Foreign Policy: Γιατί η Δύση πρέπει να κρατήσει την Τουρκία - "Κομβικός εταίρος" ο Ερντογάν με σπουδαία επιρροή
Ως έναν «δυσάρεστο» και «αυταρχικό» ηγέτη ο οποίος ωστόσο παραμένει «αναγκαίος εταίρος» για τη Δύση ώστε «να αντιμετωπίσει τις εμφανιζόμενες απειλές στη διεθνή τάξη» περιγράφει τον τούρκο πρόεδρο, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν άρθρο του Foreign Policy.
Στο άρθρο του Μαξιμίλιαν Χις, μέλους του Foreign Policy Research Institute, με τίτλο «Γιατί η Δύση πρέπει να κάνει ειρήνη με τον Ερντογάν τώρα», σημειώνεται ότι ο τούρκος πρόεδρος έχει υπονομεύσει την Δημοκρατία στην Τουρκία, έχει χρησιμοποιήσει τους μετανάστες ως όπλο και έχει τρομοκρατήσει την κουρδική μειονότητα, τόσο στο εσωτερικό της Τουρκίας όσο και στη Συρία, ενώ έχει βοηθήσει το Ιράν να παραβιάσει τις κυρώσεις των ΗΠΑ.
Τονίζεται ακόμα ότι πρόσφατα έχει απειλήσει να σταματήσει τη διεύρυνση του ΝΑΤΟ μπλοκάροντας τις υποψηφιότητες της Φινλανδίας και της Σουηδίας, ενώ υπογραμμίζεται ότι «θα περάσει πολύ καιρός προτού η Δύση μπορέσει να τον εμπιστευθεί».
Παρά ταύτα ο Χις παραδέχεται ότι «η πραγματικότητα είναι ότι η Δύση χρειάζεται τον Ερντογάν περισσότερο από ποτέ». Όπως αναφέρει ο βάρβαρος πόλεμος της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας έχει ενισχύσει ιδιαίτερα το προφίλ της Τουρκίας στην γεωστρατηγική σκακιέρα. Σημειώνει δε ότι η Άγκυρα έχει αναδειχθεί σε έναν κρίσιμης σημασίας προμηθευτή μη επανδρωμένων αεροσκαφών στο Κίεβο και οι πιθανότητες της Ουκρανίας να νικήσει θα είναι σημαντικά βελτιωμένες αν οι παραδόσεις τουρκικών όπλων συνεχιστούν. Υπενθυμίζει δε ως σημαντικό, ότι ο Ερντογάν ελέγχει την πρόσβαση στην Μαύρη Θάλασσα μέσω των Στενών και στα τέλη Φεβρουαρίου έκλεισε τη διέλευσή τους στα πολεμικά πλοία.
Για τον αρθρογράφο του Foreign Policy ωστόσο το πιο σημαντικό είναι ότι η Τουρκία θα είναι ένας κρίσιμης σημασίας παίκτης στην αναδιάταξη των ενεργειακών προμηθειών της Ευρώπης, όχι μόνο γιατί ελέγχει την ενεργειακή πρόσβαση σε έναν αριθμό αγωγών. Το κλειδί – όπως τονίζει – στη στρατηγική της Ευρώπης όσον αφορά τον Νότιο Διάδρομο του Φυσικού Αερίου, για παράδειγμα, είναι το φυσικό αέριο που διοχετεύεται από το Αζερμπαϊτζάν μέσω της Τουρκίας από τους αγωγούς Trans-Anatolian και Trans-Adriatic οι οποίοι εγκαινιάστηκαν το 2018 και το 2019 αντίστοιχα, και οι οποίοι τροφοδοτούν το ευρωπαϊκό δίκτυο φυσικού αερίου στα Βαλκάνια και την Ιταλία.
Ο Χις επισημαίνει ότι ο Ερντογάν επιδιώκει επίσης, ενεργά, να αναπτύξει τους πόρους φυσικού αερίου της Τουρκίας και ενδεχομένως να ενώσει τα εξωχώρια πεδία φυσικού αερίου του Ισραήλ και της Κύπρου με το δίκτυο αγωγών της Ευρώπης.
Ο Ερντογάν προσφέρει γεωστρατηγική επιρροή
Όπως υποστηρίζει η ευθυγράμμιση με τον Ερντογάν θα πρόσφερε στην Δύση περισσότερη γεωστρατηγική επιρροή επί του Κρεμλίνου πέρα από τον πόλεμο στην Ουκρανία.
Το ερώτημα που θέτει το Foreign Policy ωστόσο είναι πιο «καρότο» θα μπορούσε η Δύση να προσφέρει στον Ερντογάν για να εγκαταλείψει τη Μόσχα. Σημειώνει ότι η οικονομική κρίση της Τουρκίας θα μπορούσε να είναι μία ευκαιρία. Όπως αναφέρει η FED και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, για παράδειγμα, θα έπρεπε να εξετάσουν την προσφορά στον Ερντογάν μίας νομισματική πιστωτικής γραμμής, ένα εργαλείο σταθεροποίησης που έχουν χρησιμοποιήσει εκτεταμένα τις τελευταίες δεκαετίες. Καθώς σύμφωνα με τον αρθρογράφο η πρόσβαση σε δολάρια και ευρώ θα μπορούσε να αμβλύνει πολλές από τις αυξανόμενες οικονομικές προκλήσεις της Άγκυρας και να θέσει το πλαίσιο για μία περισσότερο συνεργατική εταιρική σχέση.
Το δημοσίευμα τονίζει ότι ο Ερντογάν γνωρίζει ότι έχει ισχύ και φαίνεται να έχει και άλλες απαιτήσεις. Έχει ήδη ασκήσει την επιρροή του επί της επιθυμίας της Φινλανδίας και της Σουηδίας να ενταχθούν στο ΝΑΤΟ, συνδέοντας κάτι τέτοιο με την ελευθερία κινήσεων της Τουρκίας κατά των Κούρδων της Συρίας, οι οποίοι έχουν υπάρξει πιστοί σύμμαχοι της Δύσης στον πόλεμο κατά του Ισλαμικού Κράτους.
Ο Χις υπογραμμίζει ότι αυτή τη στιγμή υπάρχει σαφής δισταγμός προσέλκυσης του Ερντογάν και η στρατηγική της Δύσης φαίνεται να είναι «προσβλέπουμε στο ενδεχόμενο ο Ερντογάν να χάσει τις εκλογές του Ιουνίου 2023». Σημειώνει ωστόσο ότι προσβλέποντας ότι ο Ερντογάν θα επιτρέψει ελεύθερες και δίκαιες εκλογές και μία ενδεχόμενη ειρηνική μεταβίβαση της εξουσίας μετά από ένα χρόνο, είναι στην καλύτερη περίπτωση ουτοπικό και στην χειρότερη αφελές.
Ο Ερντογάν σύμφωνα με τον αρθρογράφο είναι ένας δυσάρεστος χαρακτήρας και φαίνεται ότι θα παραμείνει έτσι. Αλλά όπως τονίζει είναι προς το συμφέρον της Δύσης να είναι με το μέρος του – όχι με τη Ρωσία- προκειμένου να αποδυναμώσει τον Πούτιν και να διασφαλίσει την επιβίωση της Ουκρανίας. «Η ευκαιρία είναι εκεί, και θα είναι μη συνετό από την Δύση να μην προσπαθήσει» καταλήγει ο Χις.