«Ποιος είναι ο επόμενος;», γράφει το πλακάτ που κρατά μια γυναίκα μπροστά στο μνημείο των θυμάτων της πολιτικής καταπίεσης, στο Νοβοσιμπίρσκ, στη Ρωσία.
Σε όλες τις πόλεις της Ρωσίας, πολίτες αφήνουν λουλούδια σε μνημεία, εκφράζοντας έτσι τη θλίψη τους για τον Αλεξέι Ναβάλνι που άφησε την τελευταία του πνοή σε φυλακή στον Αρκτικό κύκλο. Αρχικά, οι ρωσικές Αρχές επέτρεπαν στους πολίτες να αφήνουν λουλούδια σε μνημεία ανά μικρές ομάδες, λίγο αργότερα, ωστόσο, αξιωματούχοι τα μάζευαν και τα πέταγαν στα σκουπίδια, ενώ τοπικά ΜΜΕ αναφέρουν ότι έγιναν περισσότερες από 100 συλλήψεις Ρώσων που κατηγορούσαν τον Πούτιν, ως υπαίτιο της δολοφονίας του Ναβάλνι.
«Μην ξεγελιέστε, ο Πούτιν είναι ο δολοφόνος του Ναβάλνι», λέει στο “Χ” ο Γκάρι Κασπάροβ, ο οποίος θυμάται ότι κάποτε διαδήλωσαν με τον Ναβάλνι και άλλους συμπατριώτες του εναντίον του Πούτιν, σε ένα πλήθος που σήμερα, σχολιάζει, μοιάζει ουτοπικό. Και κατηγορεί τους Ρώσους που δεν ξεσηκώνονται. Βέβαια, στη χώρα που την περασμένη εβδομάδα ψηφίστηκε νόμος ο οποίος επιτρέπει τη δήμευση κινητής και ακίνητης περιουσίας όποιου διατυπώνει άποψη κατά των ρωσικών Ενόπλων Δυνάμεων, το να διαδηλώσει κανείς, μοιάζει με αυτοκτονία.
Alexei Navalny, Russian President Vladimir Putin’s most formidable opponent, collapsed and died on Friday after a walk at the ‘Polar Wolf’ Arctic penal colony where he was serving a three-decade jail term, the Russian prison service said https://t.co/CdaufsQVeP pic.twitter.com/UE30qFMjQk
— Reuters (@Reuters) February 16, 2024
Η «αυτοκτονία» ήταν ένα από τα πιθανά σενάρια που προέβλεπαν δυτικοί αναλυτές για το τέλος του Ναβάλνι. Στη Ρωσία του Πούτιν, σχολιάζουν, οι επικριτές του Ρώσου προέδρου απλά παίζουν την τύχη τους σε έναν τροχό, στον οποίο τα αποτελέσματα για τον «ξαφνικό θάνατό» τους είναι περιορισμένα: Δηλητηριασμένο τσάι, πτώση από παράθυρο, ληστεία, καρδιακό επεισόδιο, εγκεφαλικό, νευρολογικός παράγοντας, ραδιενεργό πολώνιο, δυστύχημα «αλά Πριγκόζιν».
Ο ίδιος ο ηγέτης της ρωσικής αντιπολίτευσης, το ήξερε, όταν επιβίωσε από τη δηλητηρίαση με Novichok, πριν από 4 χρόνια, ότι οι πράκτορες του Πούτιν ήταν πίσω από αυτή την απόπειρα δολοφονίας. Και όμως επέλεξε να επιστρέψει στη Ρωσία από τη Γερμανία όπου νοσηλεύθηκε, επειδή ήξερε ότι το Κρεμλίνο απλά αδιαφορεί για τους εκτός Ρωσίας επικριτές του. Και γι’ αυτό έλεγε προφητικά ότι «εάν αποφασίσουν να με σκοτώσουν, σημαίνει ότι είμαστε ισχυροί».
Πεπεισμένοι ότι πίσω από τον θάνατο του Ναβάλνι βρίσκεται ο Βλαντιμίρ Πούτιν, βρίσκονται οι περισσότεροι δυτικοί ηγέτες, με πρώτο- πρώτο τον Αμερικανό πρόεδρο, Τζο Μπάιντεν, ο οποίος δε μάσησε τα λόγια του και κατέδειξε τον Ρώσο πρόεδρο ως ηθικό αυτουργό.
Η λίστα των «ξαφνικών θανάτων» των εχθρών του Πούτιν
Ο Ναβάλνι, με το σαρδόνιο χαμόγελο και το καυστικό χιούμορ του, δεν αποτελούσε εκλογική απειλή για τον Βλαντιμίρ Πούτιν. Στις επερχόμενες εκλογές, το πολύ να «ψαλίδιζε» ελαφρώς τα ποσοστά του… εκ προοιμίου νικητή. Όμως η επιμονή του να κυνηγάει τη διαφθορά και να στηλιτεύει τον προκλητικά πλούσιο βίο των ολιγαρχών και της ελίτ του συστήματος Πούτιν, τον είχε κάνει δημοφιλή στο YouTube και του έδινε διαρκώς αυξανόμενη δημοτικότητα. Ήταν αυτός που έκανε τον πιο πολύ «θόρυβο» και που η κοινή γνώμη άκουγε περισσότερο. Το να σιωπήσει, πεθαίνοντας «ξαφνικά», από «αδιευκρίνιστα αίτια», ήταν σατανικά βολικό.
Έτσι, αφού το Novichik δεν «έπιασε», ο 47χρονος Ναβάλνι, που μεταφερόταν από φυλακή σε φυλακή (εξέτιε ποινή 19ετούς κάθειρξης), κατέληξε στην Αρκτική που ήταν και ο τελευταίος του σταθμός. Εκεί όπου ξαφνικά, «αισθάνθηκε αδιάθετος και έχασε τις αισθήσεις του μετά από έναν περίπατο και το πλήρωμα του ασθενοφόρου που έσπευσε, δεν κατάφερε να τον επαναφέρει», όπως ανακοινώθηκε.
Και έτσι, από αιτία που «δεν έχει διευκρινιστεί ακόμα», ο Ναβάλνι προστέθηκε στη μακρά λίστα των εχθρών, των πολιτικών αντιπάλων και των επικριτών του Βλαντιμίρ Πούτιν που πέθαναν «ξαφνικά», αφού πέρασε πρώτα από τη λίστα αυτών που γλίτωσαν από τύχη, όπως ο πρώην πράκτορας Σεργκέι Σκριπάλ και η κόρη του, που δηλητηριάστηκαν τον Μάρτιο του 2018 αλλά επιβίωσαν.
Πιο πρόσφατος από τους εχθρούς του Πούτιν που έχασαν τη ζωή τους, ήταν ο αρχηγός της παραστρατιωτικής οργάνωσης Βάγκνερ, Γεβγκένι Πριγκόζιν, ο οποίος σκοτώθηκε σε αεροπορικό δυστύχημα στις 23 Αυγούστου 2023. Ο Πριγκόζιν, από όργανο του Ρώσου προέδρου (είχε οργανώσει τον “στρατό των τρόλ” που επιχείρησαν να αλλοιώσουν το αποτέλεσμα των αμερικανικών εκλογών, οργάνωσε τον μισθοφορικό στρατό της Βάγκνερ και πολέμησε στη Συρία και την Ουκρανία), επιχείρησε πραξικόπημα εναντίον του, βαδίζοντας προς τη Μόσχα με τους μισθοφόρους του. Ο εμφύλιος αποφεύχθηκε, ο Πριγκόζιν αμνηστεύθηκε, αλλά το ρητό «ο Θεός συγχωρεί, ο Πούτιν όχι», επιβεβαιώθηκε.
Στις 27 Φεβρουαρίου 2015, ο πρώην τοπικός κυβερνήτης και αν. πρωθυπουργός Μπόρις Νέμτσοφ, έπεσε θύμα μαφιόζικής εκτέλεσης σε μια γέφυρα κόντά στο Κρεμλίνο. Ο 55χρονος, ήταν ένα από τα ανερχόμενα αστέρια της ρωσικής πολιτικής σκηνής στα 90s και ο πιο σκληρός επικριτής του Πούτιν. Αυτός ήταν άλλωστε που οργάνωσε και ηγείτο των διαμαρτυριών για τις ρωσικές εκλογές του 2012 και ήταν σκληρός επικριτής της επιθετικότητας της Ρωσίας προς την Ουκρανία, το 2014.
Στις 16 Ιουλίου 2009, το άψυχο σώμα της ακτιβίστριας Ναταλία Εστεμίροβα βρέθηκε στην Ινγκουσέτια. Η Εστεμίροβα, η οποία μαχόταν για τα ανθρώπινα δικαιώματα και ερευνούσε την εμπλοκή τοπικών αξιωματούχων σε υποθέσεις απαγωγών και δολοφονιών, απήχθη από το σπίτι της, στο Γκρόζνι της Τσετσενίας και δολοφονήθηκε με πυροβολισμούς.
Λίγους μήνες αργότερα, στις 16 Νοεμβρίου, ο δικηγόρος Σεργκέι Μανίτσκι, ο οποίος είχε δώσει στοιχείαγια την εμπλοκή Ρώσων αξιωματούχων σε απάτη ύψους 230 εκατ. δολαρίων, πέθανε στη φυλακή. Έπασχε από παγκρεατίτιδα και δεν του επιτράπηκε η πρόσβαση σε ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, ενώ λίγο πριν πεθάνει με φρικτούς πόνους, είχε ξυλοκοπηθεί άγρια.
Στις 7 Οκτωβρίου 2006, η διάσημη δημοσιογράφος με επίμονη έρευνα στις παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Τσετσενία, Άννα Πολιτκόφσκαγια, εκτελέστηκε με μια σφαίρα στο κεφάλι, μέσα στο διαμέρισμά της, στη Μόσχα. Για τη δολοφονία της καταδικάστηκαν πέντε άτομα, όμως οι συγγενείς, οι συνεργάτες της και δυτικές κυβερνήσεις, υποψιάζονται ότι οι πραγματικοί αυτουργοί δεν θα συλληφθούν ποτέ, επειδή θα καταδείξουν σχέση με την κυβέρνηση Πούτιν.
Στις 23 Νοεμβρίου της ίδια χρονιάς, ο πρώην πράκτορας Αλεξάντρ Λιτβινένκο, ο οποίος είχε διαφύγει στη Βρετανία το 2000 αφού κατηγόρησε την FSB ότι οργάνωσε τη δολοφονία του ολιγάρχη Μπόρις Μπερεζόφσκι και ότι οργάνωσε τρομοκρατικές επιθέσεις που θα χρησιμοποιούνταν ως αφορμή για εισβολή στην Τσετσενία, πέθανε στο Λονδίνο. Δηλητηριάστηκε πίνοντας τσάι με τον ραδιενεργό παράγοντα πολώνιο-210 και, παρά την οργή του Λονδίνου για τη δολοφονία στο έδαφός του, το Κρεμλίνο δεν αποδέχθηκε ποτέ ότι είχε οποιαδήποτε σχέση με τη θανάτωσή του. Το τσάι, όπως αποδείχθηκε το είχε πιει με δύο Ρώσους, τον Αντρέι Λουγκοβόι και τον Ντμίτρι Κοφτούν, τους οποίους η Μόσχα αρνήθηκε να εκδώσει.
– Litvinenko
– Nemtsov
– Prigozhin
– NavalnyTea, gunshots, plane crashes, blood clots, nerve agents, hangings, open windows…
Extrajudicial killings in Russia
Empire of Evil pic.twitter.com/b4D76ZPZNI
— Visegrád 24 (@visegrad24) February 16, 2024
Στις 17 Απριλίου 2003, ο βετεράνος πολιτικός και επικεφαλής του κόμματος «Ελεύθερη Ρωσία», Σεργκέι Γιουσένκοφ, πυροβολήθηκε έξω από το σπίτι του, στη Μόσχα. Ο Γιουσένκοβ πίεζε να ξεκινήσει ομοσπονδιακή έρευνα για την εμπλοκή της μυστικής υπηρεσίας της Ρωσίας, FSB, σε μια σειρά βομβιστικών επιθέσεων που κόστισαν τη ζωή σε 300 ανθρώπους, το 1999 και “χρεώθηκαν” από τη Μόσχα σε Τσετσένους αυτονομιστές. Αυτό ήταν και η αφορμή για να ξεκινήσει ο δεύτερο πόλεμος της Τσετσενίας.
Οι ολιγάρχες και οι αξιωματούχοι που… πήγαν από πέσιμο
«Μυστηριώδεις» χαρακτηρίζονται οι ξαφνικοί θάνατοι των (δυνητικά «επικίνδυνων», ή «απείθαρχων» για το σύστημα του Πούτιν) ολιγαρχών και γενικότερα στελεχών της ρωσικής ελίτ που ξεκίνησαν από τις 30 Ιανουαρίου 2022, όταν ο διευθυντής του βραχίονα μεταφορών της Gazprom, Λεονίντ Σούλμαν, βρέθηκε νεκρός με ένα σημείωμα αυτοκτονίας, στο μπάνιο ενός σπιτιού στο Λένιγκραντ. Με τον ίδιο τρόπο, “αυτοκτόνησε” στο μπάνιο του σπιτιού του ένα άλλο στέλεχος της Gazprom,ο Αλεξάντερ Τυουλάκοφ, λίγες μέρες αργότερα.
Βέβαια, δεν αυτοκτονούν όλα τα μέλη της ρωσικής ελίτ που αλλάζουν «ρότα» και εναντιώνονται στον Πούτιν. Για παράδειγμα, ο επιχειρηματίας Μιχαήλ Γουότφορντ βρέθηκε νεκρός στο γκαράζ του στην Αγγλία, από αδιευκρίνιστα αίτια. Τα ίδια, αδιευκρίνιστα, αίτια αποδόθηκαν και στον CEO και ιδιοκτήτη της Mestorm, Βασίλι Μελνίκοφ που βρέθηκε νεκρός, μαζί με τη σύζυγο και τα δυο παιδιά τους στο σπίτι τους, στη Ρωσία. Σατανική ομοιότητα με τον προηγούμενο, είχε ο θάνατος του Βλάντισλαφ Ανάγιεφ, πρώην αντιπροέδρου της Gazprombank που βρέθηκε νεκρός στο σπίτι του με τα πτώματα της συζύγου και της 13χρονης κόρης τους δίπλα του. Παρόμοιο τέλος είχε ο πρώην αντιπρόεδρος της Novatek, Σεργκέι Προτοσένια: Ο 55χρονος βρέθηκε κρεμασμένος στο σπίτι του, στην Ισπανία, ενώ η σύζυγος και η κόρη του βρέθηκαν νεκρές στα κρεβάτια τους με τραύματα από τσεκούρι και μαχαίρι.
Στη Ρωσία του Πούτιν, αν είσαι «ενοχλητικός» θα… πας ή από «αυτοκτονία», ή από δηλητηρίαση, ή από… πέσιμο. Όπως ο γενικός διευθυντής του resort της Gazprom, Estosadok, ο οποίος έπεσε από έναν βράχο στη διάρκεια πεζοπορίας. Ο επιχειρηματίας Νταν Ράποπορτ έπεσε από το μπαλκόνι του διαμερίσματός του στη Ρωσία, ο πρόεδρος της Lukoil Ραβίλ Μαγκάνοφ έπεσε από το παράθυρο του νοσοκομείου του Κρεμλίνου, όπου νοσηλευόταν με κατάθλιψη, ο επικεφαλής του Ινστιτούτου Αεροπορίας Μόσχας, Ανατόλι Γερασένκο, έπεσε από τις σκάλες μέσα στο Ινστιτούτο, ενώ από μπαλκόνια έπεσαν και οι επιχειρηματίες Γκριγκόρι Κοσένοφ, Ντμίτρι Ζελένοφ, Πάβελ Άντοφ.
Στη διάρκεια του προηγούμενου έτους, ο πρώην πρόεδρος της Κυβέρνησης του Νταγεκστάν, Μαγομέντ Αμπντουλάεφ, ο οποίος παρασύρθηκε από αυτοκίνητο καθώς διέσχιζε έναν δρόμο, ενώ ο πρώην διευθυντής των Roscosmos, Sukhoi Lukoil, Bank Menatep και Russdragmet, Ντμίντρι Παβόκτσκα κάηκε ζωντανός όταν αποκοιμήθηκε με αναμμένο τζιγάρο. Ο πρώην επικεφαλής της αστυνομίας, στρατηγός Βλαντιμίρ Μακάροφ αυτοκτόνησε μετά την αποπομπή του από τον Πούτιν, τον Φεβρουάριο, ενώ η επικεφαλής των οικονομικών υπηρεσίών του Υπουργείου Άμυνας Μαρίνα Γιανκίνα, πήδηξε από τον 16ο όροφο του σπιτιού της.
Στο ιδιωτικό του καταφύγιο το οποίο έμοιαζε με φρούριο, βρέθηκε αναίσθητος και κατέληξε αργότερα ο μεγιστάνας του πετρελαίου και συνιδιοκτήτης των Urals Energy, Nafta, Fuel Union, Βλάτσεσλαφ Ροφνέικο, ενώ ο γενικός διευθυντής της Yakutskenergo, Ιγκόρ Σκούρκο, αυτοκτόνησε στο κελί που κρατείτο. Ο 46χρονος υφυπουργός Επιστημών της Ρωσικής Ομοσπονδίας, Πιοτρ Κουτσερένκο αρρώστησε μυστηριωδώς στη διάρκεια πτήσης από την Κούβα στη Ρωσία, ο ομοσπονδιακός δικαστής Αρτυόμ Μπαρτένεφ έπεσε από το παράθυρο του σπιτιού του, στο 12ο όροφο, ο δημιουργός της σοβιετικής βόμβας υδρογόνου RDS37 Γκριγκόρι Κλινίσοφ αυτοκτόνησε, ενώ από τον 11ο όροφο έπεσε, υπό αδιευκρίνιστες συνθήκες, η αντιπρόεδρος της Loko Bank, Κριστίνα Μπαϊκοβα.
Ο 57χρονος εισαγγελέας Αντρέι Φομίν αρρώστησε ξαφνικά ενώ κολυμπούσε στον ποταμό Βόλγα και πνίγηκε, ο υπουργός Μεταφορών της Λευκορωσίας Αλεξέι Αβραμένκο πέθανε ξαφνικά στα 46 του από άγνωστα αίτια, ενώ ο πρώην κορυφαίος διπλωμάτης Αλεξάντερ Νικολάεφ ξυλοκοπήθηκε μέχρι θανάτου έξω από το σπίτι του. Η διάδοχος του ολιγάρχη Βασίλη Μποχκάρεφ, Ναταλία Μποχκάρεβα, 44, βρέθηκε νεκρή από άγνωστα αίτια στο διαμέρισμά της, ενώ ο 40χρονος δισεκατομμυριούχος της Citadel, Άντον Τσερέπνικοφ βρέθηκε νεκρός στο γραφείο του.
Στις 16 Αυγούστου, ο υποστράτηγος της FSO που είχε φυλακιστεί για δωροδοκία, Γενάντι Λοπύρεφ, πέθανε από λευχαιμία, η οποία εμφανίστηκε, διαγνώστηκε και τον σκότωσε σε… δύο μέρες.
Από αεροπορικά δυστυχήματα, εκτός των Πριγκόζιν, Ούτκιν και Τσεκάλοφ που επέβαιναν στο μοιραίο Embraer, είχε σκοτωθεί και ο επιχειρηματίας Βιάτσεσλαφ Τάραν, ενώ αξίζει να αναφερθεί και ο θάνατος του 39χρονου διευθυντή του KRDV, Ιβάν Πεχόριν, ο οποίος έπεσε από το γιοτ του και πνίγηκε στο Βλαδιβοστόκ.
Φυσικά, ο θάνατος -πολύ δε περισσότερο όταν οφείλεται σε νευροτοξικές ουσίες που τοποθετούνται σε ποτά, ή ακόμα και σε απίθανα σημεία, όπως το λάστιχο του εσωρούχου του θύματος- δεν είναι ο μόνος τρόπος «ξεκαθαρίσματος» των μελών της ρωσικής ελίτ που προκαλούν, ή ενδέχεται να προκαλέσουν πρόβλημα πειθαρχίας απέναντι στον πανίσχυρο Ρώσο πρόεδρο. Όταν ο Πούτιν θέλει να «αποστρατεύσει» κάποιον, μπορεί να το κάνει και «αναίμακτα», όπως έκανε με τον Τίνκοφ, ο οποίος πούλησε την τράπεζά του για… πέντε δολάρια.