Ποιος σκότωσε τον Καποδίστρια; - Η "Ελλάδα 2021" προσφέρει, πολύ πριν από την επέτειο, τροφή στον διχασμό

της Αγγελικής Σπανού

Αποσπάσματα άρθρου του πανεπιστημιακού Αριστείδη Χατζή που αναρτήθηκαν στο twitter της επιτροπής “Ελλάδα 2021” που έχει αναλάβει υπό την Γιάννα Αγγελοπούλου την προετοιμασία του εορτασμού της επετείου 200 χρόνων από το 1821 προκάλεσαν θόρυβο. Επειδή ο πανεπιστημιακός-μέλος της Επιτροπής αναφέρει τον Ιωάννη Καποδίστρια ως εκσυγχρονιστή δικτάτορα ενοχλήθηκε πολύς κόσμος όχι μόνο στα social media αλλά και στην ΝΔ (με ενδεικτικότερες τις αντιδράσεις των βουλευτών Κ. Μπογδάνου και Θ. Πλεύρη).

Η Επιτροπή και ο ίδιος ο Αρ. Χατζής αναγκάστηκαν με ανακοινώσεις τους να προσπαθήσουν να αποδραματοποιήσουν την κατάσταση – μια εντελώς παράξενη κατάσταση να συζητάμε αν ο πρώτος κυβερνήτης του ελληνικού κράτους ήταν αυταρχικός ή όχι.

Σημασία δεν έχει τόσο να ελέγξει κανείς τα επιχειρήματα του καθηγητή ή να δικάσει τις προθέσεις όσων του επιτέθηκαν όσο να δει τη μεγάλη εικόνα που έχει να κάνει με τα μέσα και τον σκοπό του εορτασμού της επετείου. Στόχος είναι η τόνωση της εθνικής αυτοπεποίθησης και η διαφήμιση της χώρας στο εξωτερικό με όρους 2004. Για να συμβεί αυτό προγραμματίζονται εκδηλώσεις και συζητήσεις σε ολόκληρη την επικράτεια ώστε ολόκληρο το 2021 να είναι γεμάτο εθνική περηφάνια, ιστορική μνήμη και επιστροφή στις ρίζες. Υποτίθεται ότι θα αναπτυχθεί ένα γόνιμος διάλογος που θα περιλαμβάνει όλες τις ιστορικές προσεγγίσεις. Αλλά αν η πρόβα έγινε με τα συγκεκριμένα tweets, υπάρχει δομικό πρόβλημα στη σύλληψη.

Μας χρειάζονται όλα αυτά; Πέρα από τα πολιτικά κέρδη που θα έχει η κυβέρνηση, δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι θα βγούμε κερδισμένοι. Ξέρουμε ήδη ότι δεν υπάρχει η συλλογική ωριμότητα για την διάψευση εθνικών μύθων ή για μια ρεαλιστική ανάγνωση του παρελθόντος χωρίς εξωραϊσμούς. Είναι ενδεικτικό ότι στα σχολικά βιβλία ιστορίας δεν αναφέρονται ούτε ο διχασμός μετά την επανάσταση ούτε ο εμφύλιος μετά τον Β Παγκόσμιο Πόλεμο, ενώ όσα προηγήθηκαν της χούντας αποσιωπώνται. Δεν ξεχνιέται ο “συνωστισμός στη Σμύρνη” και ο ξεσηκωμός που προκάλεσε ούτε οι διαρκείς καταγγελίες εθνομηδενιστών από υπερπατριώτες και εθνικιστών από διεθνιστές.

Η τελευταία φορά που η χώρα συγκλονίστηκε από εθνικό πάθος ήταν πολύ πρόσφατα με τα συλλαλητήρια κατά τη συμφωνίας των Πρεσπών με χλαμύδες, περικεφαλαίες και το ανιστόρητο σύνθημα “η Μακεδονία είναι μία και είναι ελληνική”. Σήμερα είναι σαν να μην έγιναν ποτέ αυτά τα συλλαλητήρια, αποτελούν έναν ακόμα αναχρονισμό του μετανεωτερικού ελληνισμού που, συχνά, αντιμετωπίζει την ιστορία με παιδικό συναισθηματισμό.

Η “Ελλάδα 2021” δείχνει να μην έχει αντιληφθεί τον κίνδυνο. Παίζει με τη φωτιά ανακαλύπτοντας τη γοητεία του twitter και προσφέροντας νέες αφορμές διχασμού την ώρα που επαγγέλλεται ενότητα. Για να ξεμπλέξουν χρησιμοποίησαν το “εθνικό είναι το αληθές” του Δ. Σολωμού ξεχνώντας ότι αληθές δεν είναι πάντα το εθνικό.

Πηγή: Economico.gr