Διακόπτει τις διπλωματικές επαφές με το Βερολίνο η Άγκυρα μετά την ομόφωνη έγκριση της γερμανικής Κάτω Βουλής να αναγνωρίσει τη σφαγή των Αρμενίων από τις οθωμανικές δυνάμεις το 1915 ως «γενοκτονία». Άμεση ήταν η αντίδραση της τουρκικής κυβέρνησης η οποία αποφάσισε την ανάκληση του Πρεσβευτή της στο Βερολίνο. Αξίζει να σημειωθεί ότι τις τελευταίες ώρες Τούρκοι αξιωματούχοι είχαν επισημάνει τον κίνδυνο να διαρραγούν οι σχέσεις ανάμεσα στις δύο χώρες αν προχωρούσε η ψήφιση για την αναγνώριση της γενοκτονίας των Αρμενίων.
Την πρόταση κατέθεσαν οι κοινοβουλευτικές ομάδες του Groko, του μεγάλου συνασπισμού που αποτελείται από τους Χριστιανοδημοκράτες, τους Χριστιανοκοινωνικούς βαυαρούς εταίρους τους και τους Σοσιαλδημοκράτες, καθώς επίσης και τους Πράσινους.
Καθολική ήταν η στήριξη των μελών της Γερμανικής Βουλής στο ψήφισμα. Ενδεικτικό είναι το γεγονός ότι ακούστηκε μόνο ένα «όχι» στην ψηφοφορία που διεξήχθη το μεσημέρι της Πέμπτης.
Η Γερμανίδα Καγκελάριος Άγκελα Μέρκελ δεν ήταν παρούσα στην ψηφοφορία λόγω της συμμετοχής της σε διάσκεψη επιστημόνων, όπως και ο Σοσιαλδημοκράτης υπουργός Εξωτερικών Φρανκ-Βάλτερ Στάινμαγερ, ο οποίος πραγματοποιεί επίσκεψη στην Αργεντινή. Ακόμη, απών ήταν και ο Αντικαγκελάριος Ζίγκμαρ Γκάμπριελ, ο οποίος είχε προγραμματισμένη ομιλία σε συνέδριο του κλάδου των κατασκευών. Πάντως, το ψήφισμα στήριξαν τόσο η Γερμανίδα Καγκελάριος όσο και ο Στάινμαγερ, παρά την προειδοποίηση του Τούρκου προέδρου, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Ωστόσο, η απουσία τόσο της Μέρκελ όσο και του Στάινμαγερ από την ψηφοφορία έχει επικριθεί.
Σε αυτό το σημείο, να τονισθεί πως τον όρο “γενοκτονία” χρησιμοποίησε πέρυσι πρώτος ο ομοσπονδιακός Πρόεδρος της Γερμανίας Γιοάχιμ Γκάουκ, σε ένα αντίστοιχο ψήφισμα το οποίο, όμως, αποσύρθηκε την τελευταία στιγμή το 2015, προκειμένου να μην διαταραχθούν οι διμερείς σχέσεις.
Κατά τη διάρκεια της συζήτησης στη Βουλή σημειώθηκαν τα εξής περιστατικά. Ο Πρόεδρος της Βουλής, Νόρμπερτ Λάμερτ, ανοίγοντας σήμερα την συνεδρίαση δήλωσε πως “Μία ειλικρινής επεξεργασία του παρελθόντος δεν θέτει σε κίνδυνο την σχέση με άλλες χώρες, αλλά εμπλουτίζει την συνεργασία. Η σημερινή κυβέρνηση στην Τουρκία δεν είναι υπεύθυνη για αυτό που συνέβη πριν από 100 χρόνια, αλλά είναι συνυπεύθυνη για ό,τι συμβαίνει για αυτό σήμερα” και συνέχισε κατακρίνοντας τις δολοφονικές απειλές που υπήρξαν εναντίον, κυρίως βουλευτών τουρκικής καταγωγής, “αυτό είναι απαράδεκτο” τόνισε.
“Το θέμα δεν είναι να κατηγορήσουμε την Τουρκία. Η Γερμανία συνδέεται με πολλά θέματα με την Τουρκία και με το ψήφισμα θέλουμε να στηρίξουμε την συμφιλίωση και την προσέγγιση μεταξύ της Τουρκίας και της Αρμενίας», δήλωσε ο βουλευτής των Χριστιανοδημοκρατών (CDU) Φραντς Γιόζεφ Γιουνγκ.
Από την πλευρά των Σοσιαλδημοκρατών (SPD), ο Ρολφ Μούτσενιχ σημείωσε ότι “στην συζήτηση με την ‘Αγκυρα απαιτείται ένας διαφορετικός διάλογος” και, αναφερόμενος στον κ. Ερντογάν, δήλωσε ότι “δεν πρέπει να ξεχάσουμε ότι έχει την πλειοψηφία”. “Αλλαγές”, πρόσθεσε, “είναι εφικτές, αλλά θα πρέπει να προέλθουν κυρίως από την τουρκική κοινωνία”. Ο κ. Μούτσενιχ άσκησε, μάλιστα, κριτική στην Καγκελάριο, λέγοντας ότι θα επιθυμούσε η κυρία Μέρκελ να είχε συναντηθεί στην Τουρκία και με εκπροσώπους του φιλοκουρδικού κόμματος HDP.
“Επιτέλους πρέπει να το ονομάσουμε όπως ήταν: μια γενοκτονία 1,5 εκατομμυρίου Αρμενίων. Υπάρχει και συνευθύνη της Γερμανίας. Το Γερμανικό Ράιχ ήταν συνεργός”, δήλωσε εκ μέρους της Αριστεράς (Die Linke) ο Γκρέγκορ Γκίζι, ενώ ο συμπρόεδρος των Πρασίνων, Τζεμ Έζντεμιρ, τόνισε ότι με το ψήφισμα “δεν θέλουμε να επιδείξουμε μια ηθική ανωτερότητα, αλλά το αντίθετο: αυτό το κείμενο αφορά και ένα κομμάτι της γερμανικής ιστορίας”.
Αξίζει βέβαια να σημειωθεί το παρασκήνιο που προηγήθηκε, προτού ψηφιστεί από τη γερμανική Βουλή η συγκεκριμένη πρόταση.
Ο πρόεδρος Ταγίπ Ερντογάν τηλεφώνησε στην Γερμανίδα Καγκελάριο και διαμαρτυρήθηκε, ένα τηλεφώνημα που χαρακτηρίστηκε οργισμένο. Ο Τούρκος πρόεδρος εξέφρασε την ανησυχία του για τη διατύπωση του ψηφίσματος. Οι σχέσεις των δύο χωρών βρίσκονται αυτή τη στιγμή «σε υψηλότατο επίπεδο» είπε ο κ. Ερντογάν στην κ. Μέρκελ. Μετά την ψηφοφορία της Πέμπτης όμως “η Τουρκία θα σκεφτεί για τις πιθανές αντιδράσεις της”, τόνισε. Εάν η Γερμανία «πέσει σε αυτήν την παγίδα, αυτό θα έβλαπτε τις μελλοντικές μας σχέσεις, τις διπλωματικές, τις οικονομικές, τις πολιτικές, τις εμπορικές, τις στρατιωτικές», προειδοποίησε ο Ερντογάν.
«Ένα τέτοιο ψήφισμα θα επιβάρυνε τις σχέσεις των δύο εταίρων του ΝΑΤΟ. Όλα αυτά πρέπει να ληφθούν υπόψη» υπογράμμισε στην Καγκελάριο ο Πρόεδρος της Τουρκίας.
Στο ίδιο πλαίσιο κινήθηκε και ο πρωθυπουργός της Τουρκίας, που μίλησε λίγη ώρα πριν ψηφιστεί η πρόταση. Πιο συγκεκριμένα, σε ομιλία του κατά τη συνεδρίαση του ισλαμο-συντηρητικού κόμματός του στην Άγκυρα, ο Μπιναλί Γιλντιρίμ είπε ότι “θα ήταν παράλογο το γερμανικό κοινοβούλιο να εγκρίνει ένα συμβολικό ψήφισμα που κηρύσσει “γενοκτονία” τη σφαγή των Αρμενίων το 1915 από τις οθωμανικές δυνάμεις”, ενώ τόνισε ότι η ψηφοφορία αυτή “θα είναι μια δοκιμασία της φιλίας μεταξύ των δύο συμμάχων”. Προσέθεσε πως “η ψηφοφορία στη Μπούντεσταγκ επί ψηφίσματος που αναγνωρίζει τη γενοκτονία των Αρμενίων, την οποία η Τουρκία αρνείται κατηγορηματικά, θα συνιστά “μια πραγματική δοκιμασία της φιλίας” μεταξύ της Άγκυρας και του Βερολίνου”.
Από την πλευρά της, τέλος, η Αρμενία λίγες ώρες πριν από την ψηφοφορία,πήρε θέση. Ο Πρόεδρος της Αρμενίας, ζήτησε από τους Γερμανούς βουλευτές να μην ενδώσουν στην προειδοποίηση του Τούρκου προέδρου Ταγίπ Ερντογάν πως θα πληγούν οι σχέσεις μεταξύ Βερολίνου και Άγκυρας και να περάσουν το ψήφισμα.
Εν τω μεταξυ, λίγες ώρες μετά από το διπλωματικό επεισόδιο μεταξύ Γερμανίας – Τουρκίας, η Άγκελα Μέρκελ τόνισε σε δηλώσεις της ότι οι δύο χώρες έχουν γερές σχέσεις παρά τις διαφορές.
«Υπάρχουν πολλά που ενώνουν τη Γερμανία με την Τουρκία και ακόμη κι αν έχουμε διαφορετική άποψη για ένα θέμα, το εύρος των δεσμών μας, η φιλία μας, οι στρατηγικοί δεσμοί μας είναι μεγάλοι», δήλωσε η Γερμανίδα Καγκελάριος σε κοινή συνέντευξη Τύπου με τον Γενικό Γραμματέα του ΝΑΤΟ, Γενς Στόλτενμπεργκ.
Συνεχίζοντας η Γερμανίδα ηγέτης, πρόσθεσε ότι η Γερμανία υποστηρίζει το διάλογο μεταξύ της Τουρκίας και της Αρμενίας και επιδιώκει να έχει καλές σχέσεις με την Άγκυρα.
Σημειώνεται ότι οι δύο χώρες είναι μέλη του ΝΑΤΟ, ενώ στη Γερμανία ζουν εκατοντάδες χιλιάδες Τούρκοι μετανάστες.