Η κοινωνική δυσαρέσκεια και η αντισυστημική ψήφος των νέων αποτυπώθηκαν σε μια εξαιρετικά κρίσιμη για την Ευρώπη εκλογική αναμέτρηση που ανέδειξε νικητή τον Εμανουέλ Μακρόν οδήγησε όμως τη Μαρίν Λεπέν πολύ κοντά στην διεκδίκηση της διακυβέρνησης στη Γαλλία και τη γαλλική ακροδεξιά στην ισχυρότερη εκλογική θέση της .
Οι Γάλλοι ψηφοφόροι έχουν μόλις δυο εβδομάδες να σκεφτούν τι θα πράξουν στον δεύτερο γύρο των εκλογών, ο οποίος θα διεξαχθεί στις 24 Απριλίου, την ημέρα του ορθόδοξου Πάσχα. Γεγονός -κλειδί του επόμενου δεκαπενθημέρου αναμένεται να είναι η τηλεμαχία των δύο υποψηφίων την 20η Απριλίου.
Για τον Εμανουέλ Μακρόν η πρόκληση είναι τεραστίων διαστάσεων, και έναντι της Γαλλίας και έναντι του ευρωπαικού του σχεδίου. Είναι ο μόνος πρόεδρος της Πέμπτης Δημοκρατίας που επανεκλέγεται με άμεση καθολική ψηφοφορία και χωρίς συγκατοίκηση και είναι ο πρώτος που δεσμεύθηκε πριν από πέντε χρόνια, να κάνει τα πάντα για να εξαλείψει την ακροδεξιά ψήφο. Στην χθεσινή αναμέτρηση του πρώτου γύρου των γαλλικών προεδρικών εκλογών το 30% των Γάλλων ψηφοφόρων, ένας στους τρεις, ψήφισε υπέρ των επιγόνων του Εθνικού Μετώπου.
Στον πρώτο εκλογικό γύρο, ο πρόεδρος Μακρόν ήρθε πρώτος με το 27,6% των ψήφων έναντι 23,4% της Μαρίν Λεπέν, με βάση τα αποτελέσματα των εκλογικών τμημάτων που ολοκλήρωσαν την καταμέτρηση των ψήφων και τα οποία αντιπροσωπεύουν το 97% των εγγεγραμμένων ψηφοφόρων.
Όπως συνάγεται από τα στοιχεία του γαλλικού υπουργείου Εσωτερικών, ο Ζαν-Λικ Μελανσόν βρίσκεται στο 21,9% και ο Ερίκ Ζεμούρ στο 7%.
Κάτω από 5%, που είναι μεταξύ άλλων και το όριο για την οικονομική αποζημίωση νέος σημαντικού τμήματος των προεκλογικών δαπανών κάθε υποψηφίου, βρίσκονται η κεντροδεξιά Βαλερί Πεκρές με 4,79 % και ο Γιαννίκ Ζαντό (Οικολόγοι) με 4,58 %. Ακολουθούν με μικρότερα ποσοστά οι άλλοι πέντε υποψήφιοι, μεταξύ των οποίων και οι υποψήφιοι του Σοσιαλιστικού και του Κομμουνιστικού Κομματος Αν Ινταλγκό και Φαμπιέν Ρουσέλ.
Ο δεύτερος γύρος με αντιπάλους τον Εμανουέλ Μακρόν και την Μαρίν Λεπέν αναμένεται αμφίρροπος . Οι πρώτες δημοσκοπήσεις, το βράδυ της Κυριακής, φέρουν τον κ. Μακρόν να επικρατεί, είτε οριακά (51-49% κατά το IFOP-Fiducial), είτε καθαρά (52-48% κατά το BFM TV και 54-46% σύμφωνα με το Ipsos), ωστόσο, σε κάθε περίπτωση, πολύ λιγότερο θριαμβευτικά από το 2017, όταν έλαβε πάνω από το 66% των ψήφων.
«Αυτό που κρίνεται την 24η Απριλίου είναι μια επιλογή για την κοινωνία και τον πολιτισμό», αναμετριόνται «δύο οράματα» για το «μέλλον» της χώρας, δήλωσε η Λεπέν, δεσμευόμενη να «αποκαταστήσει την εθνική κυριαρχία της Γαλλίας» και να «ξαναφέρει την τάξη».
Ρυθμιστής των εξελίξεων είναι ο ηγέτης της γαλλικής Άκρας Αριστεράς, ο Ζαν-Λικ Μελανσόν, ο οποίο σημείωσε εντυπωσιακό ποσοστό στην τρίτη και τελευταία προσπάθειά του για τη γαλλική προεδρία, αποσπώντας το 21,9% των ψήφων. Ο κ. Μελανσόν, που αναδείχθηκε πρώτος σε ψήφους στους εκλογείς μέχρι 30 ετών, έσπευσε να καλέσει τους ψηφοφόρους του “να μην δώσουν ούτε μια ψήφο στην Μαρίν Λεπεν” . Αλλά και το σύνολο της η γαλλική αριστερά, χωρίς εξαίρεση, τάχθηκε εναντίον της υποψήφιας της άκρας δεξιάς. Κομουνιστές, σοσιαλιστές, οικολόγοι απηύθυναν την ίδια έκκληση, ομοίως η υποψήφια της παραδοσιακής δεξιάς Βαλερί Πεκρές (4,79 %), παρότι κατ’ αυτή «ο Εμανουέλ Μακρόν έπαιξε με τη φωτιά».
Ο Μακρόν ευχαρίστησε τους πολιτικούς ηγέτες που κάλεσαν τους ψηφοφόρους τους να εγγυηθούν ότι η άκρα δεξιά θα ηττηθεί και προανήγγειλε την δημιουργία μιας νέας πολιτικής δύναμης που θα φιλοξενήσει ανεξαρτήτως «διαφορών», αυτό που αποκάλεσε «ευρύ πολιτικό κίνημα ενότητας και δράσης».
Ωστόσο δεν είναι σαφές εάν οι ψηφοφόροι τους θα ακολουθήσουν τις προτροπές των κομματαρχών για την στηριξη του ” ρεπουμπλικανικού μετώπου” ενώ τα μονοψήφια ποσοστά των περισσοτερων ήταν τόσο θλιβερά ώστε η υποστήριξή τους μπορεί να έχει μικρό βάρος.
«Μεταξύ των πολιτικών, το δημοκρατικό μέτωπο μπαίνει σε δράση. Μένει να δούμε αν ακολουθήσουν οι ψηφοφόροι», δήλωσε ο Mathieu Gallard, επικεφαλής έρευνας στην εταιρεία δημοσκοπήσεων Ipsos στη Γαλλία.
Η Μαρίν Λεπέν κάλεσε «όλους όσοι δεν ψήφισαν» τον απερχόμενο φιλελεύθερο πρόεδρο να «συνταχθούν» με εκείνη.
Οι υποψήφιοι οι ψήφοι υπέρ των οποίων μπορούν να θεωρούνται δεξαμενή για την κυρία Λεπέν είναι δύο, με σημαντικότερο τον Ερίκ Ζεμούρ ( 7%). Ο ακροδεξιός υποψήφιος, που για ορισμένους αναλυτές έκανε με τις ακραίες θέσεις «πιο εκλέξιμη» την κόρη του Ζαν-Μαρί Λεπέν, κάλεσε τους υποστηρικτές του χθες «να ψηφίσουν την Μαρίν Λεπέν». Ο δεύτερος είναι ο εθνικιστής Νικολά Ντιπόν-Ενιάν ( 2%), που απηύθυνε την ίδια έκκληση στους οπαδούς του.
Κατά πόσο θα εισακουστούν οι εκκλήσεις των υποψηφίων που έμειναν εκτός κούρσας προς τους ψηφοφόρους τους να φράξουν τον δρόμο της κυρίας Λεπέν μένει να αποδειχθεί, με δεδομένη την αλλεργία των υποστηρικτών της γαλλικής αριστεράς στο πρόσωπο του Εμανουέλ Μακρόν, ο οποίος δεν προκαλεί ακριβώς συμπάθεια στους υποστηρικτές της αριστεράς. Για τη Σαντρίν Ρουσό των Πρασίνων, ο πρόεδρος καλά θα έκανε «να ψάξει τους ψηφοφόρους της αριστεράς και των οικολόγων έναν προς έναν». Ο πολιτολόγος Πασκάλ Περινό υπερθεματίζει: η κυρία Λεπέν μοιάζει ικανή να φθάσει πολύ πιο μακριά από ό,τι το 2017, επομένως ο κ. Μακρόν «πρέπει να κινητοποιηθεί για να προσελκύσει ψήφους υποστηρικτών του Ζαν-Λικ Μελανσόν», τόνισε στο τηλεοπτικό δίκτυο ARTE.
Η Ευρώπη παρακολουθεί με κομμένη την ανάσα
Οι FT σχολιάζουν ότι τα χθεσινά πρώιμα αποτελέσματα δείχνουν για πρώτη φορά την Λεπέν «κοντά στο να κερδίσει για πρώτη φορά την εξουσία η ακροδεξιά στη Γαλλία, μιμούμενη τις εθνικιστικές νίκες του Ντόναλντ Τραμπ στις ΗΠΑ και των υποστηρικτών του Brexit στο Ηνωμένο Βασίλειο πριν από έξι χρόνια». «Η Λεπέν εμφανίζεται με σκεπτικισμό απέναντι στην ΕΕ, έχει δηλώσει ότι η χώρα της θα αποσυρθεί από το στρατιωτικό σκέλος του ΝΑΤΟ, ενώ στο παρελθόν έχει υπάρξει θαυμάστρια του Βλαντίμιρ Πούτιν. Μια νίκη της σε δύο εβδομάδες θα προκαλούσε σοκ στην Ευρώπη και τον κόσμο σε μια στιγμή που οι ρωσικές δυνάμεις έχουν φέρει τον πόλεμο στο έδαφος της Ευρώπης», προσθέτουν οι FT.
«Μια νίκη της Λεπέν θα αποτελούσε ένα ισχυρό σοκ για τη Γερμανία και την Ευρώπη, με σοβαρές συνέπειες. Η ίδια αμφισβητεί την επί δεκαετίες στενή συνεργασία ανάμεσα σε Παρίσι και Βερολίνο και προκρίνει τη στενότερη συνεργασία με τους ευρωσκεπτικιστές. Στην ΕΕ, υπό την ηγεσία της, η Γαλλία θα μπορούσε να μετατραπεί από κινητήριος δύναμη σε φρένο, εντελώς διαφορετικά από ό,τι με τον δηλωμένο φιλοευρωπαίο Μακρόν. Στο ζήτημα δε της κλιμακούμενης κρίσης ανάμεσα στη Δύση και τη Ρωσία, η Ευρώπη και οι ΗΠΑ φοβούνται πως μαζί της μπορεί να προκληθεί ένα ρήγμα στο συμπαγές μέτωπο που έχει συγκροτηθεί υπέρ της Ουκρανίας» αναφέρει η Handelsblatt
Στο 30% η αποχή, η μεγάλη πρόκληση του β’ γύρου
Οι μονομάχοι έχουν μπροστά τους δυο μεγάλες προκλήσεις. Η πρώτη είναι η αποχή, που πλησίασε το 30%. Η δεύτερη είναι η προσέλκυση των ψήφων των αναποφάσιστων, την ώρα που πολλοί Γάλλοι αντιμετωπίζουν με δυσπιστία ως αγανάκτηση την πολιτική του κ. Μακρόν, για κάποιους εξ αυτών του «προέδρου των πλουσίων».
Μνήμες παρελθόντος
Το 2017, ο κ. Μακρόν σάρωνε το γαλλικό πολιτικό σκηνικό και την αντίπαλό του (66,1% στον δεύτερο γύρο), όμως φέτος η Λεπέν εμφανίσθηκε καλύτερα προετοιμασμένη. Απέφυγε την ρατσιστική και αντιμουσουλμανική ρητορική του παρελθόντος και επικέντρωσε την προεκλογική της εκστρατεία στην αγοραστική δύναμη και το βιοτικό επίπεδο των Γάλλων την ώρα που ο κ. Μακρόν, σε μεγάλο βαθμό αφοσιωμένος στη διπλωματία εν μέσω του πολέμου στην Ουκρανία, δεν φάνηκε να δίνει την απαιτούμενη βαρύτητα στον πρώτο γύρο. Το άνετο προβάδισμά του, που έφθανε ως και τις 10 μονάδες κατά ορισμένες δημοσκοπήσεις μόλις έναν μήνα πριν από τις εκλογές, συρρικνώθηκε θεαματικά.
«Μακρόν εναντίον Λεπέν – όλα, λοιπόν, όπως το 2017;» αναρωτιέται η FAZ. Και σπεύδει να απαντήσει αρνητικά: «Κανείς δεν πρέπει να αισθάνεται σίγουρος. Η λαϊκίστρια της Δεξιάς μπορεί να αντλήσει από μια σαφώς μεγαλύτερη δεξαμενή απογοητευμένων ψηφοφόρων. Η Ευρώπη πρέπει να ανησυχεί». Εξηγεί δε ότι «αυτή τη φορά είναι ο Μακρόν που αντιπροσωπεύει το σύστημα. Στις οικονομικές μεταρρυθμίσεις έχει λίγα να επιδείξει. Στην Ευρώπη πέτυχε πολύ λιγότερα από ό,τι ήλπιζε. Απέτυχε στον ρόλο της συναδέλφωσης ανάμεσα στις δύο Γαλλίες».
«Ο δεύτερος γύρος αποτελεί ουσιαστικά μια νέα εκλογική αναμέτρηση, στην οποία το τελικό αποτέλεσμα μπορεί να αλλάξει σημαντικά (…) Αυτή τη χρονιά, το γεγονός ότι ο Ερίκ Ζεμούρ με 7% έχει πάρει ψήφους από τη Λεπέν, είναι κάτι που μας κάνει να σκεφτούμε πως στην ψηφοφορία το ειδικό βάρος των δύο αντιπάλων θα είναι διαφορετικό» σχολιάζει η Repubblica.
«Τις επόμενες δύο εβδομάδες, οι δύο πολιτικοί που θα βρεθούν αντιμέτωποι στον τελικό γύρο θα προσπαθήσουν να πείσουν τους ψηφοφόρους ότι είναι οι πιο κατάλληλοι για να ηγηθούν τα επόμενα χρόνια μιας χώρας με κεντρική θέση στην Ευρωπαϊκή Ενωση, η οποία διαθέτει πυρηνικό οπλοστάσιο και είναι μόνιμο μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ. Με τον Μακρόν και τη Λεπέν αντιπάλους, στην εκστρατεία για τον δεύτερο γύρο θα βρεθούν αντιμέτωπα δύο ανταγωνιστικά μοντέλα για τη Γαλλία και την Ευρώπη» επισημαίνει η Pais.
Από την πλευρά τους, οι Times του Λονδίνου διαπιστώνουν πως «η Λεπέν διατηρεί τις ελπίδες της ότι είναι σε θέση να προκαλέσει τη μεγαλύτερη ανατροπή στην πρόσφατη πολιτική ιστορία της Γαλλίας, καταλαμβάνοντας το Μέγαρο των Ηλυσίων. Παρά το γεγονός ότι ο Μακρόν φαίνεται ότι βελτίωσε την επίδοσή του σε σύγκριση με τον πρώτο γύρο του 2017, οι πολιτικοί σχολιαστές τονίζουν ότι η επικείμενη μάχη ενδέχεται να είναι πιο δύσκολη σε σύγκριση με την αντίστοιχη πριν από πέντε χρόνια».