Πολλά τα μέτωπα & οι «ρυθμίσεις»: Ο «νέος κόσμος» αναδύεται, με ωδίνες, μέσα από τη διπλή δοκιμασία της πανδημίας & της κλιματικής αλλαγής

Ο «νέος κόσμος» που αναδύεται, με ωδίνες, μέσα από τη διπλή δοκιμασία της πανδημίας και της κλιματικής αλλαγής, θα είναι, αναγκαστικά, ένας κόσμος με περισσότερες ρυθμίσεις. Αυτό το αντιλαμβάνονται και οι αποφασίζοντες και οι κοινωνίες. Όπως επίσης αντιλαμβάνονται ότι τα μέτωπα είναι πάρα πολλά, ότι σε μεγάλο αριθμό η προσπάθεια έχει αργήσει υπερβολικά κι ότι ούτως ή άλλως δεν μπορεί να οδηγήσει ούτε σε πλήρη ούτε σε βέβαια επιτυχία.

του Κώστα Μποτόπουλου

Αυτός ωστόσο δεν είναι λόγος να μη γίνει η προσπάθεια, ούτε να μην έχει τις υψηλότερες δυνατές φιλοδοξίες. Είναι απλώς λόγος, όσοι παρακολουθούμε, αναλύουμε και αγωνιούμε, να σχετικοποιούμε χωρίς να υποτιμάμε το αποτέλεσμα.

Ας δούμε πώς εικονογραφούνται αυτές οι γενικές παρατηρήσεις στην εντελώς επίκαιρη πολιτική και οικονομική πραγματικότητα.

Το κλίμα στη Διάσκεψη της Γλασκώβης

Το μείζον γεγονός των ημερών, και της χρονιάς, και ίσως και της εποχής, η προσπάθεια προώθησης της παγκόσμιας συμφωνίας για το κλίμα στη Διάσκεψη της Γλασκώβης, είναι το χαρακτηριστικότερο παράδειγμα. Η -δικαιολογημένη- αίσθηση πολυπλοκότητας, καθυστέρησης στην εκκίνηση και κατά την πορεία, πολλών ταχυτήτων, συμφερόντων που αντιστέκονται, μη δημοκρατικών χωρών που εκβιάζουν και, ενόψει όλων αυτών, ανεπαρκών στόχων με ανεπαρκή υλοποίηση, δεν πρέπει να εξουδετερώνει και ούτε να υποβιβάζει τα επιτεύγματα:

• τη συμβολή στην παγκόσμια πλέον συνειδητοποίηση του προβλήματος και του οριακού του χαρακτήρα,
• τη συμμετοχή όλων των χωρών του κόσμου,
• τη διόλου αυτονόητη συμφωνία επί διόλου ουδέτερων αρχών,
• τη θέση έστω ελαφρώς «ευέλικτων» χρονοδιαγραμμάτων,
• καθώς και τα πρακτικά βήματα προς τη σωστή κατεύθυνση, όπως οι δεσμεύσεις για τα δάση και για το μεθάνιο, που έλαβαν χώρα από τις πρώτες ήδη μέρες της Διάσκεψης της Γλασκώβης.

Η φορολόγηση των πολυεθνικών εταιριών

Πριν «μετακομίσει» στη Γλασκώβη, η διεθνής κοινότητα, υπό την αιγίδα της ομάδας G-20, επικύρωσε τη συμφωνία που είχε ετοιμαστεί σε επίπεδο ΟΟΣΑ για τη φορολόγηση των πολυεθνικών εταιριών.

Κι εδώ η ενστικτωδώς ενθουσιώδης αντίδραση λειαίνεται από την επαφή με τα ειδικότερα στοιχεία της συμφωνίας και ειδικώς τις παραχωρήσεις στις μεγάλες χώρες και τις μεγάλες εταιρίες:

• η επιλογή του χαμηλότερου κατωφλιού φορολόγησης του 15% (επιτυχία των «φορολογικών παραδείσων», που εκπροσωπούνται στην Ευρωπαϊκή Ένωση κυρίως από την Ιρλανδία και την Ουγγαρία, αλλά είναι πάμπολλες και διασκορπισμένες σε κάθε γωνία της γης),
• ο υπολογισμός  των φορολογήσιμων εσόδων με βάση τα κέρδη από πωλήσεις και όχι τα συνολικά εισοδήματα,
• καθώς και η απόδοση του φόρου στη χώρα στην οποία έχουν την έδρα τους οι πολυεθνικές και όχι σε όλες τις χώρες στις οποίες έχουν κέρδη,

δείχνουν πράγματι, όπως έγραψαν ο Στίγκλιτς και άλλοι προοδευτικοί οικονομολόγοι, έλλειψη πραγματικής δικαιοσύνης και αλληλεγγύης.

Όμως και μόνη η θέσπιση τέτοιου κανόνα, του οποίου οι τεχνικές ρυθμίσεις μπορούν, σε δεύτερο χρόνο, να βελτιωθούν, είναι κεφαλαιώδους και σχεδόν «επαναστατικής» σημασίας: οι πολυεθνικές και οι φορολογικοί παράδεισοι δεν είναι πλέον στο απυρόβλητο.

Το Σύμφωνο Σταθερότητας στην Ευρωπαϊκή Ένωση

Αναλογίες θα μπορούσαν να βρεθούν και στην εν εξελίξει διαδικασία αναμόρφωσης του Συμφώνου Σταθερότητας στην Ευρωπαϊκή Ένωση:

Ναι μεν πολλές χώρες, με επικεφαλής την Ολλανδία και τους Σκανδιναβούς, έχουν μια στάση που θα μπορούσε να ερμηνευθεί ως οπισθοδρομική, δηλαδή υπέρ της διατήρησης της λιτότητας ως μέσου για σταθεροποίηση, όμως, από την άλλη, η σαφής αναμορφωτική διάθεση της Επιτροπής, και ιδίως του Ιταλού σοσιαλιστή Επιτρόπου Οικονομίας, καθώς και οι πρώτες εξαγγελίες της υπό διαμόρφωση αλλά γνωστής πλέον σύνθεσης και λογικής γερμανικής κυβέρνησης («νέα ισορροπία ανάμεσα σε δάνεια και πειθαρχία», επαναφορά στο προσκήνιο της ιδέας των ευρω-ομολόγων), δείχνουν ότι, και εδώ, τα πράγματα κινούνται λαμβάνοντας υπόψη τις νέες συνθήκες και τις νέες ανάγκες.

Η ρύθμιση των … αρρύθμιστων

Το ίδιο ισχύει και για τη σαφή τάση «δημοσιοποίησης», μέσω ιδίως της συγκρότησης διεθνών οργανισμών και αρχών (παγκόσμια αρχή για τη διαχείριση των δεδομένων, εισηγήθηκε πρόσφατα το ΔΝΤ, ενώ η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ετοιμάζεται να «πάρει επάνω της» την εποπτεία των τεχνολογικών κολοσσών/BigTech) ή της υπαγωγής αρρύθμιστων ως τώρα δραστηριοτήτων (όπως τα κρυπτονομίσματα) σε ρύθμιση.

Δεν ισχύει, συνεπώς, ότι τίποτα δεν καταλαβαίνει η διεθνής κοινότητα και ότι τίποτα δεν προχωρεί. Εγρήγορση για δράση και φιλοδοξία υπέρ του γενικού συμφέροντος, ναι. Μεμψιμοιρία λόγω ατέλειας και μοιρολατρία αποτυχίας, όχι.

 

Πηγή: Economico.gr