Ξεκαθαρίζει το τοπίο στην οικονομία: Μικρότερη ύφεση, στοχευμένες δράσεις, μεγάλο έλλειμμα, αβεβαιότητες στον τουρισμό, απαράδεκτη παραοικονομία

• Μεσότης. Με το κλείσιμο, για τη χώρα μας, του πρώτου κύκλου της πανδημίας, οι επιπτώσεις ξεκαθαρίζουν: όλα δείχνουν ότι η ελληνική οικονομία θα γνωρίσει μικρότερη ύφεση από 10% για το 2020, ενώ η παγκόσμια οικονομία μάλλον θα συρρικνωθεί περισσότερο από 5%. Το πρώτο συνιστά καλύτερη, και το δεύτερο χειρότερη, επίδοση από ό,τι είχε αρχικά προβλεφθεί.

Φυσικά η κατάσταση παραμένει εξαιρετικά σοβαρή, το έλλειμμα και η υποχώρηση εσόδων κατά το πρώτο πεντάμηνο του 2020 μεγάλο, ενώ οι αβεβαιότητες του τουρισμού ρίχνουν ακόμα βαριά σκιά στο δεύτερο τμήμα της χρονιάς.

Όμως ένας συνδυασμός γρήγορης αντίδρασης, κυβερνητικής σταθερότητας, στοχευμένων και συμπληρωματικών ενέσεων ρευστότητας (η τελευταία που αναγγέλθηκε αφορά τους αγρότες) και συγκρότησης νέων εργαλείων (τελευταίες στη σειρά οι «μικροπιστώσεις», που ψηφίστηκαν αυτή τη βδομάδα στη Βουλή) μας έφεραν, για να το πούμε ψύχραιμα, σε λιγότερο άσχημη θέση από αυτή στην οποία θα μπορούσαμε να βρεθούμε με χειρισμούς, για να τα πούμε πολιτικά, «τύπου Ματιού». Και επιτρέπουν μερικά πραγματικά success stories, όπως του ΟΤΕ –όχι όμως, ακόμα, της ΔΕΗ.

• Αμεσότης. Μεγάλο αγκάθι συνεχίζουν να είναι οι δομές της ελληνικής οικονομίας, που δεν βελτιώθηκαν όσο θα έπρεπε ούτε μέσα στη δημοσιονομική, ούτε, μέχρι στιγμής, στην υγειονομική κρίση.

Το ΔΝΤ, που παίζει το ρόλο «σοφού γέροντα», ή μάλλον γερόντισας, τώρα που μας αποχαιρέτησε και υπό τη ηγεσία της λιγότερο προβεβλημένης αλλά πολύ ουσιαστικής βουλγάρας Προέδρου του, μας το θύμισε: η παραοικονομία μας όχι μόνο εξακολουθεί να είναι η υψηλότερη της Ευρώπης (παραπάνω και από την πατρίδα της κυρίας προέδρου) αλλά αύξησε και τη διαφορά από τις υπόλοιπες. Υπολογίζεται στο 30% του ΑΕΠ και «τροφοδοτεί» μια φοροδιαφυγή που βρίσκεται κοντά στο 10% του συνολικού στόχου.

Έτσι δεν χάνονται όμως μόνο πολύτιμα έσοδα, αλλά και εμπιστοσύνη -των Ελλήνων πολιτών, των διεθνών οργανισμών και των αγορών-επενδυτών. Είναι σαφές ότι η αντιστροφή αυτής της τάσης αποτελεί την κορωνίδα όλων των μεταρρυθμίσεων και ότι η ψηφιακή-κάτι-σαν-(για τα ελληνικά δεδομένα)-επανάσταση που σφράγισε την πρώτη φάση αντιμετώπισης της πανδημίας είναι το καλύτερο εργαλείο –και πρέπει να ενισχυθεί. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, η (έξυπνη) διαχείριση μπορεί να γεννήσει τη (δύσκολη) πολιτική βούληση. Και να απομονώσει όσους μένουν στα λόγια, δηλαδή έχουν άλλα συμφέροντα.

• Ομοιότης. Συμβαίνουν και στις καλύτερες, και όχι μόνο στις ελληνικές οικογένειες: το αποδεικνύει ο συνδυασμός της Folli-Follie της Γερμανίας, δηλαδή της «υπόθεσης Wirecard», της Ολυμπιακής της Γερμανίας, δηλαδή της «σωτηρίας» της Lufthansa, και της διάκρισης εξουσιών τύπου Γερμανίας, δηλαδή του πασαλείμματος για να σωθούν τα προσχήματα μετά την απόφαση του Συνταγματικού Δικαστηρίου για τα «πακέτα» της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας. Μια χάι-τεκ εταιρία μεγάλης χρηματιστηριακής και συμβολικής αξίας, που δήλωνε δισεκατομμύρια που δεν υπήρχαν και που τις ατασθαλίες της δεν ανακάλυψαν οι εποπτικές αρχές ή οι ορκωτοί ελεγκτές αλλά οι καταραμένες αγορές και μάλιστα οι πιο καταραμένοι παίκτες τους: οι short-sellers.

Μια μεγάλη ιδιωτική και, μέχρις αποδείξεως του εναντίου, επιτυχημένη αεροπορική εταιρία, στην οποία έπρεπε να σταλούν τελεσίγραφα επί τελεσιγράφων μέχρι να δεχτούν, την ύστατη στιγμή, οι μέτοχοί της την απόκτηση κρίσιμης συμμετοχής (κοντά στο 20%) από το Κράτος.

Ένα μεγάλο πολιτικό παζάρι, υπό τη μπαγκέτα της Καγκελαρίου, ώστε να δοθεί μια «απάντηση» στους αμαρτήσαντες συνταγματικούς δικαστές, όχι από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, για να μην πληγεί το γόητρο και η ανεξαρτησία της, αλλά από τη Γερμανική Κεντρική Τράπεζα, στο όνομα της μεγάλης αδελφής.

Είπαμε –αυτό σημαίνει παγκοσμιοποιημένος καπιταλισμός- συμβαίνουν σε όλες τις χώρες και σε όλες τις ηπείρους: αυτή τη βδομάδα θα μπορούσαμε να προσθέσουμε και την τραγικωμωδία «διαπραγμάτευσης» της Αργεντινής με τους πιστωτές της, προκειμένου να αποφύγει, ή να πέσει στα μαλακά, στην πολλοστή χρεοκοπία της (ούτε αυτό πιστεύω ότι σας θυμίζει κάτι).

• Ο Κώστας Μποτόπουλος είναι συνταγματολόγος, πρ. Ευρωβουλευτής και πρόεδρος της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς, Σύμβουλος Διοίκησης στην Τράπεζα της Ελλάδας και εταίρος στη δικηγορική εταιρία «Λαμπαδάριος και Συνεργάτες». Τα σχόλιά του στο economico.gr δημοσιεύονται κάθε Σάββατο.