της Αγγελικής Μπουρσινού
Η πανδημία του COVID-19 έχει αναχθεί σε φαινόμενο παγκόσμιας διάστασης αφού προσβάλλει καθημερινά χιλιάδες ανθρώπους σε όλα τα μήκη και πλάτη της γης. Μεταδίδεται εν ριπή οφθαλμού πλήττοντας βάναυσα ιδίως τις ευπαθείς ομάδες πολιτών. Οι νοσούντες από τον ταχέως μεταδιδόμενο αυτό « εχθρό», φαίνεται ότι δεν έχουν να αντιμετωπίσουν μόνο το αβάσταχτο άγχος της μάχης με τα συμπτώματα και την επίμονη θρασύτητά του ιού. Έρχονται αντιμέτωποι με τον κυνισμό του φοβισμένου πλήθους, το οποίο με την πρώτη ευκαιρία είναι σε ετοιμότητα να πάρει το νόμο στο χέρια του και να τους καταδικάσει « εις θάνατον» δια λιθοβολισμού με συνοπτικότατες διαδικασίες.
Πρόκειται στη ουσία για το γνωστό- τοις πάσι πλεόν- «bullying». Ας μου επιτραπεί αντ’ αυτού να προτιμώ την ελληνική απόδοση του όρου, ήτοι τη λέξη «εκφοβισμός». Μιλάμε για μια θλιβερή και πραγματικά τρομακτική πτυχή της νόσου. Φανταστείτε πώς αυτού του είδους η κακοποίηση μπορεί να επιδράσει στην ήδη βεβαρημένη ψυχοσωματιική υγεία του ασθενούς. Λένε ότι από μια κακή ειρήνη προτιμότερος είναι ο πόλεμος. Στην περίπτωση αυτή θα διαφωνήσω. Αυτός ο «πόλεμος» δεν είναι μόνο ανήθικος αλλά και άδικος. Δεν εκτυλίσσεται επί ίσοις όροις. Υπάρχει ποσοτική και ποιοτική διαφοροποίηση μεταξύ των δύο μερών. Από τη μια πλευρά του πεδίου μάχης βρίσκεται το μαινόμενο πλήθος που λυσσαλέα και με τη χρήση κάθε μέσου επιτίθεται στον πλήρως ανυπεράσπιστο ασθενή. Από την άλλη πλευρά ο εκτεθειμένος, στην ορμή της μάζας, φορέας του ιού, προσπαθεί με νύχια και με δόντια να αντισταθεί και να βγει αλώβητος από τον κυκλώνα της κατακραυγής.
Αν έχει το ψυχικό σθένος- και με μια ελαφρά δόση τύχης –μπορεί και να τα καταφέρει. Να ορθώσει το ανάστημα του και να αντιδράσει απέναντι σε όσους τον αντιμετωπίζουν ως « μίασμα». Να καταστήσει σαφές σε όλους ότι δεν είναι αμαρτία να έχει κανείς κορωνοϊό. Αν είχες τη δυνατότητα να καθορίσεις το παρόν και το μέλλον σου σίγουρα δεν θα το επέλεγες. Να επισημάνω στο σημείο αυτό ότι αναφέρομαι στους ευσυνείδητους εκείνους πολίτες που τηρούν με ευλάβεια τα μέτρα προστασίας προκειμένου να μην διασπείρουν τον ιό και σε άλλα άτομα. Υπάρχει ωστόσο και μια άλλη κατηγορία ανθρώπων.
Δεν θα τους χαρακτηρίσω αδύναμους. Το «ευάλωτοι» φρονώ ότι σαν όρος αποτυπώνει με μεγαλύτερη ενάργεια τη δεινή του θέση. Οι άνθρωποι αυτοί λοιπόν, βυθισμένοι καθώς είναι στο προσωπικό τους «δράμα», δεν έχουν τη δυνατότητα να στηρίξουν τον εαυτό τους. Αφήνονται έρμαιο στη στεβλή και επικίνδυνη κρίση των πολλών και δεν είναι λίγες οι φορές που η απόγνωση τους οδηγεί στα δύσβατα και κακοτράχαλα μονοπάτια του τρόμου, της μελαγχολίας ή της αυτοενοχοποίησης. Βλέπετε ο εκφοβισμός έχει σκληρό πρόσωπο και η κοινωνική απομόνωση- περιθωριοποίηση ακόμη σκληρότερο.
Να ξεκαθαρίσω ότι όλα όσα αναφέρθηκαν παραπάνω δεν αποτελούν μια υποθετική κατάσταση ή κάποιο βαθυστόχαστο φιλοσοφικό μανιφέστο. Απεικονίζουν δυστυχώς μια θλιβερή πραγματικότητα που παίρνει σάρκα και οστά μέσα από καθημερινά περιστατικά όπως αυτό της 24χρονης κοπέλας από τη Ρόδο που, μολονότι ήταν ασυμπτωματική, διεγνώσθη θετική στον κορωνοϊό. Τηρώντας όλα τα μέτρα ασφαλείας, παρέμεινε στο σπίτι και ενημέρωσε άμεσα όλους τους οικείους της όσον αφορά την κατάσταση της υγείας της. Κατόπιν τούτου, όλοι όσοι είχαν συναναστραφεί μαζί της υπεβλήθησαν στις αναγκαίες εξετάσεις και τελικά διαπιστώθηκε ότι κανείς τους δεν νοσεί.
Μην περιμένετε όμως ότι η ιστορία αυτή είχε το αναμενόμενο αίσιο τέλος. Μόλις το «νέο» περί κορωνοϊού κυκλοφόρησε, η κοπέλα δέχτηκε υβριστικά και χυδαία μηνύματα στον προσωπικό της λογαριασμό στο Instagram, από αγνώστων στοιχείων λογαριασμό. Κάποιος κριτής του καναπέ- καλπάζον φαινόμενο των καιρών μας-ξύπνησε μια μέρα και θεώρησε καλή ιδέα να εξαπολύσει δριμεία επίθεση εναντίον ενός συνανθρώπου μας απλά και μόνο επειδή έτυχε να ασθενήσει. Ένα μήνυμα που ξεχειλίζει από μίσος, λοιδορίες και χλευασμό αρκεί για να καταρρακώσει ψυχοσωματικά τον καθέναν μας, πολλώ δε μάλλον εκείνον του οποίου η ψυχική και σωματική υγεία δοκιμάζονται ήδη.
Θλιβερό απότοκο της ιστορίας αυτής είναι ότι η κοπέλα θα βρίσκεται σήμερα αντιμέτωπη με συναισθήματα τρόμου. Παρά την αναστάτωση της, είχε το θάρρος να κινηθεί νομικά εναντίον του ασυνείδητου αυτού αγνώστου και της επαίσχυντης συμπεριφοράς του. Και να βρεθεί όμως ο ένοχος, σας ρωτώ και ο προβληματισμός αυτός ας αποτελέσει τροφή για σκέψη. Ποιος θα επιστρέψει στο λαβωμένο ψυχισμό του κοριτσιού αυτού τη γαλήνη και ποιος άραγε θα ξαναχτίσει τον γκρεμισμένο συναισθηματικό της κόσμο; Ο φόβος απέναντι σε έναν ιό, του οποίου η θεραπεία αποτελεί ακόμη αχαρτογράφητο τοπίο, είναι σεβαστός. Οι ακρότητες ωστόσο είναι καταδικαστέες.
Όχι μόνο δεν βοηθούν αλλά θολώνουν παντελώς οποιαδήποτε προσπάθεια εξομάλυνσης της κατάστασης. Το έχει αποδείξει πολλάκις η ιστορία. Σε τέτοιες περιπτώσεις πριν μιλήσεις ζύγισε δύο φορές το λόγο σου. Ο ασθενής κάποια στιγμή- κατά πάσα πιθανότητα- θα θεραπευτεί σωματικά. Ίσως όμως να φέρει πάντα μέσα του το τραύμα της δικής σου επιπόλαιης και άδικης κριτικής. Ας έχουμε λοιπόν αυτά υπ’όψιν μας. Μόνο έτσι η «υπόθεση» αυτή θα έχει ευμενή έκβαση και θα μπορέσουμε πλέον να πούμε ότι έζησαν αυτοί καλά κι εμείς καλύτερα.