Tριμερής συνάντηση Ελλάδας, Τουρκίας, Γερμανίας πραγματοποιήθηκε στο Βερολίνο, με την ευκαιρία της προγραμματισμένης συνάντησης της υπεύθυνης Ευρωπαϊκών Θεμάτων του Μεγάρου Μαξίμου, Ελένης Σουρανή με τον σύμβουλο εξωτερικής πολιτικής της ‘Ανγκελα Μέρκελ, Γιαν Χέκερ, ενόψει της Συνόδου Κορυφής.
Συγκεκριμένα, συμμετείχαν ο εκπρόσωπος του Ερντογάν, Ιμπραχίμ Καλίν, η υπεύθυνη Ευρωπαϊκών Θεμάτων του Μεγάρου Μαξίμου, Ελένη Σουρανή και ο σύμβουλος εξωτερικής πολιτικής της ‘Ανγκελα Μέρκελ Γιαν Χέκερ.
Η πρόσκληση της τουρκικής πλευράς από τη γερμανική πλευρά έγινε λόγω του χθεσινού Συμβουλίου Εξωτερικών Υποθέσεων της ΕΕ που είχε ως βασικό θέμα την Τουρκία.
Σύμφωνα με τις κυβερνητικές πηγές, τα αποτελέσματα του χθεσινού Συμβουλίου Eξωτερικών Υποθέσεων επιβεβαιώνουν ότι οι ελληνικές θέσεις γίνονται δεκτές και η τουρκική πλευρά καλείται να αποκλιμακώσει τις προκλητικές ενέργειες. «Σε κάθε περίπτωση οι δίαυλοι επικοινωνίας χρειάζεται να μένουν ανοικτοί, ειδικά σε περιόδους κρίσεων», ενώ αυστηρό μήνυμα προς την Τουρκία εστάλη από τον πρωθυπουργό, Κυριάκο Μητσοτάκη, μία ημέρα μετά την καταδίκη της από το συμβούλιο υπουργών Εξωτερικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Ανάγκη επικοινωνίας
Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, Στέλιος Πέτσας, απαντώντας προχθές σε ερώτηση για το εάν η τουρκική πρόκληση επηρεάζει τους διαύλους που είχαν ανοίξει με το πρόσφατο τηλεφώνημα Μητσοτάκη-Ερντογάν, είχε δηλώσει ότι «οι δίαυλοι επικοινωνίας πρέπει να υπάρχουν πάντα, ακόμη και σε περιόδους κρίσης, ιδίως όταν αυτή η κρίση κινδυνεύει να πάρει μεγαλύτερες διαστάσεις». Ο ίδιος είε εξάλλου τονίσει ότι «είναι άλλο πράγμα να υπάρχει ανοιχτός δίαυλος επικοινωνίας και άλλο να κάνουμε ό,τι χρειάζεται για να προασπίσουμε τα κυριαρχικά μας δικαιώματα ή να καταδικάζουμε προκλητικές ενέργειες, όπως αυτές που είδαμε τις τελευταίες μέρες με τη μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τζαμί».
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης μετά τη χθεσινή συνάντηση στο Μέγαρο Μαξίμου με τον κ. Αναστασιάδη ξεκαθάρισε πως «η αμφισβήτηση των κυριαρχικών μας δικαιωμάτων και της διεθνούς νομιμότητας σημαίνει την ώρα για δυναμικότερες αντιδράσεις».
Στη Σύνοδο Κορυφής της Παρασκευής θα τεθεί και το ζήτημα της συνεχιζόμενης τουρκικής προκλητικότητας, στη σκιά και της πρόσφατης πρόκλησης με την Αγία Σοφία, για την οποία ο κ. Μητσοτάκης σχολίασε ότι «η Τουρκία επιλέγει να κόψει δεσμούς με τον δυτικό κόσμο και τις αξίες του» και προειδοποίησε ότι «τα μνημεία δεν ταπεινώνονται, αλλά ταπεινώνουν εκείνους που δεν τα σέβονται».
Προ των ευθυνών της, η Ευρώπη
«Ενωμένη και αποφασισμένη, η Ευρώπη οφείλει πλέον να καταρτίσει έναν συγκεκριμένο κατάλογο ενεργειών και κυρώσεων εναντίον μιας χώρας που διεκδικεί ρόλο τοπικού ταραχοποιού, αλλά και εξελίσσεται σε απειλή για τη σταθερότητα σε ολόκληρη την περιοχή της Νοτιοανατολικής Μεσογείου», πρόσθεσε θέτοντας εκ νέου την Ευρώπη προ των ευθυνών της απέναντι στις προκλητικές ενέργειες ενός κράτους που «είναι τυπικά υποψήφιο προς ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ενωση»
Ο κ. Μητσοτάκης υπογράμμισε ότι η ρητορική και οι ενέργειες της Τουρκίας στρέφονται και συνολικά κατά της Ευρώπης και «χρήζουν και μιας συνολικής ευρωπαϊκής απάντησης».
Σημειώνεται ότι στον απόηχο του συμβουλίου υπουργών Εξωτερικών της Ε.Ε., ο ύπατος εκπρόσωπος Ζοζέπ Μπορέλ υπογράμμισε , απαντώντας σε ερώτηση του ευρωβουλευτή της Ν.Δ., Μανώλη Κεφαλογιάννη, ότι «η Τουρκία θα πρέπει να σέβεται το Διεθνές Δίκαιο, συμπεριλαμβανομένου του Δικαίου της Θάλασσας, και ιδίως την κυριαρχία όλων των κρατών-μελών της Ε.Ε. επί των χωρικών τους υδάτων, καθώς και όλα τα κυριαρχικά δικαιώματά τους στις θαλάσσιες ζώνες τους, συμπεριλαμβανομένων των δικαιωμάτων που δημιουργούνται από τα νησιά»
Ο κ. Μητσοτάκης επανέλαβε ότι Ελλάδα και Κύπρος ουδέποτε αρνήθηκαν τον καλόπιστο διάλογο, κατέστησε όμως σαφές ότι αυτός «θα βασίζεται πάντα στις αρχές του Διεθνούς Δικαίου, της καλής γειτονίας και κυρίως του σεβασμού των κυριαρχικών δικαιωμάτων της κάθε χώρας, χωρίς εκβιαστικές πρακτικές και υποβόσκουσες απειλές περί χρήσης βίας».
Η θέση του προέδρου της Κύπρου Νίκου Αναστασιάδη
Ο κ. Αναστασιάδης εξέφρασε την από κοινού αποφασιστικότητα των δύο κυβερνήσεων να αντιμετωπίσουν αυτή την επιθετικότητα «όχι μέσα από μία αντίστοιχη πρόκληση, αλλά μέσα από την επιδίωξη μιας ουσιαστικής παρέμβασης της Ευρωπαϊκής Ενωσης που θα δημιουργήσει τις προϋποθέσεις ενός ουσιαστικού διαλόγου που θα οδηγήσει στην ειρήνη, τη σταθερότητα και στο σεβασμό στο Διεθνές Δίκαιο και τις ευρωπαϊκές αρχές και αξίες».
Οσον αφορά την Αγία Σοφία, ο κ. Μητσοτάκης χαρακτήρισε «μικρόψυχη και αχρείαστη» την απόφαση και κατέστησε σαφές ότι το θέμα «δεν είναι ελληνοτουρκικό, δεν είναι καν ευρωτουρκικό, αλλά παγκόσμιο και πανανθρώπινο».
«Μετά από αυτή την προσβολή γεννιέται το ερώτημα αν η Αγία Σοφία θα μπορεί πλέον να διατηρεί τα ιδιαίτερα προνόμια του παγκόσμιου μνημείου πολιτισμού της UNESCO. Και εάν βέβαια είναι δίκαιο να εξακολουθεί η UNESCO να δωρίζει την τεράστια αίγλη της, αλλά και όσα συνεπάγεται, στη χώρα που υποτίθεται ότι το φιλοξενεί», σχολίασε ο κ. Μητσοτάκης και πρόσθεσε ότι η Ελλάδα «μελετά την αντίδρασή της σε όλα τα επίπεδα».
«Η Αγία Σοφία είναι μεγαλύτερη από όλους και μας ξεπερνά όλους», υπογράμμισε και πρόσθεσε ότι σε κάθε περίπτωση «αυτό το σύμβολο της ειρηνικής συνύπαρξης, της θρησκευτικής ανεκτικότητας και του πολιτισμού δεν μπορεί να μείνει αιχμάλωτο πολιτικών χειρισμών, ούτε μπορεί να φυλακιστεί τελικά στα μικρά όρια της συγκυρίας».
«Η Αγία Σοφία ανήκει στους ορθόδοξα, καθολικά, διαμαρτυρόμενους ανά τον κόσμο που σέβονται την πολιτιστική κληρονομιά», δήλωσε ο κ. Αναστασιάδης, ο οποίος σημείωσε ότι «από κοινού θα ενεργήσουμε και μαζί μας οι απανταχού πολιτισμένοι άνθρωποι και πολιτικοί και πολίτες, έτσι ώστε να σταλεί ισχυρό το μήνυμα πως είναι αδιανόητο τη σύγχρονη εποχή να περιφρονούνται με τόση αμετροέπεια πολιτιστικά κληρονομήματα».
Δύσκολο να αναθεωρηθεί η απόφαση Ερντογάν
Αν και η Ε.Ε. ζήτησε αναθεώρηση της απόφασης Ερντογάν, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, Στέλιος Πέτσας, δήλωσε χθες στον ΣΚΑΪ ότι «δεν είναι αισιόδοξος ότι αυτό θα γίνει».
«Δυσκολεύουν οι σχέσεις μας, είμαστε πολύ προσεκτικοί και αναδεικνύουμε συνεχώς αυτά τα θέματα σε διεθνές επίπεδο», σημείωσε, ενώ σε σχέση με την προετοιμασία του καταλόγου κυρώσεων από τον κ. Μπορέλ, υπογράμμισε ότι «πρέπει να γνωρίζει και η άλλη πλευρά, ποιο είναι το διακύβευμα από τις προκλητικές της ενέργειες και να καταλαβαίνει ότι υπάρχουν συνέπειες μ’ έναν κατάλογο μέτρων που μπορεί να ενεργοποιούνται ανάλογα με τη συμπεριφορά της».
Επιστολή προς την ηγεσία και τα κόμματα-μέλη του ΕΛΚ, απήυθυνε επιπλέον, ο γραμματέας Διεθνών Σχέσεων της Ν.Δ., Τάσος Χατζηβασιλείου, τονίζοντας πως η απόφαση του Τούρκου προέδρου προσβάλλει ευθέως την ευρωπαϊκή ιστορία και τις κοινές αξίες όλου του δημοκρατικού κόσμου, καθώς και ότι η εργαλειοποίηση ενός τέτοιου μνημείου για την εξυπηρέτηση των εσωτερικών πολιτικών σκοπιμοτήτων στην Τουρκία αποτελεί θλιβερή απόδειξη της έλλειψης σεβασμού της γειτονικής χώρας προς την παγκόσμια πολιτιστική κληρονομιά.