Τέσσερις σημαντικές συμφωνίες υπέγραψαν υπό την σκέπη της ΕΕ την Τετάρτη η Σερβία και το Κόσοβο. Οι συμφωνίες προβλέπουν παροχή περιορισμένης αυτονομίας στην πλειονότητα των Σέρβων κατοίκων στο βόρειο Κόσοβο, διευθετούν ζητήματα ενέργειας και τηλεπικοινωνιών καθώς και το άνοιγμα από τους Σέρβους της αποκλεισμένης γέφυρας στον ποταμό Ίμπαρ στη Μιτρόβιτσα. Τόσο ο αρχηγός του Κοσόβου και ο πρόεδρος της Σερβίας δήλωσαν και οι δύο νικητές. «Εν τούτοις έχουν διαφορετική οπτική γωνία για το τι σημαίνει ‘νίκη’ στη συγκεκριμένη περίπτωση, κάτι που μπορεί να δυσχεράνει την εφαρμογή των συμφωνηθέντων», δήλωσε ο κοσοβάρος αναλυτής Ζαλίλ Ματότσι στη Deutsche Welle.
Ο ηγέτης του Κοσόβου, Ίσα Μουσταφά δήλωσε ικανοποιημένος και τόνισε την επέκταση της κυριαρχίας του Κοσόβου και στο βορρά της περιοχής του Κοσσυφοπεδίου καθώς και την εναρμόνιση του τμήματος αυτού με το «Σύνταγμα» και τους νόμους του Κοσόβου. «Με αυτή τη συμφωνία δε θα πληγεί η κυριαρχία του Κοσόβου», επεσήμανε ο Χαλίλ Ματότσι.
Από την άλλη πλευρά και ο Σέρβος πρωθυπουργός Αλεξάνταρ Βούτσιτς μίλησε για μία μεγάλη επιτυχία: «Αυτές οι συμφωνίες είναι καλές για το σερβικό λαό του Κοσόβου, κυρίως για την ένωση των σερβικών κοινοτήτων», δήλωσε χαρακτηριστικά. Βέβαια, το μεγαλύτερο πρόβλημα αυτών των συμφωνιών είναι η πραγματική εφαρμογή τους, επειδή κάθε πλευρά δίνει μία άλλη ερμηνεία των αποτελεσμάτων και οι δύο δηλώνουν νικητές. «Υπάρχουν σαφώς δυσκολίες στην εφαρμογή των συμφωνιών. Είναι όμως σημαντικό να προχωρήσει η εξομάλυνση των σχέσεων Σερβίας και Κοσόβου», πιστεύει ο διευθυντής του Φόρουμ για τις Εθνικές Σχέσεις στη Σερβία, Ντούσαν Γιάνιτς σε συνομιλία με τη Deutsche Welle.
Διαφορετικές προσεγγίσεις
Το Κόσοβο έχει αναγνωριστεί από περισσότερες από 110 χώρες και από 23 από τα 28 μέλη της Ε.Ε. Οι Σέρβοι του Κοσόβου γιόρτασαν μέχρι αργά τη νύχτα για τον συμβιβασμό που επήλθε και την επίτευξη σύνδεσης των σερβικών κοινοτήτων. Η σερβική μειονότητα θα έχει το δικό της καταστατικό χάρτη που θα προβλέπει Πρόεδρο, Αντιπρόεδρο, κοινοβούλιο και το δικό της εθνόσημο, που θα μεριμνά για θέματα της οικονομίας, υγείας και τοπικής αυτοδιοίκησης με στόχο την καλύτερη προστασία της σερβικής μειονότητας στο Κόσοβο. «Η πολιτική αντίσταση της ακραίας αντιπολίτευσης σε Σερβία και Κόσοβο αλλά και η δράση των τρομοκρατικών ομάδων θα χάσουν από μία τέτοια συμφωνία. Ακόμη η Σερβία αποτελεί ένα φτωχό κράτος με προβληματική οικονομί.», τονίζει ο Γιάνιτς θεωρώντας ότι αυτά τα στοιχεία μπορεί να δημιουργήσουν προβλήματα στη συμφωνία. Ένα ακόμη πρόβλημα αποτελεί η έλλειψη διαφάνειας στη διεθνή κοινότητα καθώς η δημοσιότητα όσον αφορά τις διαπραγματεύσεις στις Βρυξέλλες είναι ελάχιστη έως και μηδαμινή σε Σερβία και Κόσοβο.
Συμβολικό το άνοιγμα της γέφυρας Ίμπαρ
Επιμέρους δυσκολίες υπάρχουν και σε ό,τι αφορά τις τηλεπικοινωνίες, κάτι που βλέπει και Σέρβος πρωθυπουργός Βούτσιτς. Ωστόσο το Κόσοβο θα αποκτήσει το δικό του διεθνή κωδικό κλήσης (+383 ). Το γεγονός ότι Κόσοβο δεν είναι μέλος των Ηνωμένων Εθνών δεν του επιτρέπει να αποκτήσει διεθνή αριθμό λάθη κι έτσι η Αυστρία θα αιτηθεί αυτόν κωδικό για λογαριασμό του Κοσόβου. Τέλος, άνοιγμα της γέφυρας στο ποταμό Ίμπαρ στη Μιτρόβιτσα δεν έχει τόσο οικονομική σημασία αλλά συμβολική. Η γέφυρα συμβόλιζε από τον τερματισμό του πολέμου στο Κόσοβο το 1999 το διαχωρισμό της πλειοψηφίας των Σέρβων στο βόρειο κομμάτι του Κοσόβου.