Η Αιχμή της Ευθύνης

 του Χρήστου Γκιάτα

Η ραγδαία οικουμενική εξάπλωση του κορωνοίου, ενός ανθεκτικού στελέχους ακραίας μεταδοτικότητας και σχετικώς ήπιας πάθησης, παρεπόμενα η κηρυχθείσα πανδημία θορύβησε την διεθνή κοινότητα εγείροντας το ανακλαστικό τόξο της δημόσιας πολιτικής των κρατών προς αναχαίτιση του επιπολασμού υπό τη δαμόκλειο σπάθη δεινής ύφεσης δεδομένων των ευκρινών οικονομικών κλυδωνισμών. Το περιβόητο ιογενές νόσημα απολύτως προσδοκώμενα διέβη το κατώφλι της χώρας μας οπού πέραν της ετοιμότητας του θεσμικού οπλοστασίου συνάντησε την αμφιθυμία της συλλογικής ψυχολογίας αναγόμενη στα ακρότατα της αριστοτελικής υπερβολής και έλλειψης. Εκ προοιμίου διευκρινίζω ότι η φιλοσοφία του συνταχθέντος πονήματος έγκειται, στην καυστική στηλίτευση της έλλειψης ήτοι της παρατηρούμενης αβάστακτης απερισκεψίας από μερίδα του κόσμου.         

Η Ελλάδα, άμα τη ανίχνευση του παρθενικού κρούσματος, αντέδρασε ταχεία εξαγγέλλοντας πρωτόλεια μέτρα πολιτικής προστασίας και υγειονομικής θωράκισης όπου ένεκα της διακινδύνευσης διασποράς και του δηλητηριώδους εφησυχασμού κλιμακώθηκαν προληπτικώς. Ο ποινικός κολασμός αυστηροποιήθηκε και οι επίδοξοι παραβάτες λογίζονται ως δημόσιος κίνδυνος κατ’ επίκληση της φλέγουσας ανάγκης. Πρωταρχική στοχοθεσία της συντεταγμένης πολιτείας συνίσταται στην κατοχύρωση του υπέρτατου αγαθού της υγείας λύδια λίθος της ανθρώπινης ζωής και αξιοπρέπειας. 

Ανεξαρτήτως όμως κρατικής ευρυθμίας και αποδοτικότητας, η αίσια έκβαση έκαστης θεσμικής πρωτοβουλίας προάσπισης της δημοσίας υγείας συναρτάται στην ατομική ευθύνη και ευσυνειδησία του πολίτη. Η ατομική ευθύνη συναντάται με το δημόσιο συμφέρον. 

Ειλικρινώς, χρίζει έντονης περισυλλογής η παιδαριώδης συμπεριφορά από κοινού με την επιδεικνύουσα αφόρητη επιπολαιότητα ανάγνωσης της υφιστάμενης επισφαλούς συγκυρίας εξ ορισμένων. Πρόκειται επιεικώς περί κακουργηματικής αμέλειας εξωθούσας το κράτος να μετουσιώσει την ιδιότητα του άτεγκτου κηδεμόνα, ο οποίος διαβλέποντας την υποβάθμιση των εκκλήσεων, των ενημερωτικών συστάσεων σύστοιχα την περιφρόνηση και την ανικανότητα ασπασμού της τελολογίας των επειγουσών του πράξεων, εφοδιάστηκε με τη «ράβδο» της επιβολής πασχίζοντας να λυτρώσει το ανώριμο ενήλικο και ανήλικο ‘‘νηπιαγωγείο’’ από την πανδημία της αβελτηρίας του. Η σκηνογραφία των ασφυκτικά μεστών χώρων διασκέδασης, ο αθρόος ρεμβασμός στις καφετέριες, οι εκδρομές, η μετάφραση της αναστολής λειτουργίας των εκπαιδευτικών βαθμίδων ως αργία και ευκαιρία για σχόλη, οι εξωτερικές συναθροίσεις κ.ο.κ ήταν θλιβερή και ιλαρή.  

Η κρισιμότητα των περιστάσεων είναι οφθαλμοφανής και πρωτόγνωρη θέτοντας έμπρακτα την ακεραιότητα του αξιακού μας κώδικα υπό ενεργητική δοκιμασία. Επιβάλλεται η εναρμόνιση με τις προτροπές των δημοσίων λειτουργών και υγειονομικών αρχών παράλληλα η ευλαβική και απαρέγκλιτη εφαρμογή των ιατρικών οδηγιών και η αναζήτηση εμπεριστατωμένης, επίσημης και έγκαιρης ενημέρωσης. Ας ενσωματώσουμε την καντιανή κατηγορική προσταγή επενδύοντας την με το πρόσημο της συλλογικής και πατριωτικής αποστολής και του ανθρωποκεντρικού ιδεώδους στο αξιακό δίκτυο της αυτοαναφοράς μας. 

Εγκαλώ θερμά και ταπεινά διαμέσου τούτων των γραμμών τον καθένα εξ ημών να θυσιάσει βραχύβια τις καθιερωμένες έξεις εκδηλώνοντας την αυτοπειθαρχία και το κοινωνικό του ‘‘εγώ’’ περιστέλλοντας τις μετακινήσεις, μειώνοντας τον συγχρωτισμό, ακολουθώντας σχολαστικά τον ενδεδειγμένο βηματισμό ατομικής υγιεινής και επιλέγοντας την θαλπωρή της εστίας του. Η ατομική υγεία συνέχεται με την δημόσια. Προσηλωνόμαστε στην μακρόχρονη κοινωνική ευπραγία και την προστασία των ευπαθών ομάδων και των αγαπημένων μας προσώπων. Στεκόμαστε αρωγοί στην κρατική εκστρατεία αποδίδοντας τον δέοντα σεβασμό και την αμέριστη ευγνωμοσύνη πρωτευόντως στον αλτρουισμό του ιατρικού προσωπικού που επιτελεί άοκνα κοινωνικό έργο ασκώντας λειτούργημα αποτελώντας την προμετωπίδα καταπολέμησης.  

Νοοτροπία αρμόζουσα για το Ιδανικό του Αγαθού και Ενάρετου Πολίτη. Η Αρετή εξισώνεται με την Γνώση. Κατά απόλυτη εννοιολογική ισοδυναμία, η Γνώση με την Ηθική, η Ηθική με την Συνείδηση, η Συνείδηση με την Ευθύνη. Καταληκτικά η Ευθύνη με την Ελευθερία. Αυτεξούσιος πολίτης λογίζεται εκείνος που διέπεται και τιθασεύεται από τιθέμενους εξ’ ιδίου νόμους, συλλαμβάνει την διαλεκτική ιδιωτικής και δημόσιας σφαίρας και αφουγκράζεται το εθνικό συμφέρον. Σωρευτικά, η Ελευθερία πραγματώνεται στην Αυτονομία. Όπως η κατάρτιση, ήτοι γνώση διακρίνει τον αδαή από τον επαΐων ούτω η αρετή διαχωρίζει τον αγαθό πολίτη από το -ιδιοτελές ανδρείκελο-ατομικιστική.          

Εξίσου φθοροποιός και διαλυτική αποτελεί η μαζική παράκρουση του πληθυσμού. Εντοπίζονται εκφάνσεις ασύλληπτης υστερίας και παραπληροφόρησης. Επι παραδείγματι, ο συνωστισμός στα πολυκαταστήματα για προμήθεια και αποθήκευση διαρκών αγαθών ή ο στιγματισμός και η συμπλεγματική οξυθυμία. Αποτροπή παρεμφερών φαινομένων καθώς νοούνται παντελώς ατεκμηρίωτα. Ήμαρτον μην αγγίξουμε την ετέρα άκρη του εκκρεμούς.  

Η επισταμένη καταστρατήγηση και η μη τήρηση των κανόνων περιορισμού και προφύλαξης από διαφόρους περιχαρείς αντιρρησίες θέτει εν αμφιβόλω την ευστάθεια της υγειονομικής περίθαλψης, ειρήσθω εν παρόδω οι υπέρογκες εισαγωγές απειλούν την επάρκεια των δομών νοσηλείας, και την κρατική λειτουργικότητα. Προσώρας, διαφαίνεται αφετηριακά η παραλυτική επίδραση της επιδημικής πάθησης. Η χώρα μας βρίσκεται στις επάλξεις χαλιναγώγησης της εκθετικής διασποράς του ιού ακολουθώντας την νόρμα της Γηραιάς Ηπείρου διερχόμενης τον κυκεώνα της επιδημίας και τελούσα υπό δρακόντεια ιατρική απομόνωση με πιο δραματικό και αλγεινό της πλήγμα την Ιταλία. Καρτερικότητα, ψυχραιμία και σοβαρότητα.  Διαρρηγνύουμε το δυσοίωνο πέπλο με αιχμή την ευθύνη. Μένουμε Σπίτι.

*Ο Χρήστος Γκιάτας είναι τελειόφοιτος του Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών.