Καταβαράθρωση του Σολτς και των τριών εταίρων του γερμανικού κυβερνητικού σχηματισμού στις Ευρωεκλογές

Αν το αποτέλεσμα των χθεσινών Ευρωεκλογών προκάλεσε όχι απλά πανευρωπαϊκή αίσθηση, αλλά οδήγησε και σε ραγδαίες πολιτικές εξελίξεις στη Γαλλία, με την προκήρυξη άμεσων βουλευτικών εκλογών, στην άλλη συνιστώσα της ευρωπαϊκής «ατμομηχανής», τη Γερμανία, οι επιπτώσεις της ετυμηγορίας των πολιτών είναι επίσης πολύ σημαντικές, καθώς δημιουργούν νέα δεδομένα στο εγχώριο πολιτικό σκηνικό. Με επιστροφή των Χριστιανοδημοκρατών σε τροχιά εξουσίας, αλλά και ισχυρή άνοδο της ακροδεξιάς, όχι όμως του εκρηκτικού επιπέδου της γαλλικής.

Αν και τυπικά δεν τίθεται θέμα συνέχισης της διακυβέρνησης της χώρας, η καταβαράθρωση των ποσοστών και των τριών κομμάτων που συναπαρτίζουν τον κυβερνητικό συνασπισμό, του Σοσιαλδημοκρατικού (SPD), των Πράσινων και των Ελεύθερων Δημοκρατών (FDP) ανοίγει τους «ασκούς του Αιόλου» δημιουργώντας συνθήκες έντονης αμφισβήτησης, πολιτικής αλλά και ηθικής ακόμα, της δυνατότητας της κυβέρνησης του Όλαφ Σολτς, να φτάσει μέχρι το τέλος της συνταγματικής της θητείας, ήτοι μέχρι το φθινόπωρο του 2025.

Πράγματι, είναι η πρώτη φορά που η κυβέρνηση θα συναποτελείται στο εξής από το 3ο, το 4ο και το 5ο κόμμα, ενώ το πρώτο (CDU/CSU) και το δεύτερο (Afd) δεν θα έχουν συμμετοχή σε αυτήν. Από την άλλη, ήδη ο Σολτς δέχεται σφοδρή κριτική, καθώς θεωρείται -και είναι- ο μεγάλος χαμένος της χθεσινής εκλογικής αναμέτρησης, ενώ δέχεται ήδη και έντονες πιέσεις για ριζική αλλαγή πολιτικής ώστε σε πρώτη φάση να μπορέσει να πείσει την κοινή γνώμη ότι είναι σε θέση να διορθώσει πολλά πράγματα και να δώσει κάποια «πνοή ζωής» στον κυβερνητικό συνασπισμό, που από χθες το βράδυ βρίσκεται σε περιδίνηση.

Κατήφεια και σιωπή

Στα γραφεία του SPD χθες, μετά την ανακοίνωση των exit polls επικρατούσε κατήφεια και τα φώτα γρήγορα έσβησαν. Ο γενικός γραμματέας του κόμματος Kevin Kühnert μίλησε για σκληρή και πικρή ήττα: «Πρέπει να λύσουμε τα προβλήματα μας. Δεν πρέπει να αναζητούνται αποδιοπομπαίοι τράγοι, αλλά το αποτέλεσμα πρέπει να αντιμετωπίζεται με ειλικρίνεια».

Από την καγκελαρία όμως, καμιά αντίδραση. Ο Σολτς θα τοποθετηθεί σήμερα για τα αποτελέσματα, τα νέα δεδομένα που διαμορφώνουν στη Γερμανία και τα μηνύματα που στέλνουν και στην υπόλοιπη Ευρώπη, αλλά και για το πώς ο ίδιος σκοπεύει να προχωρήσει στο εξής.

«Πρόβα» διακυβέρνησης

Στην πρώτη του δήλωση ο ηγέτης της αξιωματικής αντιπολίτευσης (CDU-CSU) Φρίντριχ Μερτς, που πλέον βλέπει ανοιχτή την επιστροφή του κόμματός του στην εξουσία, στην οποία βρισκόταν από το 2005 έως και το 2021 μετά από το «διάλλειμα» Σολτς, μίλησε για «ένα αποτέλεσμα – καταστροφή για τα κόμματα του κυβερνητικού συνασπισμού και μια πικρή προσωπική καταστροφή για την καγκελάριο».

Ο Μερτς απέφυγε πάντως, να θέσει θέμα παραίτησης της κυβέρνησης και άμεσης προσφυγής στις κάλπες λόγω δυσαρμονίας με το λαϊκό αίσθημα όπως καταγράφηκε από την ψήφο στις Ευρωεκλογές. Το έκανε όμως για λογαριασμό του ο γενικός γραμματέας του CDU (Χριστιανοδημοκρατικό Κόμμα), Carsten Linnemann που έθεσε θέμα για την κυβέρνηση Σολτς: «Το κόμμα του καγκελαρίου έχει 14%, εμείς έχουμε πάνω από το διπλάσιο. Ο καγκελάριος δεν μπορεί να συνεχίσει έτσι. Θα έπρεπε στην πραγματικότητα να ζητήσει ψήφο εμπιστοσύνης στην Bundestag. Είναι καταστροφικό αυτό που βιώνουμε. Είτε ο κυβερνητικός συνασπισμός αλλάζει πορεία είτε πρέπει να ανοίξει το δρόμο για νέες εκλογές».

Η ουσία για τον Μέρτς, το άστρο του οποίου ανατέλλει πλέον στη Γερμανία για τα καλά, είναι πως παρέλαβε ένα κόμμα ηττημένο στις εκλογές του 2021, διαιρεμένο και χωρίς πυξίδα, το αναδιοργάνωσε και το φέρνει ξανά προ των πυλών της διακυβέρνησης μέσα σε μια διετία. Έθεσε ως εκλογικό στόχο για τις Ευρωεκλογές το 30%, πήρε γύρω το 30,3% και αναδείχθηκε άνευ αντιρρήσεων ο μεγάλος νικητής της χθεσινής κάλπης, συγχρόνως όμως και αδιαφιλονίκητο φαβορί για την καγκελαρία στις εκλογές του Σεπτεμβρίου του 2025.

Μεγάλος κερδισμένος το Afd

Δεύτερος μεγάλος κερδισμένος ωστόσο, των χθεσινών Ευρωεκλογών στη Γερμανία, σε ευθυγράμμιση με το κλίμα και στις περισσότερες άλλες ευρωπαϊκές χώρες, το ακροδεξιό κόμμα της Εναλλακτικής για τη Γερμανία (Afd). Με 15,6% καταγράφηκε στη 2η θέση και ατενίζει με αισιοδοξία το μέλλον. Η συντριβή είναι τρομακτική για το SPD, που βυθίστηκε στο μόλις 13,9%, χάνοντας 12,2 μονάδες, σχεδόν τη μισή του δύναμη, σε σχέση με τις εθνικές εκλογές του 2022, ενώ και οι Πράσινοι έπεσαν στο 12,0% (έναντι 30,5% στις Ευρωεκλογές του 2019) και το FDP στο 5,3%, χάνοντας επίσης τη μισή του δύναμη σε σχέση με τις εκλογές του 2022 (11,5%).

Ωστόσο, από την πρώτη ποιοτική ανάλυση των χθεσινών αποτελεσμάτων η αισιοδοξία των Χριστιανοδημοκρατών του συνασπισμού CDU/CSU μετριάστηκε αρκετά, καθώς προκύπτει ότι το ακροδεξιό Afd έχει πολύ λαμπρό μέλλον μπροστά του. Η νέα γενιά των Γερμανών υποστηρίζει με μεγάλα ποσοστά το ακροδεξιό AfD, με ό,τι αυτό σημαίνει για τις πολιτικές εξελίξεις στο άμεσο μέλλον, και τον μεσοπρόθεσμο σταθμό των ομοσπονδιακών εκλογών σε 16 μήνες.

Κέρδισε στους νέους και την πρώην Ανατολική Γερμανία

Σχεδόν το ένα τρίτο (28%) των ψηφοφόρων ηλικίας 16 έως 24 ετών στη Γερμανία υποστήριξαν μικρά κόμματα, με το 17% να ψηφίζει το AfD, σύμφωνα με μια πρώτη προβολή από το infratest dimap για τη δημόσια τηλεόραση ARD. Η συμμαχία της Χριστιανοδημοκρατικής Ένωσης (CDU) και της Χριστιανοκοινωνικής Ένωσης (CSU) επίσης είχε 17% στη νεολαία, αλλά για το AfD, αυτό είναι 12 ποσοστιαίες μονάδες περισσότερο από το 2019, όταν εξελέγη το τελευταίο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.

Συγχρόνως, το AfD σάρωσε στην πρώην Ανατολική Γερμανία, όπου είναι πλέον η πρώτη δύναμη με 27,1% έναντι 20,7% των CDU/CSU και μόλις 11,4% των Σοσιαλδημοκρατών (SPD) στην 4η θέση, που το 2021 ήταν στην πρώτη θέση. Η Εναλλακτική για τη Γερμανία κέρδισε στις πέντε συν μια (Βερολίνο) ομοσπονδιακές εκλογικές περιφέρειες. Τρίτο κόμμα είναι είναι το αριστερόστροφο νεοϊδρυθέν BSW από τη Sahra Wagenknecht, με 13,1%.

Υπόψη ότι τον Σεπτέμβριο είναι προσδιορισμένες εκλογές σε τρία κρατίδια της πρώην Ανατολικής Γερμανίας, τη Σαξονία, τη Θουριγγία και το Βραδεμβούργο, όπου το ακροδεξιό κόμμα φιλοδοξεί να εκλέξει τοπικούς πρωθυπουργούς, για πρώτη φορά στην ιστορία του.

Αυτόν τον στόχο υπενθύμισε το βράδυ της Κυριακής, εν μέσω επευφημιών, ο συμπρόεδρος του AfD Τίνο Κρουπάλα, μιλώντας στους οπαδούς του κόμματος: «Είναι ένα ισχυρό μήνυμα ενόψει των τοπικών εκλογών του Σεπτεμβρίου, είμαστε πλέον η πρώτη δύναμη στα ανατολικά κρατίδια», ανέφερε. «Πετύχαμε, γιατί συνολικά ο κόσμος έχει πλέον μία πιο κριτική διάθεση απέναντι στην Ευρώπη» δήλωσε από την πλευρά της η συμπροεδρεύουσα Αλίς Βάιντελ στο ARD.

Στο μεταξύ πληροφορίες που επικαλείται το περιοδικό Der Spiegel αναφέρουν ότι ο Μαξιμίλιαν Κρα, δηλώσεις του οποίου με τις οποίες «αμνήστευσε» στελέχη των SS για τα εγκλήματα τους στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, προκάλεσαν σχίσμα και την αποπομπή του κόμματος την ομάδα του ID, με πρωτοβουλία της Λεπέν, κινείται παρασκηνιακά για να συγκροτήσει μία νέα πολιτική ομάδα στις Βρυξέλλες, από κοινού με Ανατολικοευρωπαίους ακροδεξιούς βουλευτές.

Όμως χθες, ο Ρενέ Άουστ, εν μέσω ευφορίας για το εκλογικό αποτέλεσμα, έκανε στο τηλεοπτικό δίκτυο ZDF μία ενδιαφέρουσα δήλωση: «Κάναμε ένα μικρό διάλειμμα στη σχέση μας με την κυρία Λεπέν, αλλά αύριο θα επιδιώξουμε και πάλι επαφές». Σήμερα το πρωί μάλιστα το θέμα αυτό θα συζητηθεί στα κομματικά όργανα του AfD στην πρώτη συνεδρίαση τους μετά τα χθεσινά αποτελέσματα.