Την ώρα που ο πόνος και η οργή για τις χιλιάδες νεκρούς στην Τουρκία συνεχίζεται, την ώρα που διασώστες από αρκετές χώρες ψάχνουν ακόμη για ζωντανούς στα συντρίμμια, γίνεται ξεκάθαρο ότι ο φονικός σεισμός που ισοπέδωσε 10 επαρχίες , θα επηρεάσει τις επικείμενες εκλογές που έχουν προγραμματιστεί για τις 14 Μαΐου.
Τρείς σχεδόν μήνες πριν τις εκλογές που προκήρυξε ο τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν φαίνεται πως αλλάζουν σχεδόν τα πάντα στη γειτονική χώρα.
Ο σεισμός της Δευτέρας έχει προκαλέσει μία από τις μεγαλύτερες τραγωδίες που έχει βιώσει η χώρα, με τους πολίτες να μην έχουν συνειδητοποιήσει ίσως ακόμη το πραγματικό μέγεθος της καταστροφής.
Οι νεκροί μπορεί να ξεπεράσουν τις 50.000 σύμφωνα με τις τελευταίες εκτιμήσεις, ενώ η πρόβλεψη τούρκου σεισμολόγου για τη «μαύρη λίστα» με τους νεκρούς μιλά ακόμη και για πάνω από 180.000 .
Όπως αναφέρει ο σεισμολόγος Οβγκούν Αχμέτ Ερτζάν, περίπου 6.000 κτίρια έχουν καταρρεύσει. Ο επικεφαλής της ελληνικής αποστολής στην Τουρκία και πρόεδρος του ΟΑΣΠ Ευθύμιος Λέκκας ο οποίος βλέπει από κοντά τις «εικόνες Αποκάλυψης», ανέφερε ότι θα χρειαστούν τουλάχιστον 20 χρόνια για να πούμε ότι επανέρχεται η περιοχή στην προ του σεισμού κατάσταση.
Από τον φονικό σεισμό, επλήγησαν περίπου 13,5 εκατομμύρια άνθρωποι σε μία περιοχή που εκτείνεται σε απόσταση περίπου 450 χιλιομέτρων από τα Άδανα στα δυτικά έως το Ντιγιάρμπακιρ στα ανατολικά. Για να αντιληφθούμε το μέγεθος της τραγωδίας αρκεί να αναφέρουμε ότι σκοτώθηκαν στη Συρία, άνθρωποι μέχρι τη Χάμα που απέχει 250 χιλιόμετρα μακριά από το επίκεντρο του σεισμού.
Η επόμενη μέρα για την «πληγωμένη» Τουρκία
Προφανώς και μία τραγωδία τέτοιων διαστάσεων που επηρεάζει τις ζωές εκατομμυρίων ανθρώπων που έχασαν συγγενείς στα χαλάσματα «χάρτινων» πολυκατοικιών, που έμειναν χωρίς στέγη, που βλέπουν την πόλη τους ισοπεδωμένη, αλλάζει τα πάντα και σε ένα βαθμό θα επηρεάσει και την έκβαση των εκλογών.
Ο τούρκος πρόεδρος που βρίσκεται στην εξουσία από το 2003, μετέβη την Τετάρτη στις πληγείσες περιοχές και στην πραγματικότητα παραδέχθηκε τα λάθη του κρατικού μηχανισμού.
«Φυσικά, υπήρξαν κενά, είναι αδύνατο να είναι κανείς προετοιμασμένος για μια τέτοια καταστροφή», δήλωσε από την επαρχία Χατάι, κοντά στα συριακά σύνορα.
Ωστόσο, ο φονικός σεισμός δεν ήταν το πρώτο χτύπημα για τον Ερντογάν, ίσως όμως αποδειχθεί το πιο καθοριστικό για την έκβαση των επικείμενων εκλογών.
Η ακρίβεια που το τελευταίο διάστημα είχε φτάσει σε δυσθεώρητα ύψη, είχε αφήσει το «αποτύπωμά» της στο προφίλ του τούρκου προέδρου, καθώς εκατομμύρια πολίτες δυσκολευόντουσαν να αγοράσουν ακόμη και τα βασικά αγαθά. Αυτό φαινόταν και στις δημοσκοπήσεις στις οποίες ερχόταν στη δεύτερη θέση, ανεξάρτητα με τον πιθανό αντίπαλό τους.
Εδώ όμως τα πράγματα είναι διαφορετικά. Δεν μιλάμε για ακρίβεια και πληθωρισμό. Μιλάμε για μία τραγωδία με χιλιάδες χαμένες ανθρώπινες ζωές. Μιλάμε για επαρχίες της Τουρκίας που σχεδόν «σβήστηκαν» από το χάρτη.
Το βέβαιο είναι ότι ο Ερντογάν θυμάται την ανικανότητα των Αρχών στον προηγούμενο μεγάλο σεισμό στην Τουρκία, το 1999, που οδήγησε το κόμμα του στη νίκη τρία χρόνια αργότερα.
Σίγουρα ο τούρκος πρόεδρος δεν θέλει να επαναλάβει τα λάθη του παρελθόντος. Θα προσπαθήσει να μεριμνήσει άμεσα για τους πληγέντες, ωστόσο, όσα και να προσφέρει, όση βοήθεια και να έρθει, οι χιλιάδες ζωές δεν γυρνούν πίσω.
Ο Ερντογάν μετά τον φονικό σεισμό της Δευτέρας, κήρυξε σχεδόν αμέσως κατάσταση έκτακτης ανάγκης στις περιοχές που επλήγησαν και ζήτησε διεθνή βοήθεια.
Αγανάκτηση και οργή
Η αγανάκτηση πάντως, όσο περνούν οι ώρες, αυξάνεται στις πληγείσες περιοχές που ισοπεδώθηκαν. Οικογένειες που έχουν χάσει τα πάντα κατήγγειλαν την Τρίτη μια κυβέρνηση ανίκανη να τους προσφέρει βοήθεια ή ακόμη και να σώσει τους συγγενείς τους που βρίσκονται εγκλωβισμένοι στα συντρίμμια.
Παρά τη μεγάλη κινητοποίηση και τις υπεράνθρωπες προσπάθειες τούρκων διασωστών που παλεύουν νυχθημερόν μαζί με συναδέλφους τους από άλλες χώρες, μεταξύ των οποίων και Ελλήνων, τα βίντεο από κάποιες περιοχές με συγγενείς να στέκονται ανήμποροι σε κατεστραμμένες πολυκατοικίες χωρίς να υπάρχει ούτε ένας διασώστης για να ψάξει για τους συγγενείς τους, είναι γροθιά στο στομάχι.
Η αναλύτρια Γκονούλ Τολ, που βρισκόταν στην Τουρκία την ώρα του σεισμού και η οποία έχασε συγγενείς της, δήλωσε ότι η οργή είναι αισθητή στην επαρχία Χατάι.
«Δεν μπορώ να πιστέψω ότι ο Ερντογάν δεν την ένιωσε διότι το επίπεδο της αγανάκτησης, της οργής, το είδα με τα μάτια μου. Είμαι βέβαιη ότι θα έχει επιπτώσεις», σημείωσε η διευθύντρια του προγράμματος για την Τουρκία στο Middle East Institute με έδρα τις ΗΠΑ.
Τα σενάρια μετά τον φονικό σεισμό
Την ώρα που η τραγωδία εξελίσσεται, την ώρα που η Τουρκία θρηνεί για τους νεκρούς τους, είναι δύσκολο να προβλέψει κάποιος πόσο θα επηρεάσει ο φονικός σεισμός την έκβαση του εκλογικού αποτελέσματος.
«Ανεξάρτητα από το πόσο καλά ή λιγότερο καλά λειτούργησε η κρατική μηχανή, από το πόσο γρήγορα αντέδρασαν οι υπηρεσίες πολιτικής προστασίας και διαχείρισης κρίσης, αυτό σε μια τέτοιου μεγέθους καταστροφή ελάχιστη σημασία έχει, υπό την έννοια ότι ο πολίτης, ο οποίος έχει χάσει τα πάντα, περιμένει από το κράτος τα πάντα.
Όσο υπερβολικές και αν είναι οι απαιτήσεις του, δεν έχει καμία σημασία. Άρα, η διαχείριση είναι ένα ζήτημα τελικά πολιτικό. Δεν πρόκειται ποτέ ο μέσος πολίτης να είναι ικανοποιημένος» δήλωσε ο καθηγητής Διεθνών Σχέσεων Κώστας Υφαντής (ΕΡΤ).
Ξεκαθάρισε ακόμη, ότι το πολιτικό σκηνικό στην Τουρκία δεν έχει καμία σχέση με αυτό που υπήρχε πριν από τρεις ημέρες.
«Είναι τελείως διαφορετικό και φυσικά η καταστροφή αυτή θα είναι ένας αποφασιστικός παράγοντας για το πώς θα εξελιχθούν τα πράγματα από δω και πέρα μέχρι τις εκλογές, όποτε κι αν γίνουν αυτές» δήλωσε εκτιμώντας ότι θα προσδιορίσουν σε κάποιο βαθμό και το αποτέλεσμα.