Κάθε άλλο παρά εύκολη θα είναι η επίτευξη συμφωνίας με την Τουρκία, εκτιμούν οι Ευρωπαίοι ηγέτες, μετά την ολοκλήρωση της πρώτης ημέρας της Συνόδου Κορυφής για το προσφυγικό, κατά την οποία οι “28” συμφώνησαν στην κοινή στάση που θα τηρήσουν στις συνομιλίες με την τουρκική πλευρά.
Σε πλήρη εξέλιξη, βρίσκεται στις Βρυξέλλες ένα άγριο «μπρα ντε φέρ» μεταξύ Ε.Ε. και Τουρκίας για την προσφυγική κρίση. Το γεύμα των ηγετών μετατέθηκε εκ νέου για τις 4 το απόγευμα από τις 2.30 μ.μ., ενώ αρχικά ήταν προγραμματισμένο για τις 2 μ.μ. Όπως ανακοίνωσε ο εκπρόσωπος του εκπρόσωπος του Ντόναλντ Τουσκ, Πρέμπεν Άαμαν μετά από 40 λεπτά διακοπής, η σκληρή διαπραγμάτευση με τον τούρκο πρωθυπουργό συνεχίζεται. Η διακοπή αποδίδεται από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο σε «τεχνική επεξεργασία» των θεμάτων.
Οι συζητήσεις στην τετραμερή φαίνεται να συναντούν διαφωνίες σε θέματα όπως το άνοιγμα των ενταξιακών κεφαλαίων της Τουρκίας, με τον κ. Νταβούτογλου να ζητά πιο σαφείς και δεσμευτικές αναφορές, εκ μέρους των Ευρωπαίων. Συμφωνία δεν φαίνεται να υπάρχει ούτε στο θέμα με την κατάργηση της βίζας για τους Τούρκους πολίτες, καθώς η ευρωπαϊκή πλευρά θέτει σειρά προϋποθέσεων. Πολλοί προβλέπουν μία ολοήμερη διαπραγμάτευση, με κίνδυνο να μην βρεθεί ούτε σήμερα συμφωνία
Στη συνάντηση οι Ευρωπαίοι παρουσίασαν στον κ. Νταβούτογλου το κείμενο στο οποίο συμφώνησαν χθες, το οποίο πάντως πηγές εκτιμούν ότι δύσκολα εκείνος θα δεχθεί, λόγω και των πολλών «κόκκινων γραμμών» εκ μέρους των Ευρωπαίων που περιέχονται σε αυτό.
Τουρκικές πιέσεις για τη διαδικασία ένταξης στην Ε.Ε.
Ο Αχμέτ Νταβούτογλου αναμένεται να πιέσει τους ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης να συμφωνήσουν στο άνοιγμα νέων κεφαλαίων στις διαπραγματεύσεις για την ένταξη της Τουρκίας στην Ε.Ε.
Προσερχόμενος στην προγραμματισμένη συνάντηση με τον πρόεδρο της Ε.Ε., Ντόναλντ Τουσκ, τον Πρόεδρο της Επιτροπής, Ζαν Κλοντ Γιουνκέρ και τον Ολλανδό Πρωθυπουργό, Μαρκ Ρούτε ο κ. Νταβούτογλου σημείωσε με νόημα ότι «για την Τουρκία το προσφυγικό ζήτημα δεν είναι υπόθεση παζαριού, αλλά ζήτημα αξιών, ανθρώπινων και ευρωπαϊκών αξιών» και υπογράμμισε ότι «όλα αυτά τα γεγονότα δείχνουν ότι οι σχέσεις της Τουρκίας με την ΕΕ και η τουρκική υποψηφιότητα για ένταξή της στην ΕΕ είναι σημαντική, όχι μόνο για την Τουρκία και την ΕΕ, αλλά για όλα τα ζητήματα».
Συνεχίζοντας, ο Τούρκος Πρωθυπουργός ανέφερε ότι η Τουρκία έχει υποδεχτεί 2,7 εκατομμύρια πρόσφυγες χωρίς καμία σημαντική βοήθεια από κανέναν. «Θέλω να ξαναυπογραμμίσω ότι η Τουρκία θα συνεχίσει αυτήν την πολιτική με ανθρωπιστική προοπτική», δήλωσε ο κ. Νταβούτογλου και κατέληξε εκφράζοντας την ελπίδα ότι μέσα τις σημερινές διαβουλεύσεις με τους ευρωπαίους ηγέτες θα επιτευχθεί ο στόχος που είναι η βοήθεια προς όλους τους πρόσφυγες, αλλά και η εμβάθυνση των σχέσεων της Τουρκίας με την ΕΕ, κάτι το οποίο όπως είπε είναι «καλά νέα για την ήπειρό μας».
Σημείωσε ακόμη ότι τα ανθρωπιστικά ζητήματα είναι πέραν κάθε διαπραγμάτευσης για την Τουρκία, τονίζοντας ωστόσο ότι πρέπει να ληφθεί υπ’ όψιν ο μεγάλος αριθμός των προσφύγων που φεύγουν από την Τουρκία για την Ευρώπη. Οι ηγέτες των 28 κρατών-μελών της Ε.Ε., κατέληξαν αργά το βράδυ της Πέμπτης σε κοινή πρόταση προς την Τουρκία για το προσφυγικό-μεταναστευτικό ζήτημα.
Ερντογάν: Η Ευρώπη χορεύει σε ένα ναρκοπέδιο
Δριμεία επίθεση στην Ευρώπη εξαπέλυσε σήμερα ο Τούρκος πρόεδρος Ταγίπ Ερντογάν σε δηλώσεις του στην τουρκική τηλεόραση, την ώρα που είναι σε εξέλιξη οι κρίσιμες διαπραγματεύσεις Ε.Ε. –Νταβούτογλου στις Βρυξέλλες. «Η Ευρώπη χορεύει σε ένα ναρκοπέδιο όταν άμεσα ή έμμεσα υποστηρίζει τρομοκρατικές ομάδες» ανέφερε χαρακτηριστικά κ. Ερντογάν και πρόσθεσε ότι «η Ευρώπη είναι ανέντιμη, ανειλικρινής στην στάση της έναντι των τρομοκρατικών ομάδων που δρουν στην Τουρκία».
«Η Ευρώπη χρειάζεται να κοιτάξει το δικό της μητρώο για τους μετανάστες πριν να πει στην Τουρκία τι να κάνει» σημείωσε ο Τούρκος πρόεδρος και ξεκαθάρισε ότι «η Τουρκία θα ακούει την ευρωπαϊκή κριτική σε ό,τι αφορά τα ανθρώπινα δικαιώματα μόνο όταν έχει δίκιο».
Σύνοδος Κορυφής
Το δείπνο εργασίας των «28» ολοκληρώθηκε λίγο πριν από τη 01:30 ώρα Ελλάδος χωρίς να ακολουθήσει η καθιερωμένη συνέντευξη Τύπου. Πληροφορίες αναφέρουν ότι οι ευρωπαίοι ηγέτες κατέληξαν σε κείμενο θέσεων πολύ κοντά στο προσχέδιο που είχε παρουσιάσει ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.
“Η ΕΕ πρέπει να δει τη συνολική εικόνα”, τόνισε αναφορικά με τη διαδικασία ένταξης, η οποία έχει καθυστερήσει λόγω του Κυπριακού και σημείωσε ότι “υπάρχουν αρκετές συμφωνίες για τη διαδικασία πλήρους ένταξης της Τουρκίας στην Ε.Ε. Έχουμε ήδη εκπληρώσει τα αρχικά κριτήρια για πολλά κεφάλαια, οπότε πιστεύουμε ότι υπάρχουν πολλά βήματα που χρειάζονται να γίνουν για να ανοίξουν αυτά τα κεφάλαια, και αυτή παραμένει η προσδοκία μας”.
Όλα θα εξαρτηθούν από τις απαιτήσεις της τουρκικής κυβερνησης σε θεσμικά και άλλα ανταλλάγματα – από την αύξηση της οικονομικής βοήθειας, έως το ξεπάγωμα των κεφαλαίων της ενταξιακής διαδικασίας και την κατάργηση της βίζας για τους Τούρκους πολίτες που θα ταξιδεύουν στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Από την πλευρά της η Κύπρος είναι έτοιμη να ασκήσει βέτο, καθώς όπως απάντησε χαρακτηριστικά ο Νίκος Αναστασιάδης σε σχετική ερώτηση για το τι θα γίνει αν οποιαδήποτε συμφωνία δεν λαμβάνει υπόψη τις ανησυχίες της Κύπρου, ο πρόεδρος είπε: «Φυσικά … Όσο η Τουρκία δεν τηρεί τις υποχρεώσεις της, δεν έχουμε άλλη επιλογή (σ.σ. από το βέτο»).
Σύμφωνα με τον Κύπριο ηγέτη, το βέτο είναι η μόνη λύση στην περίπτωση που οι εταίροι της Τουρκίας επιμείνουν στην ικανοποίηση της απαίτησης της Άγκυρας για το άνοιγμα νέων κεφαλαίων στην ενταξιακή πορεία της. Προϋπόθεση, για να μην γίνει κάτι τέτοιο, είναι η Άγκυρα να ανοίξει τα λιμάνια και τα αεροδρόμιά της στα κυπριακά πλοία και αεροπλάνα.
Το δείπνο εργασίας των «28» ολοκληρώθηκε λίγο πριν από τη 01:30 ώρα Ελλάδος χωρίς να ακολουθήσει η καθιερωμένη συνέντευξη Τύπου. Πληροφορίες αναφέρουν ότι οι ευρωπαίοι ηγέτες κατέληξαν σε κείμενο θέσεων πολύ κοντά στο προσχέδιο που είχε παρουσιάσει ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.
Τα οκτώ σημεία του προοσχεδίου
1. Όλοι οι νέοι παράνομοι μετανάστες που έρχονται από την Τουρκία στα ελληνικά νησιά θα επιστρέφονται στην Τουρκία. Όλοι οι μετανάστες που έρχονται στα νησιά θα καταγράφονται και όσοι δεν κάνουν αίτηση ασύλου ή εκείνοι των οποίων η αίτηση ασύλου απορρίπτεται θα επιστρέφονται στην Τουρκία.
Η Τουρκία και η Ελλάδα, με την συνδρομή των θεσμών και οργάνων της ΕΕ, θα λάβουν τα απαραίτητα μέτρα και θα συμφωνήσουν διμερώς σε κάθε αναγκαία ρύθμιση, συμπεριλαμβανομένης και της παρουσίας τούρκων αξιωματούχων στα ελληνικά νησιά, για να διασφαλιστεί η συνεργασία και η ομαλή λειτουργία των ρυθμίσεων αυτών. Τα έξοδα θα καλυφθούν από την ΕΕ. Οι μετανάστες που βρίσκονται ήδη στα ελληνικά νησιά θα μεταφερθούν σε κέντρα υποδοχής στην ηπειρωτική Ελλάδα.
2. Για κάθε Σύρο που θα επιστρέφεται από τα ελληνικά νησιά στην Τουρκία, άλλος Σύρος θα επανεγκαθίσταται από την Τουρκία στην ΕΕ. Προτεραιότητα θα δίνεται σε μετανάστες που δεν έχουν προσπαθήσει να μπουν παράνομα ή δεν έχουν μπει στο παρελθόν παράνομα στην ΕΕ. Σε περίπτωση που καλυφθούν οι θέσεις προσφύγων που έχουν προβλεφθεί, θα αναθεωρηθεί ο μηχανισμός.
3. Η Τουρκία θα λάβει όλα τα αναγκαία μέτρα να εμποδίσει τη δημιουργία νέων θαλάσσιων ή χερσαίων μεταναστευτικών οδών από την Τουρκία στην ΕΕ και θα συνεργαστεί με γειτονικές χώρες και την ΕΕ για τον σκοπό αυτό.
4. Οταν έχουν σταματήσει ή τουλάχιστον μειωθεί σημαντικά οι παράνομοι είσοδοι μεταξύ της Τουρκίας και της ΕΕ, θα ενεργοποιηθεί το Εθελοντικό Σχέδιο Ανθρωπιστικής Εισόδου και τα μέλη της ΕΕ θα συνδράμουν σε εθελοντική βάση στο σχέδιο αυτό.
5. Θα επιταχυνθεί η διαδικασία κατάργησης της βίζας για τούρκους υπηκόους που ταξιδεύουν στην ΕΕ το αργότερο μέχρι το τέλος του Ιουνίου του 2016.
6. Η ΕΕ, σε συνεργασία με την Τουρκία, θα επιταχύνει την καταβολή της αρχικής χορήγησης των 3 δισεκατομμυρίων ευρώ για τους πρόσφυγες στην Τουρκία και θα διασφαλίσει χρηματοδότηση για άτομα που βρίσκονται υπό προσωρινή προστασία στην Τουρκία, πριν το τέλος Μαρτίου. Το ανώτατο όριο που μπορεί να δοθεί στην Τουρκία από την ΕΕ για τους πρόσφυγες είναι άλλα 3 δισ. ευρώ, μέχρι το τέλος του 2018.
7. Η ΕΕ, σε συνεργασία με την Τουρκία, θα προετοιμαστεί για την απόφαση του ανοίγματος νέων κεφαλαίων στις διαπραγματεύσεις για ένταξη στην ΕΕ το συντομότερο δυνατόν, βάσει των συμπερασμάτων του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου του περασμένου Οκτωβρίου. (Το Κεφάλαιο 17, το οποίο σχετίζεται με την οικονομική και τη νομισματική ένωση, άνοιξε τον περασμένο Δεκέμβριο.)
8. Η ΕΕ και τα μέλη της θα συνεργαστούν με την Τουρκία σε κάθε κοινή προσπάθεια για την βελτίωση των ανθρωπιστικών συνθηκών μέσα στην Συρία η οποία θα επιτρέψει στον πληθυσμό της χώρας και τους πρόσφυγες να ζήσουν σε περιοχές που είναι περισσότερο ασφαλείς.
Αισιόδοξοι για επίτευξη συμφωνίας μεταξύ ΕΕ – Τουρκίας εμφανίστηκαν Ζαν Κλοντ Γιουνκέρ και Μάρτιν Σουλτς.
Σε κοινή συνέντευξη Τύπου, ο Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής τόνισε πως η υπό διαμόρφωση συμφωνία είναι απολύτως σύμφωνη με το ευρωπαϊκό και διεθνές δίκαιο και διασφαλίζει την ατομική εξέταση καθενός που αιτείται άσυλο. Επιπλέον, ο Γιουνκέρ τόνισε πως κανένας δεν πρέπει να αφεθεί μόνος του σε αυτήν την κρίση.
Την ανάγκη για μια ευρωπαϊκή συμφωνία που θα σέβεται τα διεθνή πρότυπα και θα σπάει το επιχειρηματικό μοντέλο των διακινητών, τόνισε ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, καλώντας ταυτόχρονα όλα τα κράτη-μέλη να συμμετάσχουν στα προγράμματα μετεγκατάστασης και επανεγκατάστασης. «Είναι εντυπωσιακό πως κάποια κράτη-μέλη επιτίθενται με κριτικό τρόπο στις λύσεις που προτείνουμε αλλά δεν δέχονται να πάρουν πρόσφυγες», ανέφερε χαρακτηριστικά.
Τέλος, ερωτηθείς για τις ενστάσεις της Κύπρου για το άνοιγμα των ενταξιακών κεφαλαίων, ο Μ. Σουλτς ανέφερε πως είχε συνάντηση με τον Πρόεδρο Νίκο Αναστασιάδη σήμερα το πρωί εκφράζοντας την πεποίθηση ότι θα βρεθεί λύση κοινώς αποδεκτή. Μάλιστα, σημείωσε πως ενδέχεται να ανοίξει το κεφάλαιο που σχετίζεται με την ελευθεροτυπία.
Με επιφυλακτικότητα αντιμετωπίζει το θέμα της Τουρκίας η πρόεδρος της Λιθουανίας, Ντάλια Γκριμπαουσκάιτε, καθώς χαρακτήρισε τη συμφωνία «πολύπλοκη και στο όριο του διεθνούς δικαίου».
Η κ. Γκριμπαουσκάιτε μιλώντας σε δημοσιογράφους λίγο πριν από την έναρξη της Συνόδου, είπε ότι «κάποια πράγματα στο πακέτο είναι αρκετά αμφιλεγόμενα και στο όριο του διεθνούς δικαίου», ενώ κατέληξε επισημαίνοντας πως «με αυτή την πρόταση, πιστεύω ότι θα τεθούμε εμείς οι ίδιοι σε καθεστώς ομηρίας και όχι ότι η Τουρκία μας κράτα ομήρους».
Προσερχόμενη στη Σύνοδο η Γερμανίδα Καγκελάριος, Άγκελα Μέρκελ, δήλωσε πως πρέπει να γίνει διαχωρισμός ανάμεσα στους πρόσφυγες και τους παράτυπους μετανάστες. Παράλληλα η κ. Μέρκελ είπε ότι δεν είναι απίθανο να βρεθεί η ισορροπία ανάμεσα στα συμφέροντα της Ευρώπης και της Τουρκίας (κάτι που είναι απαραίτητο για την συμφωνία), τονίζοντας ότι σε κάθε περίπτωση πρέπει να δοθεί βοήθεια στην Ελλάδα τόσο με τη Frontex όσο και με άλλους τρόπους.
«Η λύση για τους παράτυπους μετανάστες είναι η ανάσχεση της ροής τους προς την Ευρώπη και όσοι από αυτούς καταφέρνουν να μπαίνουν στην Ελλάδα να επαναπροωθούνται στην Τουρκία», είπε η Γερμανίδα ηγέτης.
Ο Γάλλος Πρόεδρος, Φρανσουά Ολάντ, τόνισε την ανάγκη για μια παγκόσμια συμφωνία, μια συμφωνία που θα ανταποκρίνεται στο πραγματικό εύρος του προβλήματος της προσφυγικής κρίσης.
Η Τουρκία – είπε ο Φρανσουά Ολαντ -είναι καθοριστικός παράγοντας για την επίλυση του προβλήματος, τονίζοντας ωστόσο ότι “πρέπει να σεβαστούμε και τα δικαιώματα της Ελλάδος, η οποία δεν πρέπει να ξεχνάμε πως είναι αυτή που υπερασπίζεται τα σύνορα της Ευρώπης” ενώ ξεκαθάρισε ότι δεν πρόκειται να δεχθεί καμία συμφωνία που να μην περιλαμβάνει όλα τα παραπάνω.
Σχετικά με τις απαιτήσεις της Τουρκίας, ο Γάλλος πολιτικός είπε ότι η Άγκυρα πρέπει να σεβαστεί όλες τις κατά καιρούς δεσμεύσεις της προς την ΕΕ πριν αρχίσουν οι ενταξιακές συζητήσεις και να ικανοποιηθούν όλα κριτήρια που έχουν τεθεί ως προαπαιτούμενα.