Ρεσιτάλ νοθείας στην ΕΕ: Πωλούν λάδια με φυτοφάρμακα και γυαλιά ως «έξτρα παρθένο ελαιόλαδο»
Αριθμός ρεκόρ στις πιθανές περιπτώσεις απάτης και λανθασμένης σήμανσης στο ελαιόλαδο καταγράφηκε στην Ε.Ε κατά το πρώτο τρίμηνο του 2024, την ώρα που ο πληθωρισμός τροφοδότησε την αύξηση στην αγοράς του βασικού αγαθού που βρίσκεται σε κάθε κουζίνα.
Ειδικότερα, σύμφωνα με τον Guardian, το κόστος του ελαιόλαδου έχει υπερδιπλασιαστεί από το 2018, με την παραγωγή να πλήττεται από τα ακραία καιρικά φαινόμενα που προκαλούνται από την κλιματική κρίση και άλλους παράγοντες.
Καθώς η τιμή έχει εκτοξευθεί, αυξήθηκε και ο αριθμός των «διασυνοριακών κοινοποιήσεων στην ΕΕ», οι οποίες περιλαμβάνουν λανθασμένη σήμανση, πιθανή απάτη και περιπτώσεις ασφάλειας που αφορούν μολυσμένα έλαια.
Κατά το πρώτο τρίμηνο του 2018, η ΕΕ κατέγραψε μόλις 15 τέτοιες περιπτώσεις. Αυτό αυξήθηκε σε 50 περιπτώσεις -αριθμός ρεκόρ- τους πρώτους τρεις μήνες του τρέχοντος έτους, κάτι που σημαίνει υπερτριπλάσια αύξηση σε τέτοιου είδους κρούσματα.
Ωστόσο, τα κρούσματα αυτά είναι μόνο εκείνα που έχουν εντοπιστεί και αναφερθεί από τα κράτη μέλη στη Γενική Διεύθυνση Υγείας της ΕΕ. Από τον αριθμό αυτό παραλείπονται οι εγχώριες περιπτώσεις, συνεπώς η πραγματική κλίμακα της απάτης είναι πιθανώς πολύ μεγαλύτερη.
Οι αναφορές περιστατικών περιλάμβαναν έλαια μολυσμένα με μη εγκεκριμένες ουσίες, όπως φυτοφάρμακα, ορυκτέλαια και μία περίπτωση όπου ανακαλύφθηκαν θραύσματα γυαλιού.
Υπήρξαν επίσης πολλές περιπτώσεις όπου το έξτρα παρθένο ελαιόλαδο κρίθηκε ως νοθευμένο, για παράδειγμα με ανάμειξή του με έλαια κατώτερης ή φθηνότερης ποιότητας, περιπτώσεις όπου το παρθένο ελαιόλαδο αναγραφόταν ως έξτρα παρθένο (ένα πιο υψηλής ποιότητας λάδι με χαμηλότερη οξύτητα), και αρκετές περιπτώσεις παραπλανητικής ή ψευδούς σήμανσης προέλευσης.
Τον Φεβρουάριο, σε ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα, η Γερμανία ανέφερε μια περίπτωση από το Ισραήλ, με λάδι που ήταν ακατάλληλο για ανθρώπινη κατανάλωση και κυκλοφορούσε στην αγορά ως «έξτρα παρθένο ελαιόλαδο». Ορισμένα έλαια διέσχισαν πολλά σύνορα, με τη Γερμανία να αναφέρει τον Μάρτιο μια περίπτωση «παραπλανητικής εσφαλμένης σήμανσης ελαιολάδου από τη Συρία, μέσω των Κάτω Χωρών».
Από τις 182 κοινοποιήσεις απάτης και μη συμμόρφωσης που εστάλησαν στην ΕΕ από τις αρχές του 2023, 54 αφορούσαν προϊόντα από την Ιταλία, 41 από την Ισπανία και 39 από την Ελλάδα.
Η ΕΕ θέσπισε νέους κανόνες για τους ελέγχους συμμόρφωσης των προδιαγραφών εμπορίας του ελαιόλαδου, καθώς και τις μεθόδους ανάλυσής του, τον Ιούλιο του 2022.
Εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής δήλωσε ότι ο υψηλότερος αριθμός κοινοποιήσεων στο σύστημα δεν υποδηλώνει αυξημένο κίνδυνο για τους καταναλωτές. «Ο ετήσιος υψηλότερος αναφερόμενος αριθμός κοινοποιήσεων αποτελεί απόδειξη της καλύτερης ανταλλαγής πληροφοριών από τις αρμόδιες αρχές των κρατών μελών και της επαγρύπνησής τους έναντι της απάτης στην αγροδιατροφική αλυσίδα.
Η Επιτροπή έχει μηδενική ανοχή στην απάτη. Με στόχο να παρέχει στους καταναλωτές ελαιόλαδο καλής ποιότητας στην ΕΕ, η Επιτροπή διοργανώνει ετήσια εργαστήρια και προωθεί τη συνεργασία μεταξύ των χωρών της ΕΕ για να διασφαλίσει την ορθή εφαρμογή των ελέγχων αυτών και να διασφαλίσει την ανταλλαγή σχετικών πληροφοριών για όσους εργάζονται στον τομέα του ελαιόλαδου», σημείωσε.
Ο Chris Elliott, καθηγητής ασφάλειας τροφίμων στο Πανεπιστήμιο Queen’s του Μπέλφαστ, δήλωσε ότι ενώ οι συνέπειες της κατάποσης μολυσμένου ελαιόλαδου θα μπορούσαν να είναι σοβαρές, αν και είναι πολύ απίθανο να εμφανιστεί στα ράφια των μεγάλων σούπερ μάρκετ. «Το ελαιόλαδο είναι ένα από τα πιο δημοφιλή προϊόντα που πωλείται σε όλα τα καταστήματα. Οι περισσότεροι άνθρωποι που κάνουν τέτοιες απάτες είναι πιθανό να το κάνουν σε περιοχές όπου δεν υπάρχει κανένας έλεγχος ή επιτήρηση. Οι μικρές επιχειρήσεις ή οι υπηρεσίες τροφίμων είναι πιο ευάλωτες στην απάτη», πρόσθεσε.
Με πληροφορίες από Guardian
