Έναν συνταγματικό τρόπο που θα δικαιολογεί νέες, γενναίες περικοπές συντάξεων αναζητούν στο υπουργείο Εργασίας και φαίνεται πως καταλήγουν στη λύση του “επανυπολογισμού των συντάξεων” με κοινωνικο-ασφαλιστικά κριτήρια. Η “λύση” περιλαμβάνεται στο πόρισμα της επιτροπής Σοφών και φαίνεται πως προκρίνεται από το υπουργείο Εργασίας.
Συγκεκριμένα, επιδιώκεται ο ανακαθορισμός -κατ’ επιταγή των αρχών της συμμετοχικής δικαιοσύνης και της αλληλεγγύης των γενεών- των συντάξεων των ήδη συνταξιούχων, με αναφορά στο νέο, ενιαίο τρόπο υπολογισμού της κύριας και επικουρικής σύνταξης για παλαιούς και νέους ασφαλισμένους.
Οι επιστήμονες κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου, επισημαίνοντας ότι ο προτεινόμενος επανυπολογισμός των συντάξεων υποκρύπτει νέες μειώσεις, προκειμένου να επιτευχθεί για το 2016 ο δημοσιονομικός στόχος και να ξεπεραστούν οι δημοσιονομικές επιπτώσεις από την εφαρμογή της απόφασης του ΣτΕ που έκρινε τις προηγούμενες περικοπές αντισυνταγματικές και οδηγεί σε επιπλέον επιβάρυνση της τάξης των 4 δισ. ευρώ, σύμφωνα με το αναλυτικό ρεπορτάζ του euro2day. Υποστηρίζουν μάλιστα, πως η επίκληση αρχών περί κοινωνικής δικαιοσύνης, οδηγεί σε ισοπέδωση και σε δραστικό περιορισμό των συνταξιοδοτικών παροχών, καθώς επιχειρούνται και μάλιστα βιαστικά, αλλαγές που ανατρέπουν τα βασικά – δομικά συστατικά της ασφαλιστικής νομοθεσίας.
Το χρηματοδοτικό κενό που καλείται να καλύψει το υπουργείο Εργασίας μέσω των περικοπών στις συντάξεις, υπολογίζεται σε περίπου 900 εκατ. ευρώ. Δεν αποκλείεται μάλιστα αυτό να μεγαλώσει, εάν οι δανειστές διαπιστώσουν ότι μέσω της νέας αρχιτεκτονικής δεν επιτυγχάνεται η επιδιωκόμενη δημοσιονομική προσαρμογή.
Στην εθνική αναλογιστική αρχή πραγματοποιείται μεγάλο μέρος των “μετρήσεων” προκειμένου να διαπιστωθεί το μέγεθος των αναγκαίων περικοπών στις συντάξεις, οι οποίος βάσει του σχεδίου θα επανυπολογισθούν. Στις υπηρεσίες του υπουργείου Εργασίας, στην οδό Σταδίου 29, τα σενάρια για ρήτρες και συντελεστές πάνε κι έρχονται.
Σύμφωνα με το επικρατέστερο σενάριο, θα υπάρξει ένας… κοινωνικός συντελεστής, ένας αλγόριθμος δηλαδή βάσει του οποίου θα επανα-υπολογιστούν οι παροχές. Θα περιλαμβάνει το ποσοστό αναπλήρωσης, καθώς και τον μισθό που εισέπραττε ο συνταξιούχος, κατά τα τελευταία έτη της εργασίας του, όπως επίσης και τα έτη ασφάλισής τους. Στο τελικό ποσό που θα προκύψει θα ληφθούν υπόψη η ηλικία συνταξιοδότησης των συνταξιούχων με στόχο να μην προστατευθούν όσοι αποχώρησαν πρόωρα, καθώς και το εάν ο δικαιούχος λαμβάνει σύνταξη με λιγότερα από 15 έτη ασφάλισης.
Όλα αυτά βέβαια ακόμη παραμένουν σενάρια, ενώ ο χρόνος πιέζει. Η σύνταξη Ιανουαρίου πρέπει να δοθεί στο τέλος Δεκεμβρίου, γεγονός που δυσκολεύει ακόμη περισσότερο τις διαδικασίες. Πολλώ δε μάλλον, όταν οι ειδικοί υπογραμμίζουν μιλώντας στο Εuro2day.gr ότι, “ακόμη κι αν απαιτείται μόνο μια πράξη για κάθε ασφαλιστικό φάκελο” αυτό συνεπάγεται αυτόματα τουλάχιστον 2 χρόνια δουλειάς”. Στελέχη των ασφαλιστικών ταμείων μάλιστα, εκτιμούν ότι για να υπολογιστούν εκ νέου, περισσότεροι από 4 εκατ. φάκελοι θα χρειαστούν τουλάχιστον 4 χρόνια… Και σημειώνουν, ότι πολλοί από τους φακέλους αυτούς βρίσκονται στα υπόγεια των ταμείων, στοιβαγμένοι και αραχνιασμένοι.
Η Ένωση για την Προάσπιση των Κοινωνικών Δικαιωμάτων (ΕΚΠΟΔΙ) επισημαίνει μάλιστα ότι, το μέτρο αυτό θα επιφέρει εκτός των μειώσεων, τεράστια διοικητική δυσλειτουργία και απίστευτη καθυστέρηση στην απονομή των συντάξεων. Το σημαντικότερο όμως είναι, όπως τονίζει στο Εuro2day.gr η πρώην γενική διευθύντρια κοινωνικής ασφάλισης και νυν γενική διευθύντρια πρόνοιας, Άρτεμις Δεδούλη, ότι προσκρούει ευθέως στο Σύνταγμα και στην Ευρωπαϊκή Σύμβαση Δικαιωμάτων του Ανθρώπου.
Ως εκ τούτου, επιτείνεται η εντύπωση ότι το πόρισμα αποτελεί άλλοθι για νέες περικοπές στην προσπάθεια παράκαμψης της απόφασης 2287/2012 της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας που έκρινε αντισυνταγματικές τις μειώσεις, που έχουν συντελεστεί μετά το 2012, καθώς και τον περιορισμό των δαπανών κατά 1,8 δισ. ευρώ.
Μέσα στην εβδομάδα που έρχεται πάντως, ο Υπουργός Εργασίας Γ. Κατρούγκαλος θα πρέπει να παρουσιάσει την τελική πρότασή του. Μέχρι σήμερα, έχει συμφωνηθεί να υπάρχουν ενιαίοι όροι ασφάλισης για όλους, παλαιούς και νέους ασφαλισμένους και ήδη συνταξιούχους. Συμφωνία φαίνεται πως υπάρχει και για το θέμα της Εθνικής Σύνταξης, αν και κάθε μέρα που περνάει, μειώνεται κατά τι.
Πλέον, εκτιμάται ότι θα είναι κοντά στα 384 ευρώ και θα συνδέεται με την πορεία του ΑΕΠ (ρήτρα ανάπτυξης). Ο Υπουργός φαίνεται πως επιμένει για την αναλογική σύνταξη και διαφορετικά ποσοστά αναπλήρωσης, με βάση τον συντάξιμο μισθό, πρόταση που δεν γίνεται αποδεκτή από τους θεσμούς. Όσο για τις ενοποιήσεις, παρ’ ότι πληθαίνουν οι φωνές που θέλουν το έλλειμμα του ΟΓΑ και του ΝΑΤ να αυξάνονται με την ένταξή τους στο ΙΚΑ, στο υπουργείο Εργασίας φαίνεται πως προκρίνεται η ασφαλιστική ένταξη όλων των πολιτών, υπό έναν φορέα ασφάλισης.
Την ίδια στιγμή, το υπουργείο Εργασίας, θέλει να βρει τρόπους αύξησης των εσόδων των Ταμείων. Στο πλαίσιο αυτό εξετάζεται το ενδεχόμενο αύξησης των ασφαλιστικών εισφορών για εργοδότες και εργαζόμενους κατά 1-2 ποσοστιαίες μονάδες. Μάλιστα, θα επιδιώξει μέρος των εσόδων αυτών να διοχετευθούν προς το ΕΤΕΑ -το υπερ-επικουρικό που πιθανότατα θα παραμείνει αυτόνομο- προκειμένου να μην εφαρμοστεί η ρήτρα μηδενικού ελλείμματος.