Έξι μεγάλες τομές στο νέο νομοσχέδιο για το Περιβάλλον: Τα μέτρα για τις αδειοδοτήσεις & τα απόβλητα

Για τη διαμόρφωσή του, η κυβέρνηση, έλαβε σοβαρά υπόψη πολλές από τις παρατηρήσεις που κατατέθηκαν κατά τη διάρκεια της διαβούλευσης και είναι ανοιχτή σε κάθε καλόπιστη βελτιωτική πρόταση.

Το νομοσχέδιο μεταξύ άλλων προβλέπει:

• Ριζική απλοποίηση των περιβαλλοντικών αδειοδοτήσεων,
• μεγάλη μείωση του χρόνου για την αδειοδότηση ΑΠΕ,
• υιοθέτηση νέου ευρωπαϊκού μοντέλου διαχείρισης προστατευόμενων περιοχών,
• αντιμετώπιση των προβλημάτων των δασικών χαρτών και των οικιστικών πυκνώσεων,
• επέκταση του τέλους της πλαστικής σακούλας
• τομές για την επίλυση του προβλήματος των αποβλήτων σε πολλές περιοχές της χώρας.

Οι αλλαγές σε ό,τι αφορά τις περιβαλλοντικές αδειοδοτήσεις

Απλουστεύεται δραστικά το πλαίσιο των περιβαλλοντικών αδειοδοτήσεων, οι οποίες σήμερα μπορεί να διαρκούν ακόμη και 6 έως 8 χρόνια. Στόχος είναι να περιοριστεί ο χρόνος σε 100-150 ημέρες έτσι ώστε όταν έρθει η στιγμή για την επανεκκίνηση της ελληνικής οικονομίας η περιβαλλοντική αδειοδότηση να μην αποτελεί εμπόδιο, αλλά να είναι εναρμονισμένη με τα κρατούντα στις άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Συγκεκριμένα:

• Περιορίζονται οι προθεσμίες και τα στάδια της διαδικασίας περιβαλλοντικής αδειοδότησης
• Με την άπρακτη παρέλευση των προθεσμιών δεν θα κωλύεται η συνέχιση της διαδικασίας, με εξαίρεση τις ουσιώδεις γνωμοδοτήσεις (π.χ. αρχαιολογικών και δασικών υπηρεσιών). Σε περίπτωση καθυστέρησης όμως θα παραπέμπονται στο Κεντρικό Συμβούλιο Περιβαλλοντικής Αδειοδότησης
• Ενεργοποιείται ο θεσμός των ιδιωτών πιστοποιημένων αξιολογητών.
• Επεκτείνεται η ισχύς της περιβαλλοντικής άδειας από 10 σε 15 χρόνια
• Διευκολύνεται η τροποποίηση και ανανέωση των περιβαλλοντικών αδειών
• Προβλέπεται μελλοντική δυνατότητα έκδοσης ενιαίας άδειας με ενσωματωμένους περιβαλλοντικούς όρους (one-stop-shop)

Το έργο του Οργανισμού Φυσικού Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής

Η Ελλάδα για πρώτη φορά αποκτά έναν κεντρικό φορέα συντονισμού της διακυβέρνησης και διαχείρισης του φυσικού περιβάλλοντος, στα πρότυπα χωρών όπως η Ιρλανδία, η Πορτογαλία και η Φινλανδία. Γίνεται έτσι δεκτό ένα πάγιο αίτημα πολλών περιβαλλοντικών οργανώσεων και τοπικών φορέων.

Ο φορέας αυτός είναι μετεξέλιξη του Εθνικού Κέντρου Περιβάλλοντος και Αειφόρου Ανάπτυξης (ΕΚΠΑΑ) και διαθέτει 24 οργανικές μονάδες σε όλη τη χώρα (Μονάδες Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών – ΜΔΠΠ). Αναλαμβάνει τον συντονισμό για πιο αναβαθμισμένη προστασία των συγκεκριμένων περιοχών και, μεταξύ άλλων, θα γνωμοδοτεί για τις επιπτώσεις έργων ή δραστηριοτήτων στις προστατευόμενες περιοχές.

Η στελέχωσή του νέου σχήματος θα γίνει μέσω διαδικασιών ΑΣΕΠ. Θα συνάψει μνημόνια συνεργασίας με τις Αποκεντρωμένες Διοικήσεις και το Λιμενικό Σώμα για τη φύλαξη των περιοχών και προγραμματικές συμβάσεις με τις Περιφέρειες και με Δήμους για την υλοποίηση των σχεδίων διαχείρισης και την πραγματοποίηση έργων και  αναπτυξιακών προγραμμάτων.

Περιοχές Natura

Εισάγονται τέσσερις διαφορετικές ζώνες περιοχών Natura προκειμένου, όπως γίνεται σε όλη την Ευρώπη, να υπάρξουν στις περιοχές αυτές δραστηριότητες ανάλογα με τον χαρακτήρα τους.

Προβλέπονται κάποιες χρήσεις γης και άλλες περιβαλλοντικές δραστηριότητες, με κλιμάκωση ανάλογα με τον βαθμό προστασίας. Στο νομοσχέδιο καθίσταται σαφές ότι οι μελετητές επιλέγουν μεταξύ δραστηριοτήτων εκείνες που θεωρούν ότι αρμόζουν σε κάθε περιοχή. Οι μελέτες αυτές λαμβάνονται υπόψη για την εκπόνηση, από το Υπουργείο, του διαχειριστικού σχεδίου για κάθε περιοχή Natura.

Το σχέδιο αυτό τίθεται  ουσιαστικά υπό την έγκριση του Συμβουλίου Επικρατείας, καθώς προβλέπεται η έκδοση Προεδρικού Διατάγματος για κάθε μελέτη και διαχειριστικό σχέδιο. Με το πλαίσιο αυτό μπαίνει τέλος στο καθεστώς της αυθαιρεσίας, αλλά και των αδιαφανών και -πολλές φορές- προσωποκεντρικών ρυθμίσεων στις προστατευόμενες περιοχές. Καθιερώνεται ένα συνολικό πλαίσιο προστασίας του φυσικού περιβάλλοντος.

Παύει έτσι να ισχύει το καθεστώς κατά το οποίο στο 30% της ελληνικής επικράτειας γίνονταν μέχρι τώρα ad hoc ρυθμίσεις του κάθε μελετητή ελλείψει συνολικού πλαισίου για το τι επιτρέπεται και τι όχι.

Αστικά λύματα, μπάζα κατασκευών και κατεδαφίσεων και διαχείριση αποβλήτων

Σε ό,τι αφορά τα αστικά λύματα χρηματοδοτείται από κοινοτικούς και εθνικούς πόρους η σύνδεση ακινήτων με τα κεντρικά δίκτυα αποχέτευσης σε μια σειρά από Δήμους, ιδιαίτερα δε της Ανατολικής Αττικής, χωρίς οικονομική επιβάρυνση των ιδιοκτητών.

Για τα μπάζα κατασκευών και κατεδαφίσεων προβλέπεται ότι προϋπόθεση για την έκδοση οικοδομικής άδειας θα είναι πλέον η σύναψη συνεργασίας με εγκεκριμένο σύστημα εναλλακτικής διαχείρισης των μπάζων.

Στόχος είναι να μπει τέλος στη σημερινή κατάσταση κατά την οποία μπάζα καταλήγουν σε πεζοδρόμια και ρέματα, με σημαντικές επιπτώσεις για το περιβάλλον, την καθημερινότητα, αλλά και την ασφάλεια των πολιτών.

Για τη διαχείριση στερεών αποβλήτων στις νησιωτικές περιφέρειες του Νοτίου Αιγαίου και των Ιονίων Νήσων, συστήνεται για κάθε μια από αυτές ειδικός Περιφερειακός Φορέας Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων, ως Ανώνυμη Εταιρία ΟΤΑ, στον οποίο μετέχουν η οικεία Περιφέρεια και υποχρεωτικά όλοι οι Δήμοι της Περιφέρειας.

Δασικοί χάρτες

Προβλέπεται εκ νέου ανάρτηση των δασικών χαρτών με τις περιοχές που είχαν εξαιρεθεί ως οικιστικές πυκνώσεις, σε συμμόρφωση με το γράμμα και το πνεύμα της απόφασης του ΣτΕ που έκρινε αντισυνταγματική την προηγούμενη προσπάθεια επίλυσης του ζητήματος.

Παρέχεται η δυνατότητα τακτοποίησης για χρονικό διάστημα 30 ετών κατοικιών που έχουν χτιστεί εντός δασών και δασικών εκτάσεων, με βάση συγκεκριμένα κριτήρια προστασίας του περιβάλλοντος. Μπαίνει έτσι τέρμα στις διαφορετικές και αντιφατικές μεταξύ τους ερμηνείες ορισμένων υπηρεσιών του Δημοσίου ως προς το χαρακτήρα διαφόρων εκτάσεων.

Αποσαφηνίζεται, δηλαδή, ότι δεν θεωρούνται δασικές εκτάσεις οι γαίες που το ίδιο το κράτος επισήμως έχει θεωρήσει μη δασικές. Συγκεκριμένα, εξαιρούνται από το πεδίο εφαρμογής των δασικών χαρτών οι περιοχές για τις οποίες άλλαξε νόμιμα, πριν το 1975 ο χαρακτήρας τους από δασικός σε άλλης μορφής.

Πρόκειται κυρίως για Πράξεις που εκδόθηκαν στο πλαίσιο της αγροτικής νομοθεσίας και Πράξεις που εκδόθηκαν με σκοπό τη βιομηχανική και τουριστική ανάπτυξη της χώρας.

Άδειες παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ

Αντικαθίσταται η άδεια παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ από τη Βεβαίωση Παραγωγού. Πρόκειται για το πρώτο τμήμα ενός ολοκληρωμένου θεσμικού πλαισίου που θα αναμορφώσει πλήρως την αδειοδοτική διαδικασία για τα έργα ΑΠΕ, μειώνοντας δραστικά τον απαιτούμενο χρόνο στα δυο χρόνια, από επτά χρόνια που διαμορφώνεται -κατά μέσο όρο- σήμερα.

Με το νομοσχέδιο αυτό γίνεται παρέμβαση στο πρώτο στάδιο της διαδικασίας, για την άδεια παραγωγής, για την έκδοση της οποίας απαιτούνται τώρα 1,5-2 χρόνια. Σε δεύτερο χρόνο θα απλοποιηθούν τα επόμενα στάδια της αδειοδοτικής διαδικασίας, μέχρι το τελευταίο που είναι οι  άδειες εγκατάστασης και λειτουργίας.

Η νέα βεβαίως θα προκύπτει μετά από μια σύντομη και αυτοματοποιημένη διαδικασία ελέγχου της σχετικής αίτησης μέσω του νέου Ηλεκτρονικού Μητρώου ΑΠΕ και μείωση στο ελάχιστο των απαιτούμενων δικαιολογητικών.

Στόχος είναι να καθιερωθεί μια σύντομη διαδικασία εξέτασης των νέων αλλά και των συσσωρευμένων εκκρεμών αιτήσεων. Παράλληλα, μπαίνουν συγκεκριμένα χρονικά ορόσημα για τους κατόχους της βεβαίωσης, ώστε όσο «γρήγορα» αποκτούν το δικαίωμα για παραγωγή ενέργειας, τόσο «γρήγορα» να το χάνουν αν δεν προχωρούν την ωρίμανση του έργου τους.

Εξοικονόμηση ενέργειας στα κτίρια

Με το νομοσχέδιο ενσωματώνεται στο ελληνικό δίκαιο η κοινοτική οδηγία 2018/844 για την ενεργειακή απόδοση των κτηρίων. Τίθενται συγκεκριμένοι και αυστηροί στόχοι για την ανακαίνιση του υφιστάμενου κτηριακού αποθέματος, σε πλήρη εναρμόνιση με τους στόχους του Εθνικού Σχεδίου για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ).

Προβλέπονται συγκεκριμένες δράσεις, μέτρα και πολιτικές που θα προωθήσουν την ανακαίνιση τόσο των δημοσίων όσο και των ιδιωτικών κτισμάτων. Στόχος είναι τα νέα και τα ριζικά ανακαινιζόμενα κτήρια να είναι ακόμα πιο αποδοτικά, να καταναλώνουν λιγότερη και ταυτόχρονα να παράγουν περισσότερη ενέργεια.

Τίθενται λοιπόν νέα, αυστηρότερα κριτήρια και απαιτήσεις για όλα τα κτήρια και θεσπίζονται αυστηρότερες διαδικασίες ελέγχου για τις μελέτες και τα πιστοποιητικά ενεργειακής απόδοσης.

Αγωγοί φυσικού αερίου

Προβλέπεται επέκταση του έργου διασύνδεσης Ελλάδας-Ιταλίας (του αγωγού φυσικού αερίου IGI Poseidon) ώστε να περιλαμβάνει:

• Πρώτον το αναγκαίο συμπλήρωμα του χερσαίου τμήματος του αγωγού επί ελληνικού εδάφους (μεταξύ της ελληνοτουρκικής μεθορίου και της ακτής του Ιονίου)
• Δεύτερον το συμπλήρωμα του χερσαίου και υποθαλάσσιου αγωγού EastMed, που αποτελεί έργο Ευρωπαϊκού Κοινού Ενδιαφέροντος, αλλά και μείζονος εθνικής σημασίας, καθώς συνδέει τα κοιτάσματα της Ανατολικής Μεσογείου, με την Ευρώπη μέσω Κύπρου, Ελλάδας και Ιταλίας.

Πηγή: Economico.gr