"Το κράτος με το αποτυχημένο οικονομικό μοντέλο μας διώχνει" - Τι λένε οι νέοι μετά από οκτώ χρόνια μνημονίων

Τα συναισθήματα, τις απόψεις και τη στάση των νέων για το κράτος, τους Θεσμούς, τα κόμματα, το μέλλον της Ελλάδας και της ΕΕ καταγράφει η συγκριτική έρευνα της 2010-2018 «Οι νέοι στην αρχή και το τέλος των Μνημονίων» της Κάπα Research.

Μετά από οκτώ χρόνια μνημονίων, που επέβαλαν σκληρή λιτότητα, με αποτέλεσμα τη φτωχοποίηση των Ελλήνων, τα “λουκέτα” στη μικρομεσαία επιχειρηματικότητα, την έξαρση της ανεργίας και το brain drain, οι νέοι της Ελλάδας εξακολουθούν να διακατέχονται από απογοήτευση, κούραση, δυσπιστία, φόβο, αν και σε λιγότερο βαθμό, σε σχέση με το 2010, την εποχή που η χώρα υπάγονταν στα μνημόνια, ενώ καλύτερη είναι η ψυχολογία όσων μετανάστευσαν.

Σε ό,τι αφορά το μέλλον, οι νέοι που συμμετείχαν στην έρευνα εκτιμούν ότι η κατάσταση στην Ελλάδα θα παραμείνει στάσιμη, αλλά έχουν περισσότερες ελπίδες ότι σε 10 χρόνια η ζωή θα είναι καλύτερη απ’ ότι σήμερα. Μεγαλύτερη σε σχέση με 10 χρόνια πριν είναι και η πίστη τους στην Ελλάδα.

Οι νέοι που μετανάστευσαν, που εγκαταστάθηκαν σε χώρες του εξωτερικού και κατάφεραν να βελτιώσουν τους όρους ζωής τους εκφράζουν τη βούληση να επιστρέψουν στην Ελλάδα σε δέκα χρόνια. Από αυτούς περισσότεροι από τέσσερις στους δέκα στέλνουν χρήματα στην οικογένειά τους, αισθάνονται ότι τους λείπει η χώρα τους, η οικογένεια και οι φίλοι τους, ενώ έξι στους δέκα επισκέπτονται την Ελλάδα τουλάχιστον δύο φορές τον χρόνο.

Η έρευνα πραγματοποιήθηκε σε δείγμα 2.007 νέων στην Ελλάδα και 1.033 νέων Ελλήνων  που κατοικούν σε 34 χώρες του εξωτερικού. Οι συμμετέχοντες από το εξωτερικό απάντησαν σε δομημένο ερωτηματολόγιο μέσω διαδικτύου ύστερα από τυχαία δειγματοληψία σε λίστα/panel που σχεδιάστηκε για τις ανάγκες της μεγάλης έρευνας της Κάπα Research σε συνεργασία με το Κέντρο Ελληνικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Harvard (2016-2018).

Τα αίτια της Ελληνικής κρίσης

Οι νέοι σε Ελλάδα και εξωτερικό έχουν αρνητική άποψη για την πολιτική, το Κράτος και το οικονομικό μοντέλο που επικράτησε και πιστεύουν ότι η διαφθορά στη δημόσια ζωή, οι αποτυχημένες πολιτικές των κυβερνήσεων της Μεταπολίτευσης, το μοντέλο του μεγάλου, αναποτελεσματικού, κράτους, με τις παροχές και τον εξωτερικό δανεισμό είναι τα αίτια της κρίσης.

Εκτιμούν ότι η έλλειψη ενός ολοκληρωμένου σχεδίου ανάπτυξης, οι φόροι και οι περικοπές εισοδημάτων, η υψηλή φορολόγηση των επιχειρήσεων και η γραφειοκρατία είναι μειονεκτήματα, που δεν επιτρέπουν να βγει η χώρα από την κρίση. Αντιθέτως, πιστεύουν ότι ο τουρισμός, το επιστημονικό δυναμικό και τα γεωργικά μας προϊόντα είναι τα πλεονεκτήματα της χώρας μας.

Τι λένε για το κράτος και τους θεσμούς της Δημοκρατίας

Η άποψη των νέων για το κράτος είναι αρνητική. Παραπέμπει σε σπατάλη χρημάτων, υστέρηση σε νέες τεχνολογίες, και αγένεια. Η έννοια του κράτους είναι ταυτόσημη με τη διαφθορά, την αναξιοκρατία και το ρουσφέτι.

Τα πολιτικά κόμματα, τα ΜΜΕ και το Κοινοβούλιο βρίσκονται στις χαμηλότερες θέσεις στην αξιολόγηση των θεσμών.

Η άποψή τους για την ΕΕ και την Ευρωπαϊκή ολοκλήρωση

Με σκεπτικισμό στέκονται οι νέοι απέναντι στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Οι θετικές και αρνητικές γνώμες, όπως και η υπέρ και κατά της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης ισοψηφούν.

Η νέα γενιά – περισσότερο οι εντός Ελλάδας και λιγότερο οι εκτός – δεν απορρίπτει την ΕΕ, αλλά διακατέχεται από σκεπτικισμό απέναντί της. ΕΕ σημαίνει ελευθερία μετακίνησης ανθρώπων, αγαθών και υπηρεσιών, ειρήνη αλλά και ευρώ, και κλειστό «ελιτίστικο» κλαμπ, απαντούν.

Ωστόσο, οι περισσότεροι πιστεύουν πως η ευημερία της Ελλάδας βρίσκεται στην εξωστρέφεια, στο άνοιγμα στον κόσμο.

Δικαιοσύνη, Δημοκρατία, Αλληλεγγύη και Ισότητα είναι οι αξίες που οι νέοι άνθρωποι θα ήθελαν να δουν να ενισχύονται τα επόμενα χρόνια, ενώ συνδέουν την οικονομική προοπτική με τις αξίες της Παραγωγικότητας, της Επιχειρηματικότητας και της Καινοτομίας.

Οι νέοι και τα κόμματα

Έντονος φαίνεται ότι είναι ο προβληματισμός των νέων για τα κόμματα.

Υπάρχει μεγάλη διαφθορά στη δημόσια ζωή της χώρας μας, στα περισσότερα θέματα οι κυβερνήσεις δεν ενεργούν με γνώμονα το εθνικό και το δημόσιο συμφέρον, οι περισσότεροι βουλευτές και πολιτικοί εμπλέκονται στη δημόσια ζωή με καθαρά ιδιοτελή κίνητρα, τα κόμματα ενδιαφέρονται μόνο για την ψήφο των πολιτών και όχι για τη γνώμη τους, άνθρωποι σαν κι εμένα δεν έχουν καμιά επιρροή στο τι κάνει η κυβέρνηση, είναι παραδοχές που παρέμειναν σταθερές κατά τη διάρκεια της οκταετίας.

Στο ερώτημα “Ποιο κόμμα είναι πιο κοντά στους νέους”, οι περισσότεροι απαντούν «κανένα», ενώ ακολουθεί ο ΣΥΡΙΖΑ με 19% για τους νέους της Ελλάδας (16% για τους νέους του εξωτερικού) έναντι 13% της Νέας Δημοκρατίας(10% για όσους μετανάστευσαν).

“ΝΑΙ” στην ψήφο εξ αποστάσεως και σε ένα «Κόμμα Ελλήνων του Εξωτερικού»

Στη συντριπτική τους πλειοψηφία(87%) οι Έλληνες θέλουν να έχουν τη δυνατότητα να ψηφίζουν εξ αποστάσεως στις εθνικές εκλογές της Ελλάδας. Το 52% θα υποστήριζε ένα νέο «Κόμμα Ελλήνων του Εξωτερικού» που θα σχηματιζόταν από Έλληνες του εξωτερικού και θα εκπροσωπούσε κυρίως τα συμφέροντα και τις απόψεις των Ελλήνων που έφυγαν πρόσφατα από την Ελλάδα.