Η επόμενη ημέρα στο Ιράν μετά τον θάνατο του προέδρου Ραϊσί - Αναλυτές προβλέπουν διαδηλώσεις
Η είδηση του θανάτου του προέδρου του Ιράν, Εμπραχίμ Ραϊσί, και του υπουργού Εξωτερικών, Χοσεΐν Αμιραμπντολαχιάν, στρέφει το βλέμμα της διεθνούς κοινότητας στην Ισλαμική Δημοκρατία και στην επόμενη ημέρα.
Το Sky News, σε μια πρώτη ανάλυσή του, υποστηρίζει ότι είναι μεν μια κρίσιμη στιγμή για το καθεστώς του Ιράν, διευκρινίζει ωστόσο πως δεν πρέπει κανείς να θεωρήσει ότι θα υπάρξει κάποια αλλαγή στην εξωτερική πολιτική του.
Ο διάδοχος του Ραΐσι, μετά τη συντριβή του μοιραίου ελικοπτέρου, θα είναι πιθανότατα ο εκλεκτός του ανώτατου ηγέτη Αλί Χαμενεΐ και σίγουρα ένας υπερσυντηρητικός, σκληροπυρηνικός – μια στροφή προς τους μετριοπαθείς είναι εξαιρετικά απίθανη, θεωρεί ο Alistair Bunkall, ανταποκριτής του Sky News στη Μέση Ανατολή. «Ομοίως, δεν θα πρέπει να αναμένουμε καμία σημαντική αλλαγή στην εξωτερική πολιτική του Ιράν ή στην εμπλοκή του στον πόλεμο στη Γάζα» υπογραμμίζει.
«Ο θάνατος του Ραϊσί, που τώρα επιβεβαιώνεται, θα έχει εκτεταμένες συνέπειες», συνεχίζει ο ανταποκριτής του βρετανικού μέσου, παρά τα όσα ανέφερε ο Χαμενεΐ, που προσπάθησε να καθησυχάσει τη χώρα και το ίδιο το καθεστώς. Πρόκειται για μια επικίνδυνη στιγμή την οποία το καθεστώς πρέπει να αντιμετωπίσει προσεκτικά, επισημαίνει ο Βρετανός ανταποκριτής.
Ο Μοχμπέρ υπηρεσιακός πρόεδρος
Προσωρινά, καθήκοντα προέδρου αναλαμβάνει ο αντιπρόεδρος Μοχάμεντ Μοχμέτ Μοχμπέρ, με τις εκλογές να διεξάγονται εντός 50 ημερών.
Σημειώνεται ότι ο Μοχμπέρ δεν βρίσκεται τόσο κοντά στον ανώτατο ηγέτη όσο ήταν ο Ραϊσί και δεν διαθέτει το κύρος του, αλλά διαχειρίζεται για χρόνια μεγάλο μέρος των οικονομικών του Χαμενεΐ και πιστώνεται ότι βοήθησε το Ιράν να αποφύγει κάποιες από τις πολλές κυρώσεις που του είχαν επιβληθεί.
Ο ανταποκριτής του Sky News στη Μέση Ανατολή προβλέπει δε ότι ενδεχομένως οι Ιρανοί να βγουν ξανά στους δρόμους, όπως είχαν κάνει το 2022. Ανέφερε, συγκεκριμένα, ότι υπάρχουν πολλές ομάδες αντιφρονούντων στο εσωτερικό του Ιράν, συμπεριλαμβανομένου ενός παρακλαδιού του Ισλαμικού Κράτους που μπορεί να επιδιώξει να επωφεληθεί από αυτή την κατάσταση.
Θυμίζει, μάλιστα, ότι ο Ραϊσί δεν ήταν καθολικά δημοφιλής και πολλοί στο εσωτερικό του Ιράν θα γιορτάσουν τον θάνατό του, ενώ προβλέπει ότι μακροπρόθεσμα ο θάνατός του θα έχει συνέπειες για τον ανώτατο ηγέτη.
Τα συλλυπητήρια και τα μηνύματα που κρύβουν
Ο θάνατος ανώτατου κρατικού αξιωματούχου και οι αντιδράσεις εχθρικών και φιλικών κρατών στο άκουσμα της απώλειας, πάντα υποκρύπτουν πολιτικά μηνύματα και υποδηλώνουν το επίπεδο των σχέσεων μεταξύ των κρατών. Αναπόφευκτα, ο θάνατος του Ραϊσί, προέδρου του Ιράν, πυροδότησε την έγκαιρη αντίδραση φίλων και εχθρών της Ισλαμικής Δημοκρατίας.
Πριν από λίγο, ο ανώτατος ηγέτης του Ιράν, Χαμενεΐ, σε συλλυπητήριο μήνυμά του εξέφρασε τη θλίψη του και κήρυξε πενθήμερο δημόσιο πένθος, ενημερώνοντας ότι ο αντιπρόεδρος του Ιράν, Μοχαμάντ Μοχμπέρ, θα αναλάβει προσωρινά τη διακυβέρνηση της χώρας, κάτι που αναμενόταν.
Iσραήλ: «Δεν ήμασταν εμείς»
Το Ισραήλ, ορκισμένος εχθρός της Τεχεράνης, θεώρησε σκόπιμο να διευκρινίσει -ανεπίσημα και χωρίς πολλά λόγια, προλαβαίνοντας τυχόν υπαινιγμούς και προκλήσεις- ότι δεν έχει καμία ανάμειξη με τη μοιραία συντριβή του ελικοπτέρου που κόστισε τη ζωή του Ιρανού προέδρου, του Ιρανού ΥΠΕΞ, καθώς και άλλων 7 ατόμων.
Το Ισραήλ δεν εμπλέκεται στον θάνατο του Ιρανού προέδρου σε συντριβή ελικοπτέρου που σκότωσε επίσης πολλά μέλη της συνοδείας του, δήλωσε τη Δευτέρα στο Reuters Ισραηλινός αξιωματούχος.
«Δεν ήμασταν εμείς», τόνισε ο αξιωματούχος, ο οποίος κράτησε την ανωνυμία του.
Φήμες κυκλοφόρησαν σε όλα τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης το βράδυ της Κυριακής προς Δευτέρα το πρωί υποστηρίζοντας ότι η Μοσάντ -η διαβόητη υπηρεσία πληροφοριών του Ισραήλ- εμπλέκεται στη συντριβή του ελικοπτέρου.
Yπενθυμίζεται πως το Ιράν εξαπέλυσε στις 13 Απριλίου μια πρωτοφανή επίθεση εναντίον του Ισραήλ, με 350 μη επανδρωμένα αεροσκάφη και πυραύλους. Τα περισσότερα από τα όπλα αυτά αναχαιτίστηκαν με τη βοήθεια των Ηνωμένων Πολιτειών και άλλων συμμαχικών χωρών.
Συλλυπητήρια Ρωσίας και Κίνας, διά στόματος Πούτιν και Σι
Ο Ρώσος πρόεδρος, Βλαντίμιρ Πούτιν, εκφράζοντας τα συλλυπητήριά του, δήλωσε ότι ο Ραϊσί είχε συμβάλει «ανεκτίμητα» στις σχέσεις Μόσχας – Τεχεράνης. Εν τω μεταξύ, ο υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ χαρακτήρισε τον πρόεδρο και τον υπουργό Εξωτερικών του Ιράν «φίλους της Ρωσίας».
«Ο ρόλος τους στην ενίσχυση της αμοιβαία επωφελούς ρωσο-ιρανικής συνεργασίας και της εταιρικής σχέσης εμπιστοσύνης είναι ανεκτίμητος», τόνισε.
«Εκφράζουμε τα ειλικρινή συλλυπητήριά μας στις οικογένειες και στους φίλους των θυμάτων, καθώς και σε ολόκληρο τον φιλικό λαό του Ιράν. Οι σκέψεις και οι καρδιές μας είναι μαζί σας αυτή τη θλιβερή στιγμή».
Το κινεζικό υπουργείο Εξωτερικών εξέδωσε ανακοίνωση στην οποία αναφέρει ότι ο πρόεδρος Σι Τζινπίνγκ είχε ήδη επικοινωνήσει με την ιρανική ηγεσία για να εκφράσει τα συλλυπητήριά του.
Ο Ερντογάν αποχαιρετά έναν συνάδελφο που μαχόταν για την ειρήνη
«Ως συνάδελφος που έζησε προσωπικά τις προσπάθειές του για την ειρήνη του ιρανικού λαού και της περιοχής μας κατά τη διάρκεια της θητείας του στην εξουσία, θυμάμαι τον κ. Ραΐσι με σεβασμό και ευγνωμοσύνη», δήλωσε ο Τούρκος πρόεδρος, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.
«Από την πρώτη στιγμή που πληροφορηθήκαμε για το δυστύχημα ήμασταν σε επαφή με τις ιρανικές αρχές και κινητοποιήσαμε όλα τα μέσα για να βοηθήσουμε τις προσπάθειες διάσωσης» δήλωσε, με τη σειρά του, ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών, Χακάν Φιντάν.
«Οι αρμόδιοι θεσμοί, συμπεριλαμβανομένου του υπουργείου Άμυνας και της αρχής αντιμετώπισης καταστροφών AFAD, έκαναν ό,τι καλύτερο μπορούσαν, αλλά δυστυχώς δεν μπορέσαμε να ακούσουμε καλά νέα», πρόσθεσε.
Η Τουρκία έστειλε 32 διασώστες και έξι οχήματα στο Ιράν προκειμένου να συμμετάσχουν στις έρευνες για τον εντοπισμό του ελικοπτέρου του προέδρου Εμπραχίμ Ραϊσί, ανακοίνωσε η κυβερνητική υπηρεσία αντιμετώπισης καταστροφών και εκτάκτων καταστάσεων, ενώ έθεσε στην υπηρεσία της επιχείρησης διάσωσης και μη επανδρωμένο αεροσκάφος.
Geçirdiği helikopter kazasında maalesef vefat ettiğini öğrendiğimiz, değerli mevkidaşım, kardeşim, İran İslam Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Sayın İbrahim Reisi’ye Cenab-ı Allah’tan rahmet niyaz ediyorum.…
— Recep Tayyip Erdoğan (@RTErdogan) May 20, 2024
Ο «άξονας της αντίστασης» πενθεί για τον θάνατο του Ραϊσί
Η λιβανέζικη οργάνωση Χεζμπολάχ, η οποία έχει λάβει σημαντική υποστήριξη από το Ιράν και αποτελεί ανώτερο μέλος του περιφερειακού «άξονα αντίστασής» του, θρήνησε τους θανάτους.
Περιέγραψε τον Ραϊσί ως «μεγάλο αδελφό μας, ισχυρό υποστηρικτή και σταθερό υπερασπιστή των θεμάτων μας και των θεμάτων των αραβικών εθνών, κυρίως της Παλαιστίνης, και προστάτη των κινημάτων αντίστασης και όσων αγωνίζονται για λογαριασμό τους…».
Όπως μετέδωσε το Skynews, και οι υποστηριζόμενες από το Ιράν ισλαμιστικές οργανώσεις της παλαιστινιακής Χαμάς και των Χούθι της Υεμένης μοιράστηκαν τα συλλυπητήριά τους μετά την επιβεβαίωση του θανάτου των Ραϊσί και Αμιραμπντολαχιάν.
Σε ανακοίνωσή της η Χαμάς μετέφερε τα «βαθύτατα συλλυπητήρια και την αλληλεγγύη» της στον ανώτατο ηγέτη του Ιράν Αλί Χαμενεΐ, στην ιρανική κυβέρνηση και στον ιρανικό λαό για «αυτή την τεράστια απώλεια».
Επαίνεσε τους εκλιπόντες Ιρανούς ηγέτες για την υποστήριξη της παλαιστινιακής υπόθεσης και της αντίστασης κατά του Ισραήλ και εξέφρασε την πεποίθηση ότι οι «βαθιά ριζωμένοι θεσμοί» του Ιράν θα του επιτρέψουν να ξεπεράσει «τις επιπτώσεις αυτής της μεγάλης απώλειας».
Ημέρα πένθους κήρυξε το Πακιστάν
Οι ηγέτες του Ιράκ και του Πακιστάν εξέφρασαν τα συλλυπητήριά τους μετά τον θάνατο του Ιρανού προέδρου Εμπραχίμ Ραΐσι και του υπουργού Εξωτερικών του, Χοσεΐν Αμίρ Αμπντολαχιάν. Και οι δύο χώρες μοιράζονται μεγάλο μέρος των συνόρων τους με το Ιράν.
«Το μεγάλο ιρανικό έθνος θα ξεπεράσει αυτή την τραγωδία με το συνηθισμένο θάρρος», δήλωσε ο πρωθυπουργός του Πακιστάν, Σεχμπάζ Σαρίφ. Ανακοίνωσε, επίσης, ότι το Πακιστάν θα τηρήσει ημέρα πένθους και ότι οι σημαίες θα κυματίζουν μεσίστιες.
«Με βαθιά θλίψη και βαθιά οδύνη, λάβαμε την τραγική είδηση του θανάτου του προέδρου της Ισλαμικής Δημοκρατίας του Ιράν, Εμπραχίμ Ραϊσί, του υπουργού Εξωτερικών, Χοσεΐν Αμίρ Αμπντολαχιάν, και των συνοδών τους, λόγω του ατυχήματος της συντριβής στο Βόρειο Ιράν», δήλωσε ο πρωθυπουργός του Ιράκ, Μοχάμεντ Σιά αλ Σουντανί.
«Εκφράζουμε τα θερμά μας συλλυπητήρια στον Ανώτατο Ηγέτη της Ισλαμικής Δημοκρατίας, Αλί Χαμενεΐ, και στο έθνος του Ιράν, στην κυβέρνηση και στον αδελφικό λαό του.
Συλλυπητήρια και εξηγήσεις από την ΕΕ
«Η ΕΕ εκφράζει τα ειλικρινή της συλλυπητήρια για τον θάνατο του Ιρανού προέδρου Εμπραχίμ Ραϊσί και του υπουργού Εξωτερικών Αμιραμπντολαχιάν, καθώς και άλλων μελών της αντιπροσωπείας και του πληρώματος σε δυστύχημα με ελικόπτερο. Η σκέψη μας είναι στις οικογένειές τους» αναφέρει σε ανάρτησή του στο Χ ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σαρλ Μισέλ, για τον θάνατο του Ραϊσί.
H EE, χθες, κατόπιν αιτήματος των Ιρανών, ενεργοποίησε τον μηχανισμό χαρτογράφησης «Copernicus» για να συνδράμει στην επιχείρηση διάσωσης.
Ο επίτροπος διαχείρισης κρίσεων Γιάνεζ Λέναρτσιτς σημείωσε σήμερα, προς αποφυγή παρεξηγήσεων: «Η παροχή του δορυφόρου χαρτογράφησης Copernicus EMS ύστερα από αίτημα για διευκόλυνση της επιχείρησης έρευνας και διάσωσης δεν είναι πράξη πολιτικής στήριξης σε κάποιο καθεστώς ή πολιτικό σύστημα. Είναι απλώς έκφραση της πιο βασικής ανθρωπιάς».
«Θέλω να εκφράσω την αλληλεγγύη μου και την αλληλεγγύη της Ιταλίας προς την κυβέρνηση και τον λαό του Ιράν», σημείωσε η Ιταλίδα πρωθυπουργός Τζόρτζια Μελόνι για τον θάνατο του Ραϊσί μιλώντας στο ιδιωτικό τηλεοπτικό κανάλι «Canale 5».
Κατάρ, Αίγυπτος και Ινδία
«Ειλικρινή συλλυπητήρια στην κυβέρνηση και στον λαό της Ισλαμικής Δημοκρατίας του Ιράν για τον θάνατο του προέδρου Ραϊσί, του υπουργού Εξωτερικών και των συνοδών αξιωματούχων στο οδυνηρό δυστύχημα με το ελικόπτερο, ζητώντας από τον Παντοδύναμο Θεό έλεος και συγχώρεση γι’ αυτούς και για τις οικογένειές τους με υπομονή και παρηγοριά», δήλωσε ο εμίρης του Κατάρ, Ταμίμ μπιν Χαμάντ Αλ Θάνι.
«Ανήκουμε στον Αλλάχ και σε Αυτόν θα επιστρέψουμε».
Ο πρόεδρος της Αιγύπτου, Αμπντέλ Φατάχ αλ Σίσι, θρήνησε τους θανάτους σε ανακοίνωσή του, εκφράζοντας την αλληλεγγύη της χώρας του «στην ηγεσία και στον λαό του Ιράν σε αυτή τη μεγάλη απώλεια».
Ο Ινδός πρωθυπουργός, Ναρέντρα Μόντι, δήλωσε από την πλευρά του ότι είναι «βαθιά θλιμμένος» από την είδηση θανάτου του Ιρανού προέδρου Εμπραχίμ Ραΐσι.
Ο Ναρέντρα Μόντι είναι από τους πρώτους παγκόσμιους ηγέτες που μίλησαν για τον θάνατό του, λέγοντας ότι το έργο του για την ενίσχυση των ιρανο-ινδικών σχέσεων δεν θα ξεχαστεί γρήγορα.
«Βαθιά λυπημένος και συγκλονισμένος από τον τραγικό θάνατο του δρ. Seyed Ebrahim Raisi, Προέδρου της Ισλαμικής Δημοκρατίας του Ιράν», ανέφερε σε δήλωσή του, προσθέτοντας:
«Η συμβολή του στην ενίσχυση των διμερών σχέσεων Ινδίας – Ιράν θα μείνει πάντα στη μνήμη μας.
Τα θερμά μου συλλυπητήρια στην οικογένειά του και στον λαό του Ιράν. Η Ινδία στέκεται στο πλευρό του Ιράν σε αυτή τη στιγμή της θλίψης».