Καθώς αυξάνονται τα στοιχεία ότι η μετάλλαξη Όμικρον του κορωνοϊού είναι λιγότερο θανατηφόρα από προηγούμενα στελέχη της COVID-19, μια εξήγηση που συχνά υιοθετείται είναι ότι οι ιοί πάντα εξελίσσονται σε λιγότερο μολυσματικούς με την πάροδο του χρόνου. Ωστόσο, όπως προειδοποιούν ειδικοί, αυτή η θεωρία έχει καταρριφθεί πλήρως.
Όπως αναφέρει σε άρθρο του στο ABC News ο Δρ Τζες Ντόουσον, η αντίληψη ότι οι λοιμώξεις τείνουν να γίνονται λιγότερο θανατηφόρες με την πάροδο του χρόνου διατυπώθηκε για πρώτη φορά από τον βακτηριολόγο Δρ. Θίομπαλντ Σμιθ στο τέλος του 19ου αιώνα. Η θεωρία του για την εξέλιξη των παθογόνων ονομάστηκε αργότερα «νόμος της φθίνουσας λοιμογόνου δύναμης».
Η θεωρία του Σμιθ υποστήριζε συνοπτικά ότι για να εξασφαλίσουν τη δική τους επιβίωση, τα παθογόνα σταδιακά εξελίσσονται και σταματούν να σκοτώνουν τους ξενιστές τους. Αντίθετα, προκαλούν μόνο μια ήπια μόλυνση, επιτρέποντας στους ανθρώπους να διαδίδουν τον ιό, συνεχίζοντας τις επαφές τους.
Η εξέλιξη των ιών είναι πιο χαοτική
Ωστόσο, τα τελευταία 100 χρόνια, οι ιολόγοι διαπίστωσαν ότι η εξέλιξη ενός ιού είναι πιο χαοτική: μοιάζει περισσότερο με παιχνίδι της τύχης, παρά με προϊόν σχεδιασμού. Και σε ορισμένες περιπτώσεις, οι ιοί εξελίσσονται σε πιο μολυσματικούς.
Η συνεχιζόμενη επιβίωση, η εξάπλωση και η λοιμογόνος δράση των ιών συνδέονται με τις εξελικτικές πιέσεις πολλών παραγόντων, συμπεριλαμβανομένου του αριθμού των ατόμων που είναι διαθέσιμα για μόλυνση, του χρόνου ζωής των ανθρώπων μετά τη μόλυνση, της απόκρισης του ανοσοποιητικού συστήματος και του χρόνου μεταξύ της μόλυνσης και της εμφάνισης συμπτωμάτων.
Σχεδόν αδύνατο να προβλεφθεί το μέλλον της πανδημίας
Δυστυχώς, αυτό σημαίνει ότι είναι σχεδόν αδύνατο να προβλεφθεί το μέλλον της πανδημίας, επειδή οι ιοί δεν εξελίσσονται πάντα με προβλέψιμο μοτίβο, τονίζει στο άρθρο του στο ABC News ο Δρ Τζες Ντόουσον, προσθέτοντας ότι έχουν εντοπιστεί χιλιάδες παραλλαγές της COVID, καθεμία με μοναδικές μεταλλάξεις. Όμως, οι περισσότερες νέες παραλλαγές εμφανίζονται και στη συνέχεια εξαφανίζονται γρήγορα, ανίκανες να ανταγωνιστούν την κυρίαρχη παραλλαγή.
Ορισμένες παραλλαγές, ωστόσο, έχουν ξεκάθαρα «πλεονεκτήματα στη συνεχή επιβίωση, όπως αυτές που αποφεύγουν το ανοσοποιητικό σύστημα και εξαπλώνονται εύκολα», δήλωσε η Δρ Αμπίρ Χουσεΐν του Ιατρικού Κέντρου του Πανεπιστημίου της Ουάσιγκτον.
Η σφοδρότητα της Όμικρον δεν είναι άσχετη με το τείχος ανοσίας
Ειδικοί προειδοποιούν ότι είναι σημαντικό να αξιολογηθεί η σφοδρότητα της Όμικρον στο πλαίσιο της υπάρχουσας ανοσίας μέσω εμβολίων και προηγούμενων λοιμώξεων. «Είναι δύσκολο να προσδιοριστεί μέσω της Δέλτα ή της Όμικρον εάν οι παραλλαγές εξελίσσονται σε περισσότερο ή λιγότερο μολυσματικές. Αυτό συμβαίνει επειδή αυτές οι παραλλαγές εμφανίστηκαν σε μια εποχή που είχαμε μεγάλη ανοσία στον κορπναϊό SARS-CoV-2 σε ορισμένες χώρες», δήλωσε ο καθηγητής μικροβιολογίας Άντριου Πέκοζ.
Τα άτομα που έχουν εμβολιαστεί ή έχουν πρόσφατα μολυνθεί θα εμφανίσουν πιο ήπια συμπτώματα εάν νοσήσουν ή επαναμολυνθούν, σύμφωνα με μελέτες. «Αυτό δεν οφείλεται στο ότι η παραλλαγή είναι λιγότερο μολυσματική, αλλά επειδή το ανοσοποιητικό σύστημα είχε προετοιμαστεί από προηγούμενο εμβολιασμό και μόλυνση» πρόσθεσε ο καθηγητής.
Ειδικοί υποστηρίζουν ότι η Όμικρον δεν πρέπει να θεωρείται ως λιγότερο θανατηφόρα μορφή της COVID. Ακόμα κι αν είναι έχει μικρότερη θνησιμότητα, η παραλλαγή Όμικρον είναι σημαντικά πιο μεταδοτική, οδηγώντας σε περισσότερους θανάτους συνολικά, τονίζεται στο δημοσίευμα.
Τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων των ΗΠΑ προβλέπουν ότι 22.000 περισσότεροι άνθρωποι θα μπορούσαν να χάσουν τη ζωή τους από επιπλοκές της COVID-19 τις επόμενες δύο εβδομάδες. Τα άτομα που δεν είναι εμβολιασμένα βρίσκονται σε πολύ μεγαλύτερο κίνδυνο, με αξιωματούχους να εκτιμούν ότι έχουν 17 φορές περισσότερες πιθανότητες να νοσηλευτούν και 20 φορές περισσότερες πιθανότητες να χάσουν τη ζωή τους από COVID-19 σε σύγκριση με άτομα που έχουν εμβολιαστεί.
«Τα διαθέσιμα εμβόλια για την COVID παρέχουν ανοσία για μια σειρά παραλλαγών και συνεχίζουν να αποτελούν την πρώτη γραμμή άμυνας», δήλωσε ο Δρ Τζον Μπράουνσταϊν, επικεφαλής καινοτομίας στο Νοσοκομείο Παίδων της Βοστώνης και συνεργάτης του ABC News.
Όσον αφορά το μέλλον της πανδημίας, οι ειδικοί λένε ότι νέες παραλλαγές ενδέχεται να εμφανιστούν στο μέλλον, αλλά δεν θα είναι εύκολο να γίνει κάποια πρόβλεψη.