Η εξομάλυνση των διατλαντικών σχέσεων, η αντιμετώπιση της πανδημίας, η κλιματική αλλαγή, η κατασκευή του γερμανορωσικού αγωγού φυσικού αεριου Nord Stream 2, η Ουκρανία, η Ρωσία, η Κίνα, η απόσυρση των νατοϊκών στρατευμάτων από το Αφγανιστάν και το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν βρέθηκαν στην ατζέντα της Άνγκελα Μέρκελ και του Τζο Μπάιντεν, κατά τη διάρκεια της συνάντησής τους στον Λευκό Οίκο, στο πλαίσιο της τελευταίας επίσημης επίσκεψής της στις ΗΠΑ, καθώς η 16ετής θητεία της στην καγκελαρία οδεύει στο τέλος της, ενόψει των ομοσπονδιακών εκλογών που θα διενεργηθούν στη Γερμανία στις 26 Σεπτεμβρίου.
Στην κοινή συνέντευξη Τύπου που παραχώρησαν, μετά την ολοκλήρωση της συνομιλίας τους, η οποία διήρκεσε 70 λεπτά περίπου περισσότερο από ό,τι ήταν προγραμματισμένο, οι δύο ηγέτες επεσήμαναν τις δημοκρατικές αρχές που συνδέουν τις δύο χώρες, αλλά και την ΕΕ, εν συνόλω, με τις ΗΠΑ.
Η Διακήρυξη της Ουάσινγκτον και το Futures Forum
Στο πλαίσιο αυτό, αναφέρθηκαν σε δύο πρωτοβουλίες: τη “Διακήρυξη της Ουάσινγκτον”, στην οποία θα περιλαμβάνεται το κοινό όραμα των δύο ηγετών για την αντιμετώπιση των σύγχρονων προκλήσεων. Στην καρδιά της διακήρυξης, όπως ανέφερε ο Τζο Μπάιντεν, “θα βρίσκονται οι δημοκρατικές αξίες και η προάσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων έναντι όποιου τα παραβιάζει και ο τρόπος με τον οποίο θα μπορούμε να τις εφαρμόζουμε, με δεδομένες τις προκλήσεις του αύριο”.
Η δεύτερη πρωτοβουλία που ανακοίνωσαν οι δύο ηγέτες είναι το „Futures Forum“, το οποίο θα φέρνει σε επαφή Γερμανούς και Αμερικανούς διαφορετικών υποβάθρων -επιχειρηματίες, ακαδημαϊκούς, εκπροσώπους της κοινωνίας των πολιτών, με στόχο να αναλύουν τις παγκόσμιες προκλήσεις και να προτείνουν λύσεις.
Η πανδημία
Οι δύο ηγέτες επιβεβαίωσαν την ανάγκη διεθνούς συνεργασίας για την αντιμετώπιση της πανδημίας του Covid-19. Μάλιστα, η γερμανίδα καγκελάριος, επεσήμανε ότι πρόσβαση στα εμβόλια πρέπει να έχουν όλοι οι λαοί και ότι έχει συμφωνηθεί να σταλούν εμβόλια στις αναπτυσσόμενες οικονομίες.
Ο Nord Stream 2
Σημαντικό θέμα συζήτησης και τριβής, όπως αναμενόταν, ανάμεσα στην Άνγκελα Μέρκελ και τον Τζο Μπάιντεν αποτέλεσε η κατασκευή του γερμανορωσικού αγωγού φυσικού αερίου Nord Stream 2, ο οποίος, εάν περνά από τη Βαλτική Θάλασσα, θα παρακάμπτει παραδοσιακές χώρες τράνζιτ, όπως η Ουκρανία, τμήμα της οποία έχει προσαρτήσει η Ρωσία.
Ο πρόεδρος των ΗΠΑ προειδοποίησε ότι δεν πρέπει ο αγωγός να αποτελέσει “όπλο της Μόσχας για να ασκεί επιρροή στους γείτονές της”. Πάντως, η καγκελάριος επεσήμανε ότι θα ληφθεί μέριμνα, προκειμένου η Ουκρανία να παραμείνει χώρα τράνζιτ, ενώ παράλληλα, θα πρέπει να διατηρήσει την εθνική της κυριαρχία, επισημαίνοντας πώς, εάν η Μόσχα δεν επιτρέψει κάτι τέτοιο, υπάρχει πάντα το ενδεχόμενο επιβολής νέων κυρώσεων.
Η κλιματική αλλαγή και οι φονικές πλημμύρες
Η κλιματική αλλαγή βρίσκόταν, ούτως ή άλλως, στην κορυφή της ατζέντας των δύο ηγετών, αλλά σχεδόν επισκίασε όλα τα υπόλοιπα θέματα, λόγω των φονικών πλημμυρών που πλήττουν, κυρίως τη Γερμανία, αλλά και το Βέλγιο, την Ολλανδία και το Λουξεμβούργο.
Οι δύο ηγέτες επεσήμαναν την ανάγκη περαιτέρω ανάπτυξης των ανανεώσιμων και βιώσιμων πηγών ενέργειας. Ειδική αναφορά έγινε στο υδρογόνο. Η καγκελάριος εξέφρασε την ικανοποίησή της που οι ΗΠΑ υπό τον Μπάιντεν επιστρέφουν στη Συμφωνία του Παρισιού.
Και οι δύο εξέφρασαν τα συλληπητήριά τους στις οικογένειας των θυμάτων, με την καγκελάριο, εστιάζοντας στη Γερμανία, να επισημαίνει ότι βρίσκεται σε διαρκή επικοινωνία με τους πρωθυπουργούς των πληττόμενων κρατιδίων -Βόρεια Ρηνανία-Βεστφαλία και Ρηνανία-Παλατινάτο- αλλά και τον ομοσπονδιακό υπουργό Οικονομικών, Όλαφ Σολτς, και να αναλαμβάνει ρητά τη δέσμευση: “Δεν θα σας αφήσουμε μόνους. Θα βοηθήσουμε να επισκευαστούν όλες οι ζημιές”.
Απόσυρση από το Αφγανιστάν
Επιπλέον, η γερμανίδα καγκελάριος και ο αμερικανός πρόεδρος αντάλλαξαν ευχαριστίες για τη συνεργασία που είχαν επί 20 χρόνια στο Αφγανιστάν, με δεδομένη, την έναρξη απόσυρσης των συμμαχικών στρατευμάτων από τη χώρα και την ολοκλήρωσή της έως την 11η Σεπτεμβρίου, ημέρα συμπλήρωσης 20 ετών από τις επιθέσεις στους Διδύμους Πύργους και το αμερικανικό Πεντάγωνο.
Η Κίνα και το Ιράν
Αναφορικά με την Κίνα, οι δύο ηγέτες τόνισαν ότι η χώρα οφείλει να επιδεικνύει σεβασμό στα ανθρώπινα δικαιώματα και την εδαφική ακεραιότητα, ενώ επεσήμαναν ότι τόσο οι ΗΠΑ όσο και η ΕΕ πρέπει να συνεργαστούν με το Πεκίνο σε επίπεδο οικονομικό, στρατιωτικό, σε ζητήματα ασφαλείας και στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής.
Παράλληλα, επεσήμαναν την ανάγκη συνεργασίας έναντι του Ιράν αναφορικά με το πυρηνικό του πρόγραμμα.
Η απουσία της Μέρκελ
Ο αμερικανός πρόεδρος, κλείνοντας την ομιλία του, και αναφερόμενος στην απομάκρυνση της Άνγκελα Μέρκελ από την πολιτική, μετά τις ομοσπονδιακές εκλογές του Σεπτεμβρίου, είπε: “Θα μου λείψει η παρουσία σου στις συνόδους κορυφής μας. Πραγματικά, θα μου λείψει!”
Η συνάντηση των … πρώτων
Προηγήθηκε συνάντηση της Άνγκελα Μέρκελ με την Κάμαλα Χάρις, την πρώτη γυναίκα αντιπρόεδρο των Ηνωμένων Πολιτειών, την οποία η καγκελάριος έχει χαρακτηρίσει “πηγή έμπνευσης για πολλούς, παράδειγμα των δυνατοτήτων της Αμερικής”. Η Μέρκελ είναι η πρώτη γυναίκα που εξελέγη επικεφαλής της ομοσπονδιακής κυβέρνησης της Γερμανίας το 2005.
Η απονομή από το Johns Hopkins
Στο πλαίσιο του ταξιδιού της, η γερμανίδα καγκελάριος επισκέφθηκε και το Πανεπιστήμιο Johns Hopkins, που έχει βρεθεί στο επίκεντρο της παγκόσμιας προσοχής, κατά την περίοδο της πανδημίας. Σε ειδική τελετή απονεμήθηκε τιμητικά στη Μέρκελ ο τίτλος του διδάκτορα. Αναφερόμενη στην πανδημία και τις ψευδείς ειδήσεις, η Μέρκελ, ούσα θετική επιστήμονας, καθώς έχει σπουδάσει Φυσική, ανέφερε: „Τα δεδομένα αποτελούν καθοριστική βάση μιας δημοκρατικής συζήτησης“.
Ερωτηθείσα, τί θα κάνει την πρώτη ημέρα μετά την αποχώρησή της από την καγκελαρία, και, ενώ ο κοσμήτορας εμμέσως της πρότεινε θέση διδασκαλίας στο διεθνούς φήμης πανεπιστημιακό ίδρυμα, εκείνη φαίνεται ότι δε βιάζεται. Απάντησε: “Θα κοιμηθώ. Θα πάρω το χρόνο μου να αναλογιστώ τα πεπραγμένα μου”.