρου…
Σύμφωνα με τις αποκαλύψεις του ICIJ, οι οποίες έχουν προκαλέσει μείζον πολιτικό θέμα σ’ όλο τον κόσμο, ο Σταύρος Παπασταύρου, σύμβουλος και στενός συνεργάτης του Αντώνη Σαμαρά διατέλεσε από το 2004 έως το 2014, μέλος των διοικητικών συμβουλίων των off-shore εταιρειών Green Shamrock Foundation και Diman Foundation. Παράλληλα, από το 2006 και μετέπειτα, εμφανίζεται ως αναπληρωτής πρόεδρος της Aisios Foundation, στην οποία συμμετέχουν και οι Κωνσταντίνος Λαναράς και Σπύρος Μεταξάς.
Όπως αναφέρεται στην ιστοσελίδα τoυ ICIJ, σε απάντησή του, ο κ. Παπασταύρου δήλωσε αρχικά, ότι «δεν θυμάται τις εταιρείες», ενώ στη συνέχεια ανασκεύασε μερικώς, παραδεχόμενος ότι «σύμφωνα με τα αρχεία του έχει υπηρετήσει ως μέλος των διοικητικών συμβουλίων της Green Shamrock Foundation , Diman και Aisios».
Όπως εξήγησε, το έκανε για δύο οικογενειακούς του φίλους, με τους οποίους τον συνδέει μακρόχρονη φιλία, ενώ διευκρίνισε ότι δεν έλαβε καμία αποζημίωση. Πρόσθεσε δε, ότι «δεν διέθετε δικαιώματα ιδιοκτησίας σ’ αυτές τις εταιρείες και έτσι, δεν ήταν υποχρεωμένος να τις δηλώσει στις φορολογικές αρχές».