Μιας και οι πυκνές νιφάδες εξάγνισαν το αστικό τοπίο, ήγγικεν η ώρα των ‘‘λευκών’’ μεταφορών. Το χιόνι σινδών σκεπάζει την πλάση, όπως οι ιδέες πασπαλίζουν τις ανθρώπινες κατασκευές. Το θέαμα φιλοτέχνησε γραφικό όνειρο, με τις ψυχές, ανακουφισμένες και αμέριμνες, να σχηματίζουν φτερωτούς αγγέλους ή ανάγλυφους χιονάνθρωπους. Δεν το συναντάς συχνά. Υπό την στενή τούτη οπτική, παραμερίζοντας στιγμιαία τις πολλαπλές κακουχίες, ο πολίτης σήμερα ελπίζει σε έναν χιονιά ιδεών.
του Χρήστου Γκιάτα*
Περίεργος παραλληλισμός παραδέχομαι. Ειδικότερα, σε ένα κλίμα δυσμενές προς το ψυχρό συμβάν και δικαίως. Ωστόσο, το λευκό πέπλο δημιούργησε και πάμπολα αντικριστά χαμόγελα, θάβοντας προσωρινά τη μελαγχολία της περιόδου. Άλλαξε την όψη του γκρίζου χώρου εξωραΐζοντας την ασχήμια του. Οι άνθρωποι αγαλλίασαν μέσα στο αφράτο όνειρο. Με συγχωρείτε για τη μεταφορική πολυλογία.
Κυριολεκτώντας δυστυχώς η πραγματικότητα του πολίτη έχει παγιδευτεί σε γυμνά παραπήγματα. Απουσιάζει το νόημα επειδή η πολιτική έχει σχεδόν σκελετωθεί. Κωλύεται να εμπνεύσει και να συγκινήσει όπως το παρελθόν. Προσγειώνει τις φιλοδοξίες των ανθρώπων. Έγινε πεζή, ουδέτερη, τάχα αντικειμενική, καταφέρνοντας την πλήρη αποξένωση της. Διέλυσε την αξιακή της θεμελίωση, καθώς γκρέμισε συθέμελα τα στηρίγματα των ιδανικών. Χρεοκόπησε μη ούσα πλέον πρεσβευτής ιδεών. Έφτιαξε μια άχαρη και απωθητική πολεοδομία, χρησιμοποιώντας τα πνιγηρά υλικά ενός ωφελιμιστικού κοπανιστού αέρα, όπου το συναίσθημα παρέα με τη λογική ασφυκτιά.
Ουδείς επιθυμεί να ‘‘λερωθεί’’ ακουμπώντας ‘‘κάτω’’ ή δείχνει πρόθυμος στην επιμέλεια, την φροντίδα αυτής της ανιαρής τσιμεντοκατασκευής. Περισσότερο, ο πολίτης επιδίδεται σε τάσεις άτακτης φυγής, άνευ κινήτρου παραμονής. Ιδού, η κατάσταση της πολιτικής ως μονότονου διαχειριστή και όχι εμπνευσμένου οικοδόμου! Ιδού, το πρόσωπο ενός λάτρη του ‘‘αναγκαίου’’ πραγματισμού και διώκτη του αναγκαίου ιδεαλισμού! Ιδού η υπόσταση της πολιτικής ως διακοσμητή αριθμών και όχι διακοσμητή ιδεών! Εφόσον μοιάζει σαν γυάλα χωρίς οξυγόνο, σαν άσχημη πόλη του τίποτα με μπόλικη αισθητική του καθόλου, παραφράζοντας ένα γνώριμο ευφυολόγημα.
Ας επανέλθουμε στη λευκή μας μεταφορά. Ρωτά αμήχανα ο αναγνώστης «δηλαδή προτείνεις μια χιονοκαταιγίδα ψεμάτων ώστε να ξεγελιόμαστε εφήμερα τρέχοντας σε μια παιδική χαρά παραισθήσεων;». Απαντώ. Τουναντίον αγαπητοί, προτρέπω την απόδραση στον ηδύ ρομαντισμό προκειμένου να αναδημιουργηθεί ο στριφνός ρεαλισμός. Έπεα πτερόεντα θα ισχυριστείτε αρκετά δύσπιστα ορισμένοι εξ υμών. Πιστέψτε με, οι ιδέες ζωογονούν την πολιτική πράξη, χάρη στην ακαταμάχητη δύναμη να επιστρατεύουν τις συνειδήσεις σε ανώτερους και υψηλούς σκοπούς. Τις παιδεύουν στην ανταρσία του πνεύματος στην αναταραχή της οποίας στήνονται οδοφράγματα εναντίον του συμβιβασμού, του ύπουλου εχθρού της προόδου. Με τις ιδέες εφοδιάζεται η ατμομηχανή της ιστορίας, ρυμουλκώντας την ανθρώπινη αμαξοστοιχία προς τα πρόσω. Μια κοινωνία, που στερείται ιδεών καταδικάζεται στην καχεξία. Πολλώ δε μάλλον μια πολιτική, αποφλοιωμένη ιδεών φλερτάρει τον υπαρξιακό της θάνατο.
Αρά γιατί η εποχή ικετεύει για χιονοπτώσεις ιδεαλισμού; Προκειμένου, οι μελλοντικοί θεατές του παρελθόντος να θαυμάσουν τον ενθουσιασμό, τη ζωντάνια, την αισιοδοξία ενηλίκων-ανηλίκων μπροστά στη χιόνι, οι οποίοι δεν δίστασαν να πιάσουν με ακάλυπτα χέρια τη λαγαρή λευκή «ζύμη» του οράματος, μετατρεπόμενοι σε επιδέξιοι γλύπτες μια διάφανης και ακάθαρτης μέρας. Σε αυτή τη συλλογική και ατομική ενέργεια ελπίζει η εποχή μας, την οποία παραδίδει ακάθεκτα η «τεχνοκρατική» πολιτική στη μιζέρια της λήθης αλλά και στον αυτοσχεδιασμό της τύχης. Σάμπως, στην τελευταία δεν κρύβεται η μαγεία;
Ως ταπεινή νουθεσία, στρέψε την προσοχή σας στον ουράνιο θόλο των ιδεών και καθώς αλιεύεται τους οδοδείκτες σας-προσέξτε μην οδηγούν σε τραγωδία-θα ανακαλύψτε ένα ολωσδιόλου καινούργιο σύμπαν. Σύρετε τις υγιής ονειροπολήσεις σας στην κατεύθυνση της υλοποίησης. Διότι εν τέλει οι αγαθές ιδέες είναι λεκτικές φυλακές μεγάλων ονείρων ή αλλιώς κατά τον αφορισμό του Γάλλου συγγραφέα Γκυστάβ Φλωμπέρ «Η λέξη δεν λείπει ποτέ όταν κατέχεις την ιδέα».
*Ο Χρήστος Γκιάτας είναι Πολιτικός Επιστήμονας ΕΚΠΑ και μεταπτυχιακός φοιτητής Γεωπολιτικής στο Εθνικό Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών.
