Τριπλή παρέμβαση στο ασφαλιστικό σύστημα με νέο τρόπο υπολογισμού των συντάξεων, νέο σύστημα εισφορών για ελεύθερους επαγγελματίες, επιστήμονες και αγρότες και προσαρμογή στις αποφάσεις του ΣτΕ αναφορικά με τα αναδρομικά των συνταξιούχων σχεδιάζει η κυβέρνηση.
Το νέο ασφαλιστικό νομοσχέδιο – το οποίο επί της ουσίας ξηλώνει τον νόμο Κατρούγκαλου – θα καταρτιστεί αμέσως μετά την απόφαση του ΣτΕ για τη συνταγματικότητα του νόμου Κατρούγκαλου. «Οι περιοχές που πρέπει να αλλάξει το Ασφαλιστικό είναι συγκεκριμένες: είναι τα θέματα των ασφαλιστικών εισφορών που είναι πάρα πολύ υψηλές, είναι το θέμα της μετατροπής του Ασφαλιστικού σε Φορολογικό, και πολλές άλλες περιοχές» τονίζει ο υπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων Γιάννης Βρούτσης και συμπληρώνει: «Ολα αυτά όμως θα αντιμετωπιστούν συνολικά, όταν βγουν οι αποφάσεις του ΣτΕ. Δεν θα βιαστούμε, δεν θα κάνουμε δουλειές που μετά θα χρειάζεται το ράβε – ξήλωνε».
Στο μέτωπο της ανταποδοτικότητας των συντάξεων οι προωθούμενες αλλαγές στοχεύουν να σβήσουν τις παραδοξότητες του νόμου Κατρούγκαλου όπου όσοι έχουν πληρώσει περισσότερες εισφορές δικαιούνται τελικά μικρότερη σύνταξη.
Τα σενάρια που εξετάζει εναλλακτικά η ηγεσία του υπουργείου Εργασίας προβλέπουν:
1. Αύξηση των συντελεστών υπολογισμού της ανταποδοτικής σύνταξης οριζόντια από το 28ο έτος ασφάλισης και άνω κατά 5%, 8% ή 10%.
2. Αλλαγή των συντελεστών, αλλά με βαθμιαία μεγαλύτερη αύξηση για όσους έχουν από 35 ή 37 έτη εργασίας και άνω, ώστε να επιβραβεύονται με καλύτερη σύνταξη, λόγω παραμονής τους στην εργασία και καταβολής μεγαλύτερων εισφορών.
Σε αυτή την περίπτωση, τα οφέλη περιορίζονται κατεξοχήν για όσους ξεπερνούν τα 35 έτη ασφάλισης και ενδέχεται σε αυτά τα χρόνια (35-42 έτη) η αύξηση των συντελεστών να αποβεί μεγαλύτερη του 10%. Οι αυξήσεις των συντάξεων εκτιμώνται έως και 50 ευρώ, κατά μέσο όρο, για όσους πρόκειται να συνταξιοδοτηθούν με 35 έτη και με μισθούς από 1.200 έως 1.500 ευρώ, ενώ για όσους έχουν πάνω από 40 έτη και μισθούς 1.800 ευρώ, η αύξηση στη σύνταξη ενδέχεται να φθάσει έως και 80 με 85 ευρώ, κατά μέσο όρο.
3. Να αυξηθεί κλιμακωτά η εθνική σύνταξη χωρίς να αλλάξει η ανταποδοτική σύνταξη.
Αλλαγή στις εισφορές
Σχεδιάζεται να αλλάξει το σύστημα υπολογισμού των εισφορών που καθιέρωσε ο νόμος Κατρούγκαλου, βάσει του οποίου οι ελεύθεροι επαγγελματίες, αυτοαπασχολούμενοι και αγρότες πληρώνουν εισφορές από το 2017 με βάση το εισόδημα που δηλώνουν στην Εφορία, αρχικά του προ-προηγούμενου έτους και ακολούθως του προηγούμενου. Και σε αυτό το μέτωπο υπάρχουν τρεις εναλλακτικές οι οποίες προβλέπουν:
1. Αποσύνδεση των ασφαλιστικών εισφορών των ελεύθερων επαγγελματιών από τη φορολογική βάση. Στόχος είναι οι εισφορές να υπολογίζονται και να εισπράττονται ανεξάρτητα από το δηλωθέν φορολογητέο εισόδημα.
2. Κατάργηση της ρύθμισης με την οποία οι εισφορές του προηγούμενου έτους συνυπολογίζονται στο εισφοροδοτηθέν εισόδημα της επόμενης χρονιάς. Μελετάται η έκπτωση των ασφαλιστικών εισφορών από το εισόδημα, ώστε να υπολογίζονται στη συνέχεια οι εισφορές της επόμενης χρονιάς.
3. Μείωση του ανώτατου πλαφόν που ισχύει σήμερα για το ασφαλιστέο εισόδημα και θέσπιση ενός χαμηλότερου ανώτατου ορίου. Σήμερα το ανώτατο ετήσιο ασφαλιστέο εισόδημα είναι στα 78.000 ευρώ, καθώς υπολογίζεται στο δεκαπλάσιο του κατώτατου μισθού.
Αναδρομικά
Οσον αφορά τα αναδρομικά των συνταξιούχων το κλειδί κρύβεται στους μήνες που θα αφορούν. Αν βγει συνταγματικός ο νόμος στον επανυπολογισμό συντάξεων, τότε τα αναδρομικά είναι κλειδωμένα για ένα δεκάμηνο (Ιούλιος 2015 – Απρίλιος 2016) αλλά δεν θα μπορούν να διεκδικηθούν μετά τον Μάιο του 2016, παρά μόνον για όσους έχουν ήδη προσφύγει στα δικαστήρια. Αν ο νόμος βγει αντισυνταγματικός, τότε υπάρχει ζήτημα επιστροφών και μετά το 2016, χωρίς δικαστικές προσφυγές.
Ανεξάρτητα από την απόφαση του ΣτΕ για τον νόμο Κατρούγκαλου, εντός του έτους το υπουργείο Εργασίας θα νομοθετήσει το μέτρο της μείωσης των ασφαλιστικών εισφορών κατά 5 ποσοστιαίες μονάδες από το 2020 για τους μισθωτούς πλήρους απασχόλησης.