«Η Προεδρία εναντιώθηκε στην απόφαση επαναλειτουργίας της Αγίας Σοφίας ως χώρο λατρείας», αναφέρει σε τίτλο της η εφημερίδα BirGün με τίτλο της, που ισχυρίζεται πως η τουρκική Προεδρία άσκησε έφεση στην απόφαση του Συμβουλίου Επικρατείας που με τη σειρά της ακύρωσε την απόφαση μετατροπής της Αγίας Σοφίας σε μουσείο.
Όπως αναφέρεται, το 10ο τμήμα του ΣτΕ, σε απόφαση του που ανακοινώθηκε στις 10 Ιουλίου, ακύρωσε την απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου, της 24ης Νοεμβρίου 1934 αναφορικά με την μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε μουσείο από τέμενος.
Μετά την απόφαση αυτή, ο Πρόεδρος Ερντογάν υπέγραψε προεδρικό διάταγμα, που προέβλεπε την μετάθεση της αρμοδιότητας της Αγίας Σοφίας στην Προεδρία Θρησκευτικών Υποθέσεων (Diyanet) και το άνοιγμα σε λατρεία. Στις 24 Ιουλίου πραγματοποιήθηκε στην Αγία Σοφία και η πρώτη προσευχή της Παρασκευής.
Σύμφωνα με είδηση που μεταδίδει η ιστοσελίδα Jurnal Türkiye η Προεδρία που στη δίκη αναφέρεται ως «εναγόμενος», εφεσίβαλε τον Αύγουστο την απόφαση αυτή, προκειμένου η Αγία Σοφία να ξαναγίνει μουσείο.
Το σχετικό δημοσίευμα της ιστοσελίδας προσθέτει πως στην αναζήτηση στο σύστημα Uyap (σύστημα αναζήτησης εγγράφων Προεδρίας) –στο οποίο έχει πρόσβαση το κοινό- στο σημείο που αναγράφεται «τελευταίο στάδιο του φακέλου» φαίνεται πως από τις 19 Αυγούστου και μετά έχει δρομολογηθεί σχετική έρευνα του θέματος από τον αρμόδιο ανακριτή.
Μάλιστα, ορισμένα δημοσιεύματα του τουρκικού Τύπου (Gerçek Gündem, Son Dakika Türk) εξηγούν και το «για ποιο λόγο η Προεδρία προχώρησε σε ένα τέτοιο βήμα».
Σύμφωνα με τον Ελεύθερος Τύπο, Τούρκοι γραφειοκράτες αναφέρουν πως «βάσει της κρατικής παράδοσης, υπάρχει η υποχρέωση να τερματίσουν τέτοιου είδους δίκες όπου το κράτος είναι εναγόμενος. Διαφορετικά, μπορεί στη συνέχεια να ασκηθεί εναντίον τους αγωγή με αιτιολογία την αμέλεια καθήκοντος».
Μια άλλη εκδοχή είναι η ενδυνάμωση της νομικής βάσης της απόφασης επαναλειτουργίας της Αγίας Σοφίας ως τζαμί. Εάν εκδοθεί αρνητική απόφαση στην έφεση της Προεδρίας από το δικαστήριο (Ολομέλεια ΣτΕ), τότε η απόφαση που έχει προσδώσει καθεστώς τεμένους στην Αγία Σοφία θα ενισχυθεί νομικά.
Σε περίπτωση που δεν γίνει δεκτή η έφεση της Προεδρίας, το καθεστώς τζαμιού της Αγίας Σοφίας θα έχει λάβει σχετική έγκριση και από τον ανώτατο δικαστικό μηχανισμό.
Επιπλέον προστίθεται πως η απόφαση αναφορικά με την Αγία Σοφία δεν είναι αναστρέψιμη, ενώ με βάση το προεδρικό σύστημα, ένας άλλος Πρόεδρος μπορεί να λάβει άλλη απόφαση και η υπόθεση της Αγίας Σοφίας να παραπεμφθεί ξανά στα δικαστήρια.
Επίσης, εάν η Τουρκία επιστρέψει στο κοινοβουλευτικό σύστημα, τότε το Υπουργικό Συμβούλιο μπορεί να λάβει διαφορετική απόφαση και να ξεκινήσει η εκ νέου παραπομπή στη δικαιοσύνη σε ότι αφορά στο καθεστώς της Αγίας Σοφίας.