Κατατέθηκε στη Βουλή το νομοσχέδιο «Μεταρρυθμίσεις ποινικών διατάξεων, κατάργηση καταστημάτων κράτησης Γ΄ Τύπου και άλλες διατάξεις». Το νομοσχέδιο προβλέπει την άμεση κατάργηση των φυλακών υψίστης ασφαλείας, τις επονομαζόμενες Γ’ Τύπου, ενώ ρυθμίζει επείγοντα θέματα του ποινικού και σωφρονιστικού συστήματος.
Οι ρυθμίσεις του περιλαμβάνουν τον αποκλεισμό της φυλάκισης ανηλίκων 15 – 18 ετών, εκτός περιπτώσεων που απειλούνται με ισόβια, ευνοϊκά μέτρα ταχύτερης απόλυσης κρατουμένων, ειδικά μέτρα για ασθενείς, υπερήλικες και άτομα με αναπηρίες, καθώς και μέτρα που διευκολύνουν την επιλογή της απεξάρτησης από ναρκωτικά αντί της κοινής φυλάκισης.
Οι ρυθμίσεις για τους ανηλίκους έχουν στόχο τον περιορισμό στο ελάχιστο των στερητικών της ελευθερίας ποινών και την ενίσχυση των μέτρων διαπαιδαγώγησης και αρωγής. Η διάρκεια του περιορισμού σε ειδικό κατάστημα κράτησης νέων μειώνεται και επιδιώκεται ο εγκλεισμός να επιβάλλεται μόνο σε εξαιρετικές περιπτώσεις, για αδικήματα που απειλούνται με ισόβια κάθειρξη. Παράλληλα αυξάνεται το κατώτατο όριο έναρξης της ποινικής ευθύνης και ενισχύονται οι δυνατότητες που δίνει ο νόμος για την επιβολή αναμορφωτικών μέτρων εκπαιδευτικού και διαπαιδαγωγικού χαρακτήρα σε όλα τα στάδια της ποινικής διαδικασίας.
Στο σχέδιο νόμου έχει επιτεθεί η Ένωση Εισαγγελέων Ελλάδος, ειδικά δε στη ρύθμιση για την ελευθέρωση καταδικασθέντων για εγκλήματα κάθε βαθμίδας και βαρύτητας, τονίζοντας ότι ισοδυναμεί με ακύρωση των δικαστικών αποφάσεων αλλά και εγείρει ζητήματα διακινδύνευσης της δημόσιας τάξης.
Κατάργηση των φυλακών τύπου Γ’
Το νομοσχέδιο καταργεί τα «καταστήματα κράτησης Γ’ τύπου», καθώς θεωρείται απολύτως επαρκής η αντιμετώπιση του συνόλου των κρατουμένων από το προϋφιστάμενο θεσμικό πλαίσιο, ενώ η δημιουργία αυτού του τύπου φυλακών δημιούργησε αντί να λύσει προβλήματα. Σημειώνεται ότι ήδη με τη διάταξη του άρθρου 11 του Σωφρονιστικού Κώδικα (ν. 2776/1999) υπάρχουν ρητές και σαφείς προβλέψεις για την αντιμετώπιση των κρατουμένων που δημιουργούν σοβαρά προβλήματα στην κοινή διαβίωση και στην εν γένει εύρυθμη λειτουργία του σωφρονιστικού καταστήματος.
Μέτρα για τους «φιλοξενούμενους» αλλοδαπούς κρατουμένους
Στις φυλακές της χώρας παραμένουν, σήμερα, εκτός των κρατουμένων, και 506«φιλοξενούμενοι» υπό απέλαση αλλοδαποί, οι οποίοι παρά το γεγονός ότι έχουν εκτίσει την ποινή τους, είναι σε δυσμενέστερο νομικό καθεστώς, αφού δεν υπόκεινται πλέον στις εγγυήσεις του σωφρονιστικού κώδικα. Αυτή η «φιλοξενία»-κράτηση μπορεί να διαρκέσει, σήμερα, μέχρι 18 μήνες, διάστημα που είναι εξαιρετικά παρατεταμένο, επιβαρύνει το σωφρονιστικό σύστημα και αντιβαίνει τόσο στην αρχή της αναλογικότητας όσο και στις προστατευτικές διατάξεις του Συντάγματος και της ΕΣΔΑ.
Με το άρθρο 2 του νομοσχεδίου, τροποποιείται το άρθρο 74 του Ποινικού Κώδικα και θεσμοθετείται η υποχρέωση των αρχών να δρουν έγκαιρα, δηλαδή πέντε μήνες πριν τον χρόνο της υφ’ όρον απόλυσης, ώστε να προετοιμάζεται η απέλαση (π.χ. έκδοση ταξιδιωτικών εγγράφων) ή να διαπιστώνεται το ανέφικτο αυτής. Παράλληλα τίθεται ανώτατο όριο κράτησης ενός μήνα ή το πολύ τριών μηνών, αν ο αλλοδαπός παρεμποδίζει την προετοιμασία της απέλασής του.
Αντιμετωπίζεται ποινικά το bullying
Ποινικοποιείται η συνεχής σκληρή συμπεριφορά εφόσον προξενεί όχι μόνο σωματική κάκωση αλλά και βλάβη της σωματικής ή ψυχικής υγείας. Βαρύτερη ποινή επιβάλλεται αν το θύμα είναι ανήλικο ή ανυπεράσπιστο ή ήταν υπό την επιμέλεια ή την εξουσία του δράστη καθώς και αν η βλάβη προήλθε από κακόβουλη παραμέληση των υποχρεώσεων του δράστη (εγκατάλειψη).
Παράλληλα επιχειρείται η αντιμετώπιση φαινομένων βίας που λαμβάνουν χώρα σε καταστήματα κράτησης όπως έχουν συστήσει διεθνείς και οργανισμοί και εθνικοί.