Αρ. Τζικόπουλος: Τα παιδιά που μεγαλώνουν στην κρίση πρέπει να βρουν ένα όραμα για το μέλλον
Για τη νεανική επιχειρηματικότητα, τις προοπτικές που μπορεί να έχει για τη χώρα και την ανταπόκριση των παιδιών σε προγράμματα εικονικής επιχειρηματικότητας μιλήσαμε με τον Αργύρη Τζικόπουλο, Γενικό Διευθυντή του Σωματείου Επιχειρηματικότητας Νέων (ΣΕΝ/Junior Achievement Ελλάδος). Όπως σημειώνει, οι μικροί επιχειρηματίες έχουν συχνά καινοτόμες ιδέες, χαίρονται όταν βλέπουν το αποτέλεσμα της ‘δουλειάς’ τους, και, μέσω των προγραμμάτων, μαθαίνουν να συνεργάζονται και προετοιμάζονται για το επαγγελματικό τους μέλλον.
Κύριε Τζικόπουλε, τι είναι το ΣΕΝ/Junior Achievement Ελλάδος και πώς λειτουργεί;
Το Σωματείο λειτουργεί στην Ελλάδα τα τελευταία 10 χρόνια, είναι κομμάτι μας παγκόσμιας δράσης, του Junior Achievement, που έχει ξεκινήσει στην Αμερική εδώ και 100 χρόνια περίπου. Σκοπός του είναι να προωθεί την επιχειρηματικότητα στους νέους, σε παιδιά από το νηπιαγωγείο ως το πανεπιστήμιο. Χωρίζεται στις 5 ηπείρους. Στη δική μας συμμετέχουν 39 χώρες. Οπότε μας δίνεται η δυνατότητα να χρησιμοποιούμε προγράμματα που τρέχουν και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες.
Έχουμε ένα μνημόνιο συνεργασίας με το Υπ. Παιδείας και κάθε χρόνο παίρνουμε την έγκριση του υπουργείου για να μπορούμε να υλοποιούμε τα προγράμματα μέσα και να μπορούν να μπαίνουν στελέχη και εθελοντές στα σχολεία. Τα προγράμματα παρέχονται δωρεάν. Η πρώτη επαφή που έχουμε είναι με καθηγητές οι οποίοι ενδιαφέρονται για κάποιο πρόγραμμα και εμείς τους καθοδηγούμε ανάλογα με την τάξη, την βαθμίδα, τον τύπο και τη διάρκεια του προγράμματος που θέλουν να παρακολουθήσουν.
Για παράδειγμα, αν ένας καθηγητής μας ζητήσει ένα πρόγραμμα για το γυμνάσιο, θα του προτείνουμε κάτι κοντά στην ανάγκη της τάξης: από το πρόγραμμα μιας μέρας, όπου τα παιδιά επισκέπτονται μια εταιρία και μπορούν να δουν πώς κινείται ένα στέλεχος στο χώρο εργασίας του μέχρι και ένα πρόγραμμα ετήσιο, όπως αυτό της εικονικής επιχείρησης, όπου τα παιδιά ξεκινούν από το μηδέν και στήνουν μια δική τους επιχείρηση στο τέλος της χρονιάς.
Εμείς είμαστε ανάμεσα στο σχολείο και στις επιχειρήσεις και η σύνδεση γίνεται με βάση την ανάγκη του σχολείου.
Υπάρχει ενδιαφέρον από τη σχολική κοινότητα;
Είμαστε σε ένα σημείο αυτή τη χρονιά που η ζήτηση τείνει να υπερβεί την προσφορά. Ευτυχώς πέρυσι είχαμε μια χορηγία από το Ίδρυμα Στ. Νιάρχος και μας βοήθησε πάρα πολύ στο πρόγραμμα της εικονικής επιχείρησης, καθώς μας επέτρεψε να επεκτείνουμε το πρόγραμμα και να προσεγγίσουμε σχολεία σε πιο απομακρυσμένες περιοχές.
Όταν έχουμε να προσεγγίσουμε σχολεία σε απομακρυσμένες περιοχές, όπως στο Διδυμότειχο, την Κάλυμνο – που ήταν και η περσινή νικήτρια της εικονικής επιχείρησης – έχουμε ανάγκη από τέτοιες χορηγίες, για να μπορούμε να προσφέρουμε τα απαραίτητα στα σχολεία που συμμετέχουν, στις μετακινήσεις των καθηγητών, στις εκπαιδεύσεις κλπ.
Ποιες είναι οι αντιδράσεις των παιδιών στο πρόγραμμα;
Εμείς έχουμε μια ικανοποίηση όταν τελειώνει το πρόγραμμα, από τις θετικές αντιδράσεις τόσο των καθηγητών αλλά κυρίως των παιδιών που συμμετέχουν, γεγονός που μας δίνει δύναμη και κουράγιο να συνεχίζουμε. Μας δίνει μεγάλη χαρά ότι σε ένα περιβάλλον όπως το σχολείο που τα παιδιά είναι μονάδες και λειτουργούν ανταγωνιστικά, ιδίως στο Λύκειο όταν προετοιμάζονται για τις πανελλήνιες , εμείς τα βάζουμε να συνεργαστούν για πρώτη φορά, να ανταλλάξουν απόψεις κ τους αναπτύσσουμε δεξιότητες που στο παραδοσιακό πρόγραμμα δεν αναπτύσσονται τόσο πολύ, λ.χ. τους δίνουμε μια εικόνα του τι γίνεται πραγματική έξω στην αγορά και πώς δουλεύει μια επιχείρηση. Είναι πολύ σημαντικό για εμάς όταν βλέπουμε την ικανοποίηση, ακόμη και την συγκίνηση των παιδιών. Πέρυσι, στα παιδιά που κέρδισαν από την Κάλυμνο έβλεπες δάκρυα χαράς στα μάτια τους και αυτό είναι που σε γεμίζει στο τέλος της ημέρας. Να προσθέσω ότι η ομάδα που κερδίζει στον ελληνικό διαγωνισμό εκπροσωπεί την Ελλάδα στον πανευρωπαϊκό διαγωνισμό και αυτό είναι για τα παιδιά εμπειρία ζωής.
Μας κάνει μεγάλη εντύπωση επίσης ότι κ τα στελέχη των επιχειρήσεων επιστρέφουν στο τέλος της χρονιάς πολύ ικανοποιημένα και, χρόνο με το χρόνο, έχουμε ανθρώπους που θέλουν να ξανασυμμετέχουν και βλέπουμε τους εθελοντές να αυξάνονται. Βλέπουν ένα νόημα σε όλο αυτό, κάτι που θα βοηθήσει τη νέα γενιά να βγει από το παλιό μοντέλο: να πάω σε ένα πανεπιστήμιο και να μπω στο δημόσιο. Το πρόγραμμα δίνει μια δυνατότητα στα παιδιά να σκεφτούν ότι είτε σπουδάσω είτε όχι, τελικά την επιχείρηση ή την δουλειά που θέλω να κάνω ίσως δεν είναι απαραίτητο να ψάξω να τη βρω, μπορώ να τη δημιουργήσω κι εγώ ο ίδιος.
Υπάρχουν στοιχεία που να δείχνουν ότι τα προγράμματα έχουν βοηθήσει σε αυτή την κατεύθυνση;
Αυτό που έχουμε δει από μελέτες στο εξωτερικό – γιατί στην Ελλάδα είμαστε λίγα χρόνια -είναι ότι τα παιδιά που παρακολουθούν το πρόγραμμα της εικονικής επιχείρησης είναι πολύ πιο εύκολο στατιστικά ως ενήλικες να ξεκινήσουν τη δική τους επιχείρηση, αλλά και αυτά που δεν το κάνουν και είναι εργαζόμενοι σε κάποιες επιχειρήσεις, έχουν πιο γρήγορη εξέλιξη και λαμβάνουν πιο υψηλές θέσεις, προφανώς γιατί έχουν ήδη από μικρή ηλικία αναπτύξει την κουλτούρα της επιχείρησης και μπορούν πιο εύκολα να αντιληφθούν πως λειτουργούν τα πράγματα στο εσωτερικό της επιχείρησης.
Στις σκανδιναβικές χώρες που τα παιδιά εγγράφονται στο πρόγραμμα με βάση τον αριθμό ασφάλισής τους – οπότε είναι πιο εύκολο για τους φορείς να δουν την πορεία των αποφοίτων του προγράμματος – τα νούμερα είναι αποκαλυπτικά. Τα παιδιά εμφανίζουν:
20% περισσότερη απασχολησιμότητα – χαμηλότερη πιθανότητα ανεργίας
50% πιθανότητα να δημιουργήσουν δική τους επιχείρηση
15% υψηλότερο μέσο εισόδημα
20% μεγαλύτερη πιθανότητα να γίνουν διευθυντικά στελέχη.
Παρατηρείτε διαφορές στον τρόπο που τα παιδιά ανταποκρίνονται στο πρόγραμμα ανάλογα με το πού εφαρμόζεται αυτό κάθε φορά;
Σε περιοχές μη προνομιούχες, η δράση έχει μεγαλύτερο αντίκτυπο. Δεν είναι θέμα μόνο απόστασης. Στα σχολεία αυτά η ανάγκη για τα προγράμματα είναι μεγαλύτερη και η δίψα των παιδιών επίσης, ενώ οι ιδέες των παιδιών είναι πιο καινοτόμες. Το σχολείο από την Κάλυμνο που αναφέραμε, κέρδισε κάνοντας κάτι καινοτόμο. Τα παιδιά εντόπισαν ότι η Κάλυμνος είναι νούμερο ένα αναρριχητικός προορισμός παγκοσμίως και αποφάσισαν να προωθήσουν το κομμάτι του αναρριχητικού τουρισμού φτιάχνοντας μια εταιρία αυτού του είδους , σε μια προσπάθεια όμως όχι τόσο να κερδίσει η εταιρία σαν εταιρία αλλά να κερδίσει όλο το νησί, να μπορέσει να προσεγγίσει περισσότερο τουρισμό, ώστε μετά να δουλέψουν και τα κομμάτια των ξενοδοχείων και της διατροφής. Πήγε πολύ καλά τόσο στον ελληνικό όσο και στον πανευρωπαϊκό διαγωνισμό.
Τα σχέδιά σας για φέτος;
Τη φετινή χρονιά θα θέλαμε τα παιδιά που συμμετέχουν στο πρόγραμμα εικονικής επιχείρησης να έρθουν σε επαφής με ανθρώπους που έχουν ξεκινήσει τις δικές τους start up επιχειρήσεις και έχουν έχουν μπει στη διαδικασία «ψάχνω για χρηματοδότηση», που είναι 5-6- 7 χρόνια μπροστά από αυτά, και να μπορέσουν να δουν ότι νέα παιδιά επίσης παίρνουν χρηματοδότηση για να πραγματοποιήσουν την ιδέα τους, ώστε να συνειδητοποιήσουν ότι «αυτό που κάνω δεν απέχει πολύ από αυτό που θα μπορούσα να κάνω στην πραγματικότητα».
Είναι σημαντικό να αποκτήσουν επαφή με κοιτίδες νεανικής επιχειρηματικότητας, να δουν νεοφυείς επιχειρήσεις. Ίσως είναι και μια λύση σε αυτό που αντιμετωπίζει σήμερα η χώρα. Τα παιδιά που μεγαλώνουν τα τελευταία χρόνια ακούν μόνο για κρίση και πρέπει να βρουν μια διέξοδο, ένα όραμα. Εμείς αυτό θέλουμε: να βοηθήσουμε τη νέα γενιά να φτιάξει τη δική της δουλειά. Οι συνθήκες πλέον είναι πιο κατάλληλες από πέντε χρόνια πριν.
Επίσης, όπως κάθε χρόνο, τέλος Φεβρουαρίου/αρχές Μαρτίου πραγματοποιούμε δύο εμπορικές εκθέσεις, μια στο Mall στην Αθήνα και μια στο Μετς στην Θεσσαλονίκη, όπου κάθε ομάδα παιδιών έχει ένα περίπτερο για να παρουσιάσει το προϊόν της. Τα παιδιά έχουν δικό τους σταντ με συγκεκριμένες προδιαγραφές κ στήνουν το περίπτερο της επιχείρησης τους, με στόχο να προωθήσουν, αλλά και να πωλήσουν το προϊόν. Πέρυσι είχαμε 40 σχολεία που συμμετείχαν στην Αθήνα και 30 στη Θεσσαλονίκη.
Τα παιδιά έχουν μια τεράστια ηθική ικανοποίηση από την διαδικασία αυτή. Βλέποντας το χαμόγελό τους, δεν θέλεις τίποτα άλλο.
Τι βλέπετε στο μέλλον για το ΣΕΝ;
Εμείς ακολουθούμε ένα μοντέλο στην υλοποίηση όπου όλες οι απόψεις, οι ιδέες, οι γνώμες συζητούνται κ παίρνουμε αποφάσεις όλοι μαζί. Έχουμε τρεις πυλώνες που θα θέλαμε να αναπτύξουμε τα επόμενα τρία χρόνια:
Να αναπτύξουμε την αναγνωρισιμότητα του οργανισμού σε σχολεία και επιχειρήσεις
Να ανοίξουμε τα φτερά μας προς τα έξω και να μπορέσουμε να υλοποιήσουμε άλλα προγράμματα σε ευρωπαϊκό επίπεδο κ να επεκταθούμε στην έρευνα
Να ενισχύσουμε τα προγράμματα που ήδη τρέχουμε, ώστε να μπορέσουμε να προσεγγίσουμε περισσότερα σχολεία και να έχουμε μια συνεργασία μόνιμης βάσης με το υπουργείο, ώστε να μπορούμε να ανταποκριθούμε στη ζήτηση.
