Η φράουλα είναι επιστημονικά γνωστή ως Fragaria ananassa και προήλθε από την Ευρώπη τον 18ο αιώνα. Ιδιαίτερα γνωστή στην Ελλάδα είναι η ευρωπαϊκή φράουλα που βρίσκεται και αυτοφυής σε λοφώδεις, δασώδεις και ημι-δασώδεις περιοχές. Ο καρπός της άγριας αυτής φράουλας είναι μικρός, εξαιρετικά γλυκός και νόστιμος. Οι φράουλες έχουν έντονο κόκκινο χρώμα, ζουμερή υφή, χαρακτηριστικό άρωμα και γλυκιά γεύση. Είναι πολύ πλούσιες σε αντιοξειδωτικά και μπορεί να έχουν οφέλη για την υγεία της καρδιάς και τον έλεγχο του σακχάρου στο αίμα. Μπορούν να καταναλωθούν ωμές, αλλά μπορούν επίσης να χρησιμοποιηθούν και για μαρμελάδες, ζελέδες, επιδόρπια και αρώματα τροφίμων.
Θρεπτικά συστατικά της φράουλας
Η φράουλα είναι πλούσια σε θρεπτικά συστατικά και γι’αυτό έχει πολλές ευεργετικές ιδιότητες για την υγεία μας. Περιέχει τα παρακάτω:
- βιταμίνη Α (είναι μια λιποδιαλυτή βιταμίνη ισχυρά αντιοξειδωτική και παίζει σημαντικό ρόλο στη διατήρηση της υγιούς όρασης, της νευρολογικής λειτουργίας και του υγιούς δέρματος),
- βιταμίνες του συμπλέγματος Β (αποτελούνται από 8 υδατοδιάλυτες βιταμίνες που συμμετέχουν στον μεταβολισμό των υδατανθράκων, των λιπών και των πρωτεϊνών και συνεπώς είναι απαραίτητες για την ομαλή λειτουργία και την ανάπτυξη του οργανισμού),
- βιταμίνη C (είναι σημαντική για το ανοσοποιητικό σύστημα και την υγεία του δέρματος),
- σημαντικές ποσότητες μαγγανίου (ιχνοστοιχείο που είναι σημαντικό για πολλές διαδικασίες στο σώμα, συχνά βρίσκεται σε μεγάλες ποσότητες σε δημητριακά ολικής αλέσεως, όσπρια, φρούτα και λαχανικά),
- σημαντικές ποσότητες καλίου (μέταλλο που εμπλέκεται σε πολλές βασικές λειτουργίες του σώματος, όπως η ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης),
- σίδηρο (απαραίτητο στοιχείο για τον οργανισμό μας, καθώς μεταφέρει το οξυγόνο με το αίμα σε όλα τα όργανα του σώματος),
- φυλλικό οξύ (σημαντικό για την φυσιολογική ανάπτυξη των ιστών και τη λειτουργία των κυττάρων. Είναι επίσης, ιδιαίτερα σημαντικό για τις έγκυες γυναίκες και τους ηλικιωμένους) και
- φυτικές ίνες (είναι σημαντικές για τη διατροφή των φιλικών βακτηρίων στο έντερο και για την βελτίωση της πεπτικής υγείας. Είναι επίσης χρήσιμες για την απώλεια βάρους και μπορούν να βοηθήσουν στην πρόληψη πολλών ασθενειών).
Οφέλη για την υγεία μας από την κατανάλωση φράουλας
Πολλαπλά είναι τα οφέλη για την υγεία μας, καταναλώνοντας φράουλες. Έχουν αντιοξειδωτικές, αντικαρκινικές, αντιφλεγμονώδεις και καρδιοτονωτικές ιδιότητες, λόγω της μεγάλης τους περιεκτικότητά σε φαινόλες (με κυρίαρχες τις ανθοκυανίνες, που τους χαρίζουν το κόκκινο χρώμα), καθώς και της υψηλής τους περιεκτικότητας σε βιταμίνες Α και C, ενώ περιέχουν λουτεΐνη και ζεαξανθίνη, ουσίες γνωστές για την ευεργετική τους δράση στην όραση. Πολλά από τα φυτοθρεπτικά συστατικά που περιέχονται στις φράουλες λειτουργούν όχι μόνο ως αντιοξειδωτικά, αλλά επίσης και ως αντιφλεγμονώδη θρεπτικά συστατικά. Μερικά από τα πιο σημαντικά αντιοξειδωτικά και αντιφλεγμονώδη θρεπτικά συστατικά που περιέχουν οι φρέσκιες, ώριμες φράουλες είναι:
- οι ανθοκυανίνες,
- οι φλαβονόλες,
- το υδροξυ-βενζοϊκό οξύ,
- το υδροξυ-κινναμωμικό οξύ και
- οι τανίνες.
Καρδιαγγειακά οφέλη: σύμφωνα με διάφορες μελέτες που έχουν διεξαχθεί σε εθνικό επίπεδο από διάφορες χώρες, οι φράουλες αποτελούν την καλύτερη πηγή της αντιοξειδωτικής βιταμίνης C. Επίσης, μετά από τα βατόμουρα και τα σταφύλια, οι φράουλες αποτελούν την καλύτερη πηγή μαγγανίου μεταξύ των φρούτων. Έτσι αρκετές ερευνητικές μελέτες έχουν δείξει ότι αυτά τα διαφορετικά φυτοθρεπτικά συστατικά της φράουλας «συνεργάζονται» με τέτοιο τρόπο ώστε να παρέχουν καρδιαγγειακά οφέλη.
Οφέλη στο σάκχαρο του αίματος: σύμφωνα με αρκετές μελέτες φάνηκε ότι η συχνή κατανάλωση φράουλας σχετίζεται με μειωμένο κίνδυνο εμφάνισης διαβήτη τύπου 2. Σε αυτές τις μελέτες, τα σημαντικά οφέλη εμφανίζονται με τη συχνότητα κατανάλωσης τουλάχιστον 2-3 μερίδων φράουλας την εβδομάδα, καθώς η κατανάλωση μιας φοράς την εβδομάδα ή λιγότερο δεν συνδέεται με οφέλη στο σάκχαρο του αίματος, όπως φάνηκε. Επιπλέον, η μεγάλη πρόσληψη ζάχαρης (5-6 κουταλάκια του γλυκού) μπορεί να αυξήσει απότομα το σάκχαρο στο αίμα. Παρ’ όλα αυτά, σύμφωνα με την συγκεκριμένη έρευνα η πρόσληψη 150 γραμμάριων φραουλών (1 φλιτζάνι) μαζί με 5 κουταλάκια του γλυκού ζάχαρης, είχε σαν αποτέλεσμα να μην αυξηθεί απότομα το σάκχαρο στο αίμα. Οι ερευνητές υπέθεσαν ότι η περιεκτικότητα των φραουλών σε πολυφαινόλες έπαιξε σημαντικό ρόλο στην ρύθμιση του σακχάρου στο αίμα. Ειδικά η ελλαγιταννίνη (πολυφαινόλη γνωστή για την αναστολή της δραστικότητας ενός ενζύμου που ονομάζεται α-αμυλάση, το οποίο είναι υπεύθυνο για τη διάσπαση της αμυλόζης σε απλά σάκχαρα), θα μπορούσε να συμβάλει στην ρύθμιση του σακχάρου.
Αντικαρκινικά οφέλη: τα αντικαρκινικά οφέλη από τη κατανάλωση φράουλας έχουν τεκμηριωθεί από μελέτες σε περιπτώσεις:
- καρκίνου του μαστού,
- τραχήλου της μήτρας,
- παχέος εντέρου και
- καρκίνου του οισοφάγου.
Σπουδαίο ρόλο μεταξύ των φυτοθρεπτικών συστατικών παίζουν το ελλαγικό οξύ και οι ελλαγιταννίνες της φράουλας, που έχουν αποδειχθεί ως αντικαρκινικές ουσίες. Επιπλέον, το ελλαγικό οξύ καθυστερεί την ανάπτυξη των μη φυσιολογικών ανθρώπινων κυττάρων του παχέος εντέρου και επάγει την απόπτωση των κυττάρων του καρκίνου του προστάτη.
Άλλα οφέλη για την υγεία: εκτός από τα παραπάνω οφέλη στην υγεία από την κατανάλωση των φραουλών, έχει αποδειχθεί ότι οι φράουλες:
- βοηθούν στη βελτίωση των φλεγμονωδών προβλημάτων όπως ελκώδους κολίτιδας, νόσου του Crohn, ρευματοειδούς αρθρίτιδας και εκφύλισης της ωχράς κηλίδας,
- έχουν ευεργετικές επιπτώσεις, λόγω της σύστασής τους σε όσους πάσχουν από ρευματισμούς και χολή (κυρίως λόγω των βιταμινών), σε όσους έχουν δυσκοιλιότητα (κυρίως λόγω των φυτικών ινών) και σε όσους έχουν αναιμία και υπέρταση,
- βοηθούν σημαντικά στην αποβολή τοξινών του οργανισμού, ενισχύοντας τα αντιοξειδωτικά στοιχεία,
- συμβάλουν στην προστασία από τη σιωπηρή νόσο της οστεοπόρωσης, λόγω της υψηλής τους περιεκτικότητάς τους σε βιταμίνη C και κάλιο,
- λειτουργούν προστατευτικά κατά της στεφανιαίας νόσου και προληπτικά κατά του καρκίνου, (J Agric Food Chem 2006), των καρδιαγγειακών παθήσεων, (Pathophysiol Haemost Thromb. 2006) και της αρθρίτιδας,
- μπορούν να μειώσουν το οξειδωτικό στρες, να αναστείλουν τη φλεγμονή, να βελτιώσουν την αγγειακή λειτουργία, να βελτιώσουν το λιπιδαιμικό προφίλ του αίματος και να μειώσουν την επιβλαβή οξείδωση της LDL-χοληστερόλης,
- είναι ευεργετικές για την ισορροπία των υγρών του σώματος και της αρτηριακής πίεσης.
Συμπερασματικά, οι φράουλες λόγω της υψηλής τους περιεκτικότητας σε βιταμίνες, ανόργανα συστατικά και φυτικές ενώσεις συμβάλουν θετικά στην υγεία μας, γι’αυτό και αποτελούν μια εξαιρετική προσθήκη σε μια υγιεινή διατροφή.