Μια μαγική λέξη έχει μπει στην ζωή των καταναλωτών τα τελευταία χρόνια. Μια λέξη που για πολλούς σημαίνει αδυνάτισμα. Παράλληλα είναι ταυτόσημη με την λέξη δίαιτα. Και φυσικά αυτή η λέξη είναι το light. Που μοιάζει με την κολυμπήθρα μέσα στην οποία όποιο τρόφιμο μπει αθωώνεται για τις αμαρτίες του. Τις όποιες αμαρτίες του.
Η αλήθεια είναι ότι με την παχυσαρκία να σαρώνει και να εμφανίζεται με μεγαλύτερη συχνότητα σε όλο και νεαρότερες ηλικίες, η βιομηχανία ανακάλυψε μια αγορά που αυξάνονταν με αντίστοιχους ρυθμούς. Τα προϊόντα light αναπτύχθηκαν αρχικά στοχεύοντας να καλύψουν τις ανάγκες των διαβητικών με τρόφιμα χαμηλά σε λίπος και χαμηλά σε θερμίδες. Το κόστος τους ήταν αρκετά υψηλό.
Όμως όλο και πιο πολλοί άνθρωποι αναζητούσαν τροφές με περιεχόμενο τέτοιο που να μπορεί να συμβάλει και να εισαχθεί στην δίαιτά του. Και αυτή την ανακάλυψη την εκμεταλλεύτηκε πολύ καλά. Η δεκαετία του 80 θα έλεγε κανείς ότι ήταν αυτή που γέννησε τα light αλλά η δεκαετία του 90 ήταν αυτή που τα έβαλε στον ίσιο δρόμο. Μόλις το 1990 το FDA στην Αμερική έδωσε συγκεκριμένο πλαίσιο στον όρο light.
Το πρόβλημα που υπάρχει δεν έχει να κάνει με αυτά καθ’ αυτά τα προϊόντα. Κατά καιρούς αναπτύσσονται διάφορες θεωρίες για το αν πρέπει να καταναλώνονται συστηματικά, αν πρέπει να υπάρχουν στην δίαιτα μας, κατά πόσο είναι θρεπτικά ή υγιεινά κλπ. Λαμβάνοντας σαν δεδομένο ότι σε μια οργανωμένη πολιτεία, που η βιομηχανία είναι συμμορφωμένη με τους κανόνες και απομακρύνοντας την σκιά της συνομωσίας, μπορούμε να πούμε ότι η (σε λογικά πλαίσια) κατανάλωση light προϊόντων δεν προκαλεί κάποιο κακό.
Όμως η κουλτούρα που έχει διαμορφωθεί σχετικά με την χρησιμοποίησή τους και ο τρόπος που διαμορφώνεται η διατροφική συμπεριφορά της τωρινής γενιάς αλλά και όλων των επόμενων είναι μάλλον το χειρότερο που μπορεί κανείς να φανταστεί. Μέσα από την φοβία και την απέλπιδα προσπάθεια διαχείρισης του βάρους, χτίζουμε συστηματικά ένα light σύμπαν από το οποίο εξοστρακίζουμε κάθε τι, μη διατροφικά ορθό. Αντί να μάθουμε να διαχειριζόμαστε σωστά την τροφή, και να την χρησιμοποιούμε με μέτρο και με σύνεση, πλέον θεωρούμε ότι η χρήση των light προϊόντων, είναι το μαξιλαράκι ασφαλείας που μας επιτρέπει να κάνουμε υπερβάσεις στο φαγητό μας.
Η “εκπαίδευση” μας σε αυτή τη διατροφική συμπεριφορά, πολλές φορές είναι βολική. Έχουμε το άλλοθι ότι αυτό που καταναλώνουμε δεν μας παχαίνει άρα άφοβα μπορούμε να φάμε παραπάνω. Παρακάμπτουμε διατροφικούς και διαιτολογικούς κανόνες, μιας και αυτό που βάζουμε στο στόμα μας είναι ελαφρύ και υγιεινό. Βάζουμε στο περιθώριο ακόμα και παραδοσιακά προϊόντα (πχ τα τυριά μας) γιατί είναι πλούσια σε λιπαρά και θερμίδες αντί να αναζητήσουμε το σωστό μέτρο κατανάλωσής τους.
Όμως αυτό που μετράει στο τέλος της ημέρας, είναι το συνολικό ποσό θερμίδων που έχουμε πάρει μέσα από την διατροφή μας. Και όχι αν σε ένα λουκούλλειο γεύμα έχουμε καταναλώσει όλη την γκάμα των light προϊόντων, μαζί με ένα ολιγοθερμιδικό αναψυκτικό στο τέλος για να μην το παρακάνουμε.
Πέρα από όλα όμως θα πρέπει να είμαστε υποψιασμένοι ότι ο χαρακτηρισμός ενός προϊόντος ως light δεν σημαίνει αυτόματα ότι και το προϊόν είναι χαμηλό σε θερμίδες. Πολλά προϊόντα χαμηλά σε λιπαρά έχουν αυξημένη περιεκτικότητα σε ζάχαρη. Η προσεκτική ανάγνωση της διατροφικής ετικέτας μπορεί να αποκαλύψει και μορφές περιεχόμενης ζάχαρης που επιβαρύνουν σημαντικά το θερμιδικό περιεχόμενο.
Του Μανώλη Μανωλαράκη/ Διατολόγος-Διατροφολόγος