Οι γιατροί είπαν στην Timiro Hassan ότι η κόρη της μπορεί να επιβιώσει. Ο καρκίνος στα νεφρά που έχει μπορεί να θεραπευθεί.
Ακόμα και εάν τα Ηνωμένα Έθνη δεν μπορούσαν να πληρώσουν για την θεραπεία, ακόμα και εάν η χημειοθεραπεία δεν ήταν διαθέσιμη εδώ, υπήρχε μία μόνο επιλογή που για δεκαετίες έσωζε τις ζωές Σομαλών προσφύγων που έχρηζαν άμεσης ιατρικής βοήθειας. Η πεντάχρονη Nimo Salan θα μπορούσε να επανεγκατασταθεί στην Αμερική.
«Επίπεδο: Επείγον» έγραψαν στον φάκελό της οι αξιωματούχοι των Ηνωμένων Εθνών.
«Εάν δεν εγκριθεί η επανεγκατέστασή της θα πεθάνει» ανέφερε ένας από τους γιατρούς της, ο Aden Hassan Abdi, υπεύθυνος των ιατρικών υπηρεσιών της ανθρωπιστικής οργάνωσης Islamic Relief.
Ωστόσο, η Timiro Hassan, βρέθηκε να αντιμετωπίζει τις ίδιες δυσκολίες που αντιμετωπίζουν εκατοντάδες πρόσφυγες που χρήζουν άμεσης ιατρικής θεραπείας: τους νέους περιορισμούς ασφαλείας που έχει θέσει η διοίκηση Τραμπ. Είναι συνολικά 11 οι χώρες που αντιμετωπίζουν την ευρεία αναστολή του αμερικανικού προγράμματος για τους πρόσφυγες.
Ακόμα και άνθρωποι με δυνητικά θανατηφόρες- όμως θεραπεύσιμες- ασθένειες συναντούν εμπόδια. Μάλιστα, κάποιοι πρόσφυγες με πολύ σοβαρά ιατρικά προβλήματα έχουν ήδη πεθάνει καθώς περιμέναν τις διαδικασίες έγκρισής τους να ολοκληρωθούν.
Τα Ηνωμένα Έθνη αποτελούν τον παγκόσμιο ηγέτη στην επανεγκατάσταση προσφύγων μετά την λήξη του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, όταν και αποδέχθηκε πάνω από μισό εκατομμύριο εκτοπισμένους Ευρωπαίους. Ωστόσο, το νούμερο που θα επανεγκατασταθεί το 2018 θα είναι το μικρότερο εδώ και δεκαετίες, σύμφωνα με διεθνείς ανθρωπιστικούς οργανισμούς.
Ο Λευκός Οίκος, σε ανακοίνωσή του, υπογράμμισε πως η νέα παύση του προγράμματος είναι απαραίτητη για την βελτίωση των διαδικασιών αξιολόγησης ανθρώπων που προέρχονται από χώρες υψηλού ρίσκου όπως η Σομαλία, όπου το Ισλαμιστικό εξτρεμιστικό γκρουπ, al-Shabab, πολεμά την κυβέρνηση.
Οι Αρχές των Ηνωμένων Πολιτειών, δηλώνουν πως θα δεχθούν κάποιους ανθρώπους, ως εξαιρέσεις, εξετάζοντας όμως την κάθε περίπτωση ξεχωριστά κάτι που από μόνο του είναι αρκετά χρονοβόρο.
Μέλη ανθρωπιστικών οργανώσεων που εργάζονται στο Dadaab της Κένυας όπου είναι συγκεντρωμένοι πάνω από 250.000 πρόσφυγες, δηλώνουν πως παρά τις όποιες ανακοινώσεις από μέρους της αμερικανικής κυβέρνησης, δεν έχουν δει την παραμικρή βελτίωση από τα τέλη Οκτωβρίου και έπειτα.
«Οι Ηνωμένες Πολιτείες πάντα αναγνώριζαν πως η επανεγκατάσταση προσφύγων ήταν ένα πρόγραμμα ανθρωπιστικής φύσεως-που έσωζε ζωές ανθρώπων. Οι αλλαγές που προωθεί η διοίκηση Τραμπ είναι ολέθριες» τονίζει η Sasha Chanoff, ιδρύτρια της μη κερδοσκοπικής και ανθρωπιστικής οργάνωσης RefugePoint, που σκοπό έχει να αναφέρει επείγουσες περιπτώσεις στο Υπουργείο Εξωτερικών για επανεγκατάσταση.
«Επανεγκατάσταση, η μόνη ελπίδα σωτηρίας»
Η Nimo γεννήθηκε σε αυτό το άναρχα δομημένο κέντρο συγκέντρωσης προσφύγων, αλλά οι γονείς της δραπέτευσαν από την Σομαλία το 1992, κάτι που δυσκολεύει ιδιαίτερα την έγκριση της αίτησής της για επανεγκατάσταση στις Ηνωμένες Πολιτείες, κάτι που σιωπηλά ανακοινώθηκε από το αμερικανικό υπουργείο Εξωτερικών τον Οκτώβριο. Παρά το γεγονός ότι οι πρόσφυγες δεν περιλαμβάνονται στην «απαγόρευση εισόδου» που εξέδωσε το ανώτατο δικαστήριο των Ηνωμένων Πολιτειών οι υποθέσεις των περισσότερων προσφύγων θα μείνουν παγωμένες τουλάχιστον μέχρι τον Ιανουάριο, ίσως και περισσότερο.
H Nimo με τους γονείς της, Mohamednoor Salan Ali και Timiro Hassan έξω από το σπίτι τους στο κέντρο συγκέντρωσης προσφύγων Dadaab της Κένυα, όπου βρήκαν ένα μέρος να εγκατασταθούν αφού δραπέτευσαν από την Σομαλία το 1992, (Nichole Sobecki/VII/ για την Washington Post)
Στην ηλικία των 3 ετών η Nimo διαγνώστηκε με τον όγκο Wilms ή νεφροβλάστωμα έναν κακοηθή όγκο στα νεφρά που εμφανίζεται κυρίως σε παιδιά. Στην Nimo ένας όγκος προεξείχε από την λεπτή κοιλιά της. Στην καλύβα όπου ζει η οικογένειά της μέσα σε αυτό το αχανές κέντρο, η μητέρα της έριχνε παγωμένο νερό στο «ψημένο» από τον πυρετό σώμα της, μην γνωρίζοντας τι άλλο να κάνει.
Το εκτενές ρεπορτάζ του Washington Post και του δημοσιογράφου του Kevin Sieff που αναδεικνύει το ζήτημα αναφέρει ότι το 2016 η Nimo μεταφέρθηκε στο Ναϊρόμπι, όπου ένα από τα νεφρά της αφαιρέθηκε και η ίδια έλαβε ένα γύρω χημειοθεραπείας ικανό να της σώσει τη ζωή-τουλάχιστον προσωρινά. Όμως, η ίδια θα χρειαζόταν ακόμα μεγαλύτερη ακτινοβολία ώστε ο καρκίνος να εξαλειφθεί και να κρατηθεί ζωντανή.
Οι αξιωματούχοι των Ηνωμένων Εθνών που εργάζονται στο κέντρο προσφύγων ήρθαν σε επικοινωνία με το Εθνικό Συμβούλιο Εκκλησιών της Κένυας, που μερικές φορές χρηματοδοτεί την ιατρική θεραπεία για άτομα που ζουν στο κέντρο.
«Αδυναμία έγκρισης της θεραπείας λόγω κόστους» έγραψε ένας γιατρός από το συμβούλιο σε email που απέστειλε στα Ηνωμένα Έθνη τον Σεπτέμβριο.
Αυτό έκανε την μετεγκατάσταση της Nimo στις Ηνωμένες Πολιτείες την μόνη διαθέσιμη επιλογή. Η οικογένειά της ήταν ήδη στις λίστες εκείνων που θα μετακινούνταν στις Ηνωμένες Πολιτείες-μαζί με 14,000 ακόμη ανθρώπους που διαμένουν στο κέντρο του Dadaab. Όμως, με την κατάσταση της Nimo να χειροτερεύει χρειαζόταν να επισπεύθουν οι διαδικασίες. Κάτι τέτοιο, με την απαγόρευση εισόδου της διοίκησης Τραμπ, ωστόσο δεν έχει καταστεί εφικτό.
«Προσπαθήσαμε» είπε η Catherina Funck, που εργάζεται μαζί με τον αρμόδιο υψηλόβαθμο αξιωματούχο του ΟΗΕ στο Dadaab για την επανεγκατάσταση των προσφύγων. «Η αξιολόγηση των φακέλων έχει παγώσει».
Κανένας από τους Σομαλούς πρόσφυγες της Dadaab δεν έχει επανεγκατασταθεί στις Ηνωμένες Πολιτείες από τα τέλη Οκτωβρίου, αναφέρουν οι αξιωματούχοι. Στο γραφείο του Abdi, ο αριθμός των επειγόντων περιστατικών βαίνει συνεχώς αυξανόμενος. Ο ίδιος κρατάει τα περιστατικά σε έναν φουσκωμένο μπλε φάκελο που έχει στο εξώφυλλο την λέξη « Επανεγκατάσταση».
Τον προηγούμενο μήνα, ένα από τα παιδιά που περιμένανε την πτήση τους για την Αμερική, ένα 3χρονο αγοράκι που έπασχε από μία θεραπεύσιμη μορφή καρδιοπάθειας δεν τα κατάφερε και απεβίωσε, αναφέρει ο Abdi. Πάνω από 50 περιπτώσεις έχουν χαρακτηριστεί ως δυνητικά θανατηφόρα περιστατικά.
«Για πολλούς από αυτούς, η μη επανεγκατάσταση σημαίνει θανατική ποινή» τονίζει ο Abdi. «Η πολιτική του Τραμπ είναι σαν μία βόμβα που έχει εκραγεί εδώ».
Καλύβες προσφύγων στο κέντρο Dadaab της Κένυας
«Πολλοί άνθρωποι δεν θα καταφέρουν να φτάσουν εγκαίρως για την θεραπείας τους»
Μέχρι στιγμής, η Nimo, είναι σχετικά υγιής. Εντοπίζει την τομή από όπου της αφαίρεσαν οι γιατροί το νεφρό και ρωτά την μητέρα της με ζωηρή φωνούλα «Τι συνέβη εδώ;».
Οι γιατροί αναμένουν η κατάστασή της να χειροτερέψει μέσα στις επόμενες εβδομάδες και μήνες.
«Ξέρω ότι θα πεθάνει εάν δεν καταφέρουμε να βρούμε βοήθεια» λέει με πόνο η μητέρα της.
Από τότε που ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ επέβαλε για πρώτη φορά την απαγόρευση εισόδου στη χώρα, τον περασμένο Ιανουάριο, αναστέλλοντας τις υποδοχές προσφύγων και τις αφίξεις τους από επτά χώρες, κυρίως Ισλαμικές, η επανεγκατάσταση προσφύγων από την Σομαλία σχεδόν έχει παραλύσει.
Τελικά, και ενώ ο Λευκός Οίκος εξαίρεσε τους πρόσφυγες από την απόφασή του, επέβαλλε, αντίθετα, τον περιορισμό στους αιτούντες βίζα.
Ωστόσο, σε ένα υπόμνημα που κατατέθηκε τον Οκτώβριο, το αμερικανικό υπουργείο Εξωτερικών και το υπουργείο Εσωτερικής Ασφαλείας δήλωσαν πως χρειαζόταν ακόμη να διενεργήσουν μία «λεπτομερή ανάλυση κινδύνου και να αξιολογήσουν τα άτομα που προέρχονται από αυτές τις χώρες υψηλού κινδύνου» αναφερόμενος στα 11 έθνη, συμπεριλαμβανομένης της Σομαλίας.
Άνθρωποι από αυτές τις χώρες κατά κύριο λόγο θα εμποδίζονταν από το πρόγραμμα προσφύγων για τουλάχιστον τρεις μήνες.
«Τι θα αποδώσει η επανεξέταση σε 90 ημέρες; Δεν γνωρίζουμε ακόμα» αναφέρει ένας αξιωματούχος των Ηνωμένων Πολιτειών, που μίλησε στην Washington Post υπό την προϋπόθεση να μην δοθούν στην δημοσιότητα τα στοιχεία του. Άλλωστε, οι πρόσφυγες έχουν ήδη περάσει εξονυχιστικό έλεγχο από τις αμερικανικές αρχές.
Το υπουργείο Εξωτερικών ανέφερε σε ανακοίνωσή του ότι δεν μπορεί να σχολιάσει μεμονωμένες περιπτώσεις όπως αυτή της Nimo ενώ, συνέχισε λέγοντας πως όσον αφορά την υποδοχή προσφύγων στη χώρα « η ασφάλεια και η προστασία των Αμερικανών πολιτών είναι πρώτη προτεραιότητα της διοίκησης του Ντόναλντ Τραμπ».
Το υπουργείο ωστόσο άφησε ένα μικρό παραθυράκι δηλώνοντας πως μπορεί να επιτρέψει την είσοδο προσφύγων που χρήζουν άμεση ιατρική βοήθεια όσο η κυβέρνηση ακόμα θα αξιολογεί τον φάκελό τους.
Όμως, αξιωματούχοι που εργάζονται για τα Ηνωμένα Έθνη και μη κερδοσκοπικοί οργανισμοί που συνεργάζονται με το υπουργείο Εξωτερικών αναφορικά με τις υποδοχές προσφύγων αναφέρουν πως δεν γνωρίζουν καμία τέτοια εξαίρεση που να αφορά πρόσφυγες από την Σομαλία.
«Η μεγαλύτερη τραγωδία είναι πως πολλοί άνθρωποι δεν θα καταφέρουν να φτάσουν εγκαίρως» ανέφερε η Chanoff.
Το Σάββατο, ένας ομοσπονδιακός δικαστής από το Σιάτλ ανέστειλε προσωρινά τον περιορισμό αποφασίζοντας πως για πρόσφυγες με συγγενείς στις Ηνωμένες Πολιτείες πρέπει να προχωρήσει η αίτησή τους ώστε οι οικογένειές τους να επανενωθούν. Η απόφαση του Δικαστηρίου όμως, πιθανώς να μην βελτιώσει την κατάσταση που αντιμετωπίζουν οι πρόσφυγες που πάσχουν από σοβαρές και επείγουσες ιατρικές ασθένειες.
Η Farhiya Abdulle καθυσηχάζει την κόρη της που πάσχει από μία θανατηφόρα καρδιολογική ασθένεια (Nichole Sobecki/VII/ για την Washington Post)
«Ζώντας με την ελπίδα»
Η Hassan και η κόρη της η Nimo είναι γνωστές με τον τίτλο: Πρόσφυγας #28914 και Πρόσφυγας #450349 αντίστοιχα. Η μητέρα ήρθε στην Κένυα από την Σομαλία το 1992, καθώς η βία στη χώρα της ήταν έντονη. Πίστευε ότι θα καθίσει λίγους μήνες εκεί, όμως ο πόλεμος στη Σομαλία γινόταν ολοένα και πιο σκληρός. Με τον καρκίνο της κόρης της, μία επιστροφή στη Σομαλία φαντάζει ακόμα πιο μακρινή. Εκεί δεν θα υπήρχε καμία προοπτική θεραπείας.
Από ένα Internet café που υπάρχει στο κέντρο των προσφύγων η Hassan στέλνει emails στο υπουργείο Εξωτερικών των Ηνωμένων Πολιτειών εξηγώντας την κατάσταση στην οποία βρίσκεται η κόρη της.
Μία απάντηση που λαμβάνει γράφει: «Οι όποιες εξαιρέσεις γίνουν, σε περίπτωση που υπάρχει εθνικό συμφέρον και όταν η αποδοχή του αιτούντα δεν θέτει σε κίνδυνο την ασφάλεια των πολιτών των Ηνωμένων Πολιτειών, θα εξεταστούν κατά περίπτωση».
Η Hassan κοιτά την κόρη της.
«Πως μπορεί να είναι απειλή για την ασφάλεια των Ηνωμένων Πολιτειών αυτό το παιδί;» ρωτάει.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι από τις λιγοστές χώρες στον κόσμο που δίνουν προτεραιότητα σε πρόσφυγες που χρήζουν άμεσης ιατρικής βοήθειας. Τον Οκτώβριο, οι αξιωματούχοι των Ηνωμένων Εθνών εξέτασαν άλλες επιλογές επανεγκατάστασης για την Nimo και την οικογένειά της. Ο Καναδάς και η Σουηδία καμιά φορά δέχονται επείγοντα περιστάτικα, αν και σε μικρό αριθμό.
Οι διαθέσιμες θέσεις για το 2017 «έχουν ήδη εξαντληθεί» δηλώνει η Funck.
Το βράδυ που η Nimo πάει να κοιμηθεί οι γονείς της ακούνε το ραδιόφωνο, ελπίζοντας πως θα υπάρχουν νεότερα όσον αφορά την πολιτική του Τραμπ για τους πρόσφυγες.
Ο Abdi, ο γιατρός της, επίσης περιμένει τα νέα πως προσφέρανε τελικώς ελπίδα στην μικρή.
Η μικρή Nimo παίζει με τον αδελφό της (Nichole Sobecki/VII/ για την Washington Post)
