Τουρκία-Συρία: Στοιβαγμένες σοροί, αυτοσχέδιοι τάφοι, μαζικές κηδείες: Μετά το θρήνο, το μακάβριο καθήκον

Μόνο ως τραγική μπορεί να περιγραφεί η κατάσταση σε Τουρκία και Συρία μετά τον φονικό σεισμό της 6ης Φεβρουαρίου με τις δεκάδες χιλιάδες νεκρών.

Εξι ημέρες μετά τους δύο ισχυρούς σεισμούς που συγκλόνισαν την ανατολική Τουρκία, σε μία από τις χειρότερες φυσικές καταστροφές που έχει ζήσει η χώρα στη σύγχρονη ιστορία της, ο αριθμός των νεκρών έχει ξεπεράσει τις 21.000, ενώ στο Νουρνταγί και πόλεις στα νότια της Τουρκίας και βόρεια της Συρίας οι διαστάσεις της καταστροφής είναι αποκαλυπτικές.

Τον σπαραγμό και το θρήνο διαδέχονται για συγγενείς και φίλους η απόγνωση και οι μακάβριες πρακτικές διευθετήσεις, της αναγνώρισης των νεκρών, των μαζικών ταφών, της αναζήτησης χώρου στα κατά τόπους κοιμητήρια.

Στο νεκροταφείο του Νουρνταγί, στην επαρχία Γκαζιαντέπ, ο χώρος για τους νέους νεκρούς εξαντλείται. Οι φρεσκοσκαμμένοι τάφοι έχουν λευκές ταφόπλακες και το μόνο που αποτελεί αναγνωριστικό της ταυτότητας του νεκρού, είναι ένα κομμάτι ρούχου του.

Έξω από τις πύλες του κοιμητηρίου, δεκάδες σοροί στοιβάζονται η μία πάνω στην άλλη σε καρότσες, εν αναμονή χώρου και χρόνου ταφής. Τουλάχιστον πέντε ιμάμηδες έχουν σπεύσει στην πόλη για μαζικές κηδείες με συνοπτικές διαδικασίες, πολλές φορές και για δέκα θύματα παράλληλα.

«Το 40% των ανθρώπων που ζούσαν σ’αυτήν την πόλη, ίσως έχουν σκοτωθεί» αναφέρει ο Σαντίκ Γκιουνές, ιμάμης στη Νουρνταγί. Το τζαμί όπου λειτουργούσε, κατέρρευσε κι αυτό. Κι χωρίς τόπο προσευχής, οι μαζικές κηδείες στην πόλη, αλλά και στις υπόλοιπες πληγείσες περιοχές του τουρκικού Νότου, πραγματοποιούνται στο ύπαιθρο.

Στοιβαγμένες σοροί και διαμελισμένα πτώματα

«Έχω χάσει το μέτρημα στους νεκρούς που έχουμε θάψει από τη Δευτέρα. Φτιάξαμε προέκταση στο κοιμητήριο. Αλλά υπάρχουν ακόμη άνθρωποι κάτω από τα συντρίμμια. Θα τους θάψουμε κι αυτούς όταν ανασυρθούν. Θάβουμε σορούς ακόμη και αργά τη νύχτα, με τη βοήθεια των πολιτών που σπεύδουν να συνδράμουν» περιγράφει ο ίδιος.

Εν αναμονή ιατροδικαστών, εισαγγελέων και άλλων εμπειρογνωμόνων, οι κάτοικοι κάποιων πόλεων έχουν στοιβάξει τις σορούς των θυμάτων σε στάδια ή πάρκινγκ αυτοκινήτων προκειμένου να δώσουν την ευκαιρία στους συγγενείς να τους αναγνωρίσουν προτού εκδώσουν πιστοποιητικό θανάτου.

Στην πόλη Καχραμανμάρας, τα σωστικά συνεργεία εξακολουθούν να αναζητούν ανθρώπους, ζωντανούς ή νεκρούς, κάτω από τα ερείπια, ωστόσο σε πολλές περιπτώσεις βρίσκουν μόνο μέλη σωμάτων των θυμάτων.

Μια διασώστρια περιέγραψε πώς περιέφερε ένα ακρωτηριασμένο άνω άκρο μεταξύ των πενθούντων πολιτών, με την ελπίδα πως κάποιος θα αναγνωρίσει από το βερνίκι νυχιών τη νεκρή.

«Έσκαψα στα συντρίμμια με τα ίδια μου τα χέρια κι έβγαλα νεκρούς τη μάνα και τον πατέρα μου. Μετά έπρεπε να τους θάψω με τα χέρια μου πάλι» λέει ο Σαντί Ουτσάρ, κάτοικος της περιοχής.

Στο Αφρίν της βορειοδυτικής Συρίας, το νεκροταφείο χρειάστηκε να υποστεί αυτοσχέδια επέκταση με τη δημιουργία μαζικών τάφων.

Στην πόλη του Οσμανιγιέ, ο χώρος στο νεκροταφείο εξαντλήθηκε, ενώ έξω από το Καχραμανμαράς, κοντά στο επίκεντρο του σεισμού, τα θύματα ήταν τόσα, ώστε αξιοποιήθηκαν κομμάτια ξύλου και τσιμέντου από τα συντρίμμια ως αυτοσχέδιες ταφόπλακες.

Μνήμες εμφυλίου στα χαλάσματα του σεισμού

Στη Τζιντιρές (Γίνδαρος), μια πόλη γεμάτη εκτοπισμένους Σύρους από τον δεκαετή εμφύλιο, πρόσφυγες στην ίδια τους τη χώρα που γλίτωσαν από βομβαρδισμούς και χημικές επιθέσεις, ο σεισμός επανέφερε μνήμες θανάτου και διωγμού.

«Οι μνήμες επέστρεψαν εκεί όταν η πόλη ολόκληρη καταστράφηκε, βίωσα την ίδια κατάσταση, μου θύμισε τα επτά αδέρφια μου που σκοτώθηκαν όταν, μετά από μια αεροπορική επιδρομή, το κτήριό μας κατέρρευσε. Και τώρα, η καρδιά μου ραγίζει ξανά που έπρεπε να σκάψω στα συντρίμμια της Τζιντιρές ξανά για τα αδέρφια μου και την οικογένειά μου» λέει ο Αμπού Ματζέντ αλ-Σάαρ, κάτοικος τής πόλης.

Πάνω από 100 κτήρια στη συγκεκριμένη πόλη έχουν ισοπεδωθεί. «Συγκλονίστηκα από τη φρίκη της σκηνής. Η καταστροφή που ενέσκηψε στην πόλη, είναι τρομακτική» παραδέχεται ο Γιασέρ Αμπού Αμάρ, μέλος της ομάδας «Λευκά Κράνη».

Παρά την απόγνωση, η ελπίδα δεν έχει χαθεί. Μέσα στη σιγή, κάθε τόσο, σπανιότερα όσο περνά ο χρόνος, ακούγεται μια μακρινή φωνή, βαθιά κάτω από τόνους τσιμέντου, που εντείνει τις προσπάθειες των σωστικών ομάδων, φέρνει δάκρυα και χαμόγελα στα πρόσωπα συγγενών και πολιτών, αλλά κυρίως αναπτερώνει τις ελπίδες για τον εντοπισμό κι άλλων ζωντανών.

Γρήγορα η χαρά προσπερνά, προτού πέσει και πάλι η σιωπή πάνω στους όγκους τσιμέντου που μέχρι πριν από λίγα 24ωρα ήταν τα σπίτια ανθρώπων.