Τα αεροσκάφη που ήθελε η Τουρκία και παίρνει η Ελλάδα – Ξέσπασμα οργής Ερντογάν, πώς απάντησε η Αθήνα – Η χώρα μας αποκτά από το 2028 το πιο σύγχρονο οπλικό σύστημα στον κόσμο, το οποίο η Άγκυρα ήθελε εδώ και σχεδόν 15 χρόνια – Οµάδα τεχνοκρατών του αµερικανικού υπουργείου Αµυνας αναµένεται στην Αθήνα
Μία µεγάλη µοίρα αµερικανικών µαχητικών αεροσκαφών F-35 ζήτησε η ελληνική κυβέρνηση να αγοράσει από τις Ηνωµένες Πολιτείες. «Θα ξεκινήσουµε τη διαδικασία για την απόκτηση µιας µοίρας αεροσκαφών F-35. Και ελπίζουµε να είµαστε σε θέση να προσθέσουµε αυτό το φανταστικό αεροπλάνο στη δύναµη της Ελληνικής Αεροπορίας πριν από το τέλος αυτής της δεκαετίας», είπε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης την Τρίτη, ευρισκόµενος στον Λευκό Οίκο και έχοντας δίπλα του τον Αµερικανό πρόεδρο Τζο Μπάιντεν.
Από το χρονοδιάγραµµα που έθεσε ο πρωθυπουργός είναι ξεκάθαρο ότι για να φτάσουν τα πρώτα F-35 σε κάποια ελληνική Μοίρα φέροντας την παραλλαγή «ghost» απαιτούνται διαδικασίες ετών, διαπραγµατεύσεις µε την κατασκευάστρια Lockheed Martin και την αµερικανική κυβέρνηση για να υπογραφεί η διακρατική συµφωνία και εντατική προετοιµασία για την ολοκλήρωση των υποδοµών ασφαλείας και υποστήριξης που θα υποδεχθούν το πιο σύγχρονο οπλικό σύστηµα στον κόσµο.
Παρά το γεγονός ότι η προµήθεια των αµερικανικών µαχητικών αεροσκαφών F-35 δεν θα ολοκληρωθεί µε τις διαδικασίες fast track µε τις οποίες αποκτήθηκαν τα γαλλικά Rafale, στην Τουρκία έχουν… αφιονιστεί µε το ενδεχόµενο να θωρακιστεί η Ελλάδα µε ένα οπλικό σύστηµα που η Αγκυρα σχεδίαζε να παραλάβει πρώτη εδώ και σχεδόν 15 χρόνια, αλλά τώρα είναι όνειρο απατηλό για το καθεστώς Ερντογάν. Η επιλογή των Τούρκων να αγοράσουν τα ρωσικά αντιαεροπορικά S-400 προκάλεσε την αντίδραση της Ουάσινγκτον και πλέον η απόκτηση των αµερικανικών F-35 από την Αγκυρα µοιάζει µε χίµαιρα, εκτός κι αν οι ισορροπίες οδηγήσουν τις Ηνωµένες Πολιτείες να λύσουν το εµπάργκο.
Από το 2028, εφόσον το αρχικό χρονοδιάγραµµα υλοποιηθεί πιστά, η ελληνική Πολεµική Αεροπορία θα είναι έτοιµη για να παραλάβει τα πρώτα έξι F-35. Με τα σηµερινά δεδοµένα, το ελληνικό υπουργείο Εθνικής Αµυνας προσανατολίζεται να παραγγείλει 24 F-35, τα οποία θα µπορούσαν να παραδίδονται µε ρυθµό έξι τον χρόνο, ώστε η ενσωµάτωσή τους να ολοκληρωθεί το 2031. Ο αριθµός των 24 µαχητικών F-35 δεν έχει οριστικοποιηθεί, ωστόσο η φράση κορυφαίου στελέχους που έχει γνώση των συζητήσεων µε την αµερικανική πλευρά για πρόθεση της Αθήνας να αποκτήσει µια «µεγάλη µοίρα» επί της ουσίας προδιαγράφει τις αποφάσεις.
Οι συζητήσεις µε την αµερικανική πλευρά αναµένεται να επιταχυνθούν µέσα στο καλοκαίρι. Οπως πληροφορείται το «ΘΕΜΑ», τις επόμενες ημέρες αναµένεται στην Αθήνα µια οµάδα τεχνοκρατών του αµερικανικού υπουργείου Αµυνας από το JSF Programme Office για να επικαιροποιηθούν τα στοιχεία της αιτούµενης προµήθειας, να διασαφηνιστεί πότε µπορεί να ξεκινήσει η παραλαβή των F-35, πόσα µαχητικά 5ης γενιάς µπορούν να παραδίδονται κατ’ έτος και να οριστικοποιηθούν τα χαρακτηριστικά που θα έχουν τα αεροσκάφη που θα αναλάβουν τη φρούρηση του Αιγαίου από το τέλος της δεκαετίας.
Είναι η τρίτη φορά µέσα στο τελευταίο εξάµηνο που η οµάδα των Αµερικανών από το JSF Programme Office έρχεται στην Ελλάδα για να συζητήσει λεπτοµέρειες σχετικά µε το υπό διαπραγµάτευση συµβόλαιο ώστε να οριστικοποιηθεί η επίσηµη επιστολή εκδήλωσης ενδιαφέροντος (Letter of Request – LOR), η οποία µετά την έγκρισή της από τις νοµοθετικές αρχές των Ηνωµένων Πολιτειών θα µετατραπεί σε δεσµευτική επιστολή (Letter of Acceptance) και θα δεσµεύει την Ουάσινγκτον στις ανώτατες τιµές πώλησης των F-35 στην Ελλάδα.
Αµερικανικές πηγές αναφέρουν ότι το πρόγραµµα παραγωγής των F-35 βρίσκεται σε ώριµο στάδιο σε παγκόσµιο επίπεδο µε µια διεθνή γραµµή παραγωγής και έτσι η τιµή ενός F-35A (fly away cost) προσεγγίζει τα 80 εκατ. δολάρια µειούµενη. Από την Ουάσινγκτον υποστηρίζουν, µάλιστα, ότι η τιµή για κάθε F-35 χωρίς τα όπλα του και χωρίς να αθροίζεται το σηµαντικό κόστος που θα απαιτηθεί για τη δηµιουργία των υποδοµών υποστήριξης, ασφαλείας και την εκπαίδευση των χειριστών θα είναι µικρότερη από την τιµή των γαλλικών µαχητικών Rafale που παραλαµβάνει η Πολεµική Αεροπορία. Ο συνολικός προϋπολογισµός του προγράµµατος αναµένεται να ξεπεράσει σηµαντικά τα 3 δισ. ευρώ. Οι δραµατικές εξελίξεις από τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία δίνουν στην Αθήνα περιθώρια να διαπραγµατευθεί τα δηµοσιονοµικά όρια και επιπλέον οι Αµερικανοί ισχυρίζονται ότι η αποπληρωµή του προγράµµατος θα γίνει σε βάθος χρόνου και µε ευνοϊκούς όρους χρηµατοδότησης στο πλαίσιο των προβλέψεων της αµυντικής συµφωνίας Ελλάδας – ΗΠΑ που εγκρίθηκε µόλις προσφάτως.
Αρµόδιοι παράγοντες λένε ότι η γραµµή παραγωγής των F-35 θα βρίσκεται σε πλήρη ανάπτυξη την περίοδο 2026-2031, γεγονός που ανοίγει την προοπτική παραλαβής των πρώτων F-35 µε την ολοκλήρωση του προγράµµατος αναβάθµισης των 80 F-16 Block 52 της Πολεµικής Αεροπορίας στην έκδοση VIPER.
Μετά την αποποµπή της Τουρκίας από το πρόγραµµα των F-35 υπάρχουν διαθέσιµες θέσεις στη γραµµή παραγωγής των F-35 που θα µπορούσαν να αποδοθούν στην Ελλάδα, ιδιαίτερα την περίοδο 2026-2031. Αµερικανικές πηγές προειδοποιούν ωστόσο ότι αν η Μοίρα των F-35 δεν ζητηθεί από την Αθήνα µε επίσηµη LOR εγκαίρως, θα µπορούσε να υπάρξει καθυστέρηση, αφού η αργοπορηµένη εκδήλωση ενδιαφέροντος και τελικώς παραγγελία θα οδηγήσει στην απόδοση των slots σε άλλες χώρες.
Ασπίδα 5ης γενιάς στο Αιγαίο
Το µοναδικό διαθέσιµο αεροσκάφος 5ης γενιάς ενσωµατώνει τεχνολογίες όπως τα χαρακτηριστικά Stealth, το Networked Warfare και το Sensor Fusion που το καθιστούν ανώτερο άλλων µαχητικών και του δίνουν σηµαντικά πλεονεκτήµατα -ακόµη και µε µικρό αριθµό αεροσκαφών- ιδιαίτερα απέναντι σε αντιπάλους που δεν διαθέτουν F-35. Τα F-35 µπορούν να µεταφέρουν όλα τα προηγµένα όπλα που ήδη χρησιµοποιούν τα F-16 της Πολεµικής Αεροπορίας, επιτρέποντας οικονοµία και διαλειτουργικότητα µε τις πολεµικές µοίρες των ελληνικών F-16.
Σε περίπτωση που τελικά και η Τουρκία αποκτήσει στο µέλλον αµερικανικά F-35, η Πολεµική Αεροπορία θα βρίσκεται ένα βήµα µπροστά. Στρατιωτικοί αναλυτές υποστηρίζουν ότι σε περίπτωση ολιγοήµερης κρίσης -που θεωρείται ως το πιθανότερο ενδεχόµενο-, η ταχύτητα και η αποτελεσµατικότητα για την απόκρουση των επιθέσεων του αντιπάλου θα είναι το κλειδί για τη διατήρηση ισχυρής διαπραγµατευτικής θέσης, τόσο κατά τη διάρκεια, αλλά και µετά την πιθανή στρατιωτική κρίση.