Οι προετοιμασίες στο κτήριο Μπερλεμόντ των Βρυξελλών είναι πυρετώδεις ενόψει της έκτακτης Συνόδου Κορυφής για το προσφυγικό που συγκαλείται για πρώτη φορά με πρωτοβουλία του προέδρου της Κομισιόν, Ζαν Κλοντ Γιουνκέρ και όχι του προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Ντόναλντ Τουσκ, όπως είθισται.
Στην έδρα της ΕΕ όλοι βρίσκονται υπ´ ατμόν για τη Σύνοδο, μολονότι δεν θα λάβει δεσμευτικές αποφάσεις διότι δεν έχουν προσκληθεί και οι 28 χώρες μέλη – θα απουσιάζει μάλιστα η Ιταλία. Αυτή τη φορά η Κομισιόν είναι αποφασισμένη να πάρει την κατάσταση στα χέρια της, όχι σε αφηρημένο, θεωρητικό επίπεδο αλλά στην πράξη, με στοχευμένες ενέργειες: οργάνωση των κέντρων υποδοχής με σκηνές, κουβέρτες, τρόφιμα στο πλαίσιο του προγράμματος Πολιτικής Προστασίας της ΕΕ. Στόχος της Κομισιόν είναι να αναλάβει δράση, αντιμετωπίζοντας την προσφυγική κρίση κατάματα. Η επιτακτικότητα της κατάστασης ενόψει του χειμώνα απαιτεί άμεσες κινήσεις. Ήδη οι έντονες βροχοπτώσεις στα Βαλκάνια στις αρχές Οκτωβρίου απείλησαν τη ζωή πολλών προσφύγων.
Βουλγαρία, Ρουμανία και Σερβία ανησυχούν για το ενδεχόμενο ορισμένες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα κλείσουν τα σύνορά τους κάτι που θα τις μετατρέψει σε «αποθήκες προσφύγων» και για το λόγο αυτό ετοιμάζονται αν συμβεί κάτι τέτοιο να κλείσουν άμεσα τα σύνορά τους, όπως αναφέρει το euro2day. Ο Βούλγαρος Πρωθυπουργός Boyko Borissov συναντήθηκε με τους ομολόγους του από Ρουμανία και Σερβία, Victor Ponta και Aleksandar Vucic το Σάββατο μια μέρα πριν μεταβούν στις Βρυξέλλες για τη σύνοδο που κάλεσε για σήμερα ο Ζ. Κλ. Γιουνκέρ.
Την ίδια στιγμή η Ελλάδα αποκρούει την πρόταση που φέρονται να κάνουν Κομισιόν και Γερμανία για τη δημιουργία κέντρου υποδοχής έως και 50.000 προσφύγων στην Αθήνα. “Μας ανησυχεί που στο Spiegel γράφεται κάτι τέτοιο”, σημείωσε ο αναπληρωτής υπουργός Μεταναστευτικής Πολιτικής, Ιωάννης Μουζάλας λίγο πριν αναχωρήσει για τη μίνι σύνοδο κορυφής.
Στη Σύνοδο θα μετέχουν χώρες που επηρεάζονται από την προσφυγική ροή και όσες εκτός ΕΕ βρίσκονται στον λεγόμενο βαλκανικό διάδρομο που οδηγεί από την Τουρκία προς την Ευρώπη. Εκτός από την Άνγκελα Μέρκελ μετέχουν οι ηγέτες από την Ελλάδα, την Αυστρία, την Ουγγαρία, τη Βουλγαρία, τη Κροατία, την ΠΓΔΜ, τη Ρουμανία, τη Σερβία και τη Σλοβενία.
«Αν η Γερμανία και η Αυστρία ή άλλα κράτη κλείσουν τα σύνορα για τους πρόσφυγες, δεν θα επιτρέψουμε οι χώρες μας να γίνουν νεκρή ζώνη για τα εκατομμύρια προσφύγων που βρίσκονται μεταξύ της Τουρκίας και των νέων φραχτών που θα προκύψουν», δήλωσε ο Borissov σε δημοσιογράφους. «Είμαστε επίσης έτοιμοι να κλείσουμε τα σύνορα άμεσα».
Με πάνω από ένα εκατομμύριο πρόσφυγες να αναμένονται στην Ευρώπη φέτος οι εθνικές αρχές έχουν πάρει μονομερείς ενέργειες για να κλείσουν τα σύνορα και να στείλουν τους αναζητούντες ασύλου σε άλλες χώρες, σχολιάζει το Bloomberg.
«Αν κοιτάξεις τον χάρτη, Βουλγαρία, Σερβία και Ρουμανία είναι η πύλη για την Ευρώπη», δήλωσε ο Ponta μετά τη συνάντηση. «Πρέπει να δράσουμε από κοινού με τα κράτη-μέλη της ΕΕ, αλλά αν κάποιος πίσω από αυτές τις χώρες σηκώσει ένα νέο τοίχος, πρέπει να επανεξετάσουμε τη στρατηγική μας».
Η Σλοβενία νωρίτερα την εβδομάδα που πέρασε έδωσε στον στρατό περισσότερες εξουσίες για να βοηθήσει την αστυνομία, ενώ η Ουγγαρία έκλεισε τα σύνορα με τη Σερβία και την Κροατία. Η Βουλγαρία στήνει από πέρυσι ένα φράχτη 160 χιλιομέτρων στα σύνορα με την Τουρκία, εκ των οποίων τα 30 χιλιόμετρα έχουν ολοκληρωθεί.
«Αν κάποιος πιστεύει ότι είμαστε το μέρος όπου θα βρεθούν δυο ή τρία εκατομμύρια μετανάστες, αυτό είναι μη ρεαλιστική θέση», δήλωσε ο Vucic. «Τα τρία κράτη συμφωνήσαμε ότι δεν μπορούμε να δεχτούμε ένα τέτοιο σενάριο».
Κρίσιμη δοκιμασία για τον Γιουνκέρ
Για τον Ζαν Κλοντ Γιουνκέρ η αυριανή Σύνοδος είναι, η λυδία λίθος της θητείας του, σύμφωνα με τη DW. Θα καταφέρει άραγε να ασκήσει πράγματι πίεση στους ευρωπαίους ηγέτες; Τα τελευταία παραδείγματα ευρωπαϊκών Συνόδων Κορυφής ήταν μάλλον απογοητευτικά. Πολλά λόγια χωρίς να αποφέρουν καρπούς. Αποκορύφωμα ήταν δε ότι πολλές χώρες μέλη κατέληξαν να αυτενεργούν, ανοίγοντας ή κλείνοντας τα σύνορα, χωρίς να λαμβάνουν υπόψη τις ευρωπαϊκές επιταγές. Σε αυτήν την προσπάθεια ο Γιουνκέρ έχει πάντως τη στήριξη της καγκελαρίου Μέρκελ, παρά την κρίση που διήλθαν οι σχέσεις τους στο πρόσφατο παρελθόν.
Πριν από μερικές εβδομάδες η γερμανίδα Καγκελάριος επαίνεσε το έργο του Γουνκέρ, ενώ προώθησε την ευρωπαϊκή ατζέντα κατά την επίσκεψή της στην Τουρκία. Ωστόσο αυτό που τελικά παραμένει ασαφές είναι η «πατρότητα» ή η «μητρότητα» της εν λόγω ατζέντας. Ανήκει στον Γιουνκέρ, στη Μέρκελ, στον αυστριακό καγκελάριο Φάιμαν ή μήπως στη σλοβενική κυβέρνηση, που ζήτησε τη συνδρομή της Κομισιόν για την προσφυγική κρίση; Αυτό ίσως όμως να είναι δευτερεύον.
Η Κομισιόν από την πλευρά της απηύθυνε ανοιχτή πρόσκληση σε όλες τις χώρες μέλη της ΕΕ, αλλά και σε χώρες εκτός ΕΕ που επηρεάζονται από την προσφυγική κρίση. Σύμφωνα με την Κομισιόν όποιος θέλει να βοηθήσει, είναι καλοδεχούμενος. Όπως τόνισε πρόσφατα και ο επίτροπος Μετανάστευσης Δ. Αβραμόπουλος κατά τη συνεδρίαση του ΕΛΚ στη Μαδρίτη η κρίση αυτή δεν αντιμετωπίζεται με στρατό, όπως έγινε πρόσφατα στη Σλοβενία, αλλά με ειδικά εκπαιδευμένο προσωπικό από όλα τα κράτη μέλη και αυξημένα ειδικά κονδύλια προκειμένου να τεθεί η κατάσταση υπό έλεγχο.
Παράλληλα, ο Πρόεδρος της Κομισιόν εξέφρασε την ενόχλησή του για το γεγονός ότι, όπως επισήμανε, «ορισμένοι Ευρωπαίοι χρειάστηκαν τόσο καιρό για να θυμηθούν ότι τα σύνορα, οι φράχτες και τα τείχη δεν έχουν λύσει ποτέ προβλήματα». Ο Ζαν-Κλοντ Γιουνκέρ παρατήρησε ότι στο μεταξύ φαίνεται να έχουν αντιληφθεί οι πάντες ότι «αυτό το καθήκον είναι τόσο μεγάλο ώστε είναι δυνατόν να το διαχειριστούμε μόνο ευρωπαϊκά».
Ο Πρόεδρος της Κομισιόν απηύθυνε παράλληλα έκκληση για ενίσχυση της συνεργασίας με την Τουρκία. «Με την Τουρκία πρέπει να συνομιλήσουμε και να συνεργαστούμε αν θέλουμε να επιλύσουμε την προσφυγική κρίση», διεμήνυσε. Τέλος, επαίνεσε τη γερμανίδα Καγκελάριο Άνγκελα Μέρκελ για την επιμονή που επιδεικνύει με στόχο τη διαχείριση του συγκεκριμένου ζητήματος παρά τις δυσχέρειες και τις πιέσεις που δέχεται στη χώρα της.