Ο καφές, η μπύρα, οι πιπεριές τσίλι είναι μερικά χαρακτηριστικά παραδείγματα τροφών που απεχθανόμαστε ως παιδιά και δεν χορταίνουμε ως ενήλικες. Το εύλογο ερώτημα που προκύπτει είναι γιατί συμβαίνει αυτό. Η απάντηση στο παραπάνω ερώτημα είναι ότι είμαστε “καλοήθεις μαζοχιστές” (benign masochists), σύμφωνα με τους ειδικούς.
Η Alison Bruzek, συντάκτρια στο NPR’s The Salt blog, μίλησε με τον Paul Rozin, πολιτιστικό ψυχολόγο στο Πανεπιστήμιο τηςPennsylvania, ο οποίος έχει διερευνήσει το συγκεκριμένο φαινόμενο. Ο ίδιος χαρακτηρίζει το φαινόμενο ως καλοήθη μαζοχισμό, καθώς μαθαίνουμε να μας αρέσουν φαγητά, ακόμη και συνήθειες – όπως το να δούμε μια λυπητερή ταινία – που το σώμα μας απορρίπτει. Ωστόσο, δεν μας επηρεάζουν αρνητικά (γι’ αυτό και ο όρος καλοήθεις, ανώδυνες).
Δεν γνωρίζω την απάντηση”, παραδέχεται ο Rozin, ωστόσο εκτιμά ότι η κοινωνική πίεση (μιμητισμός, διαφημίσεις) αλλά και η έκθεση κατ’ επανάληψη σε ορισμένα ερεθίσματα συμβάλλουν στην αλλαγή των προτιμήσεών μας.
Ως οπαράδειγμα αναφέρει τα παιδιά στο Μεξικό, που δεν αγαπούν τα καυτερά φαγητά από μικρή ηλικία, αλλά συνηθίζουν να τα εκτιμούν παρατηρώντας τους μεγαλύτερους.
Ο Rozin χρησιμοποιεί επίσης τον όρο “ηδονιστική αντιστροφή” (hedonistic reversal) για να περιγράψει την ικανότητα του εγκεφάλου μας να μας στέλνει μηνύματα να “μετατρέψουμε” μια αίσθηση από αρνητική σε ευχάριστη.
Ίσως είναι τελικά η ικανότητά μας να προσαρμοζόμαστε σε έναν κόσμο που τα ερεθίσματα που μας δίνει είναι πολύπλοκα και δεν είναι πάντα ευχάριστα.