Αισθητή επιδείνωση παρουσιάζει η στοματική υγεία των Ελλήνων, οι οποίοι εμφανίζουν υψηλά ποσοστά αναγκών οδοντιατρικής φροντίδας, που μένει χωρίς αντιμετώπιση. Η στοματική υγεία αποτελεί τον καθρέφτη της γενικότερης υγείας των ανθρώπων, υπογραμμίζει η επιστημονική κοινότητα και σύμφωνα με τελευταίες μελέτες 1400 συστημικά νοσήματα δίνουν πρόωρες εκδηλώσεις από το στόμα, αναδεικνύοντας τη συμβολή και τον ρόλο του οδοντιάτρου στην γενική υγεία του ανθρώπου.
Ο συνδυασμός οικονομικής αδυναμίας του πληθυσμού και έλλειψης πρωτοβάθμιας οδοντιατρικής περίθαλψης, έχει ως αποτέλεσμα μεγάλα τμήματα του πληθυσμού να παρουσιάζουν μια απογοητευτική κατάσταση της στοματικής τους υγείας.
Η πρόληψη είναι «ανύπαρκτη» και η εικόνα που παρουσιάζει η χώρα μας στην οδοντιατρική περίθαλψη συναντάται μόνο σε «τριτοκοσμικές» χώρες αναφέρει στο ΑΠΜΕ ο Πρόεδρος της Ελληνικής Οδοντιατρικής Ομοσπονδίας, Αθανάσιος Κατσίκης.
Παιδιά ηλικίας πέντε ετών παρουσιάζουν τερηδόνα σε ποσοστό κοντά στο 60%, το οποίο αυξάνεται στους εφήβους αγγίζοντας το 84%. Σύμφωνα με τους ειδικούς η τερηδόνα προκαλεί πόνο, οδηγεί σε απουσίες από το σχολείο και την εργασία και απαιτεί, συνήθως, δαπανηρή θεραπεία.
«Υπάρχουν σήμερα άνθρωποι που τους λείπουν τα μπροστινά δόντια» αναφέρει ο κ. Κατσίκης, επισημαίνοντας ότι σύμφωνα με στοιχεία το 38,2% των μεσηλίκων και το 42,9% των ηλικιωμένων δεν έχει καλύψει προσθετικές ανάγκες, γεγονός που αποδίδεται στην οικονομική κρίση και το υψηλό κόστος των εμφυτευμάτων και των τεχνητών οδοντοστοιχιών. «Το να ζει ένας άνθρωπος χωρίς δόντια επηρεάζει σοβαρότατα την ποιότητα της ζωής του και μπορεί να οδηγήσει σε ανθυγιεινή διατροφή και κοινωνική απομόνωση» επισημαίνει ο πρόεδρος της ΕΟΟ.
Ενδεικτικό της κατάστασης που επικρατεί στη χώρα μας, είναι το αποτέλεσμα της δράσης 50 εθελοντών οδοντιάτρων των «Γιατρών του Κόσμου», οι οποίοι τα τελευταία δύο χρόνια από τον Φεβρουάριο του 2013 έως τον Μάρτιο του 2015, στο πλαίσιο του προγράμματος πρόληψης, ευαισθητοποίησης και θεραπείας που εφαρμόστηκε σε 66 Δημοτικά Σχολεία του Δήμου της Αθήνας, εξέτασαν συνολικά 9.382 παιδιά και πραγματοποίησαν οδοντιατρικές παρεμβάσεις σε 22.281 δόντια.
Δυστυχώς τα στατιστικά δεδομένα παρουσιάζουν μία κατάσταση της στοματικής υγείας των παιδιών που δεν είναι καθόλου ικανοποιητική, η οποία αναδεικνύει το μεγάλο κενό και τη μεγάλη ανάγκη παρέμβασης που υπάρχει στο ζήτημα. Βάσει της οδοντιατρικής καταγραφής, παρουσιάστηκαν σε ποσοστό 81% περιστατικά που χρήζουν οδοντιατρικής παρακολούθησης και σε ποσοστό 34% περιστατικά που χρήζουν ορθοδοντικής παρέμβασης. Τα περιστατικά παιδιών με καλή ή πολύ καλή στοματική υγεία άγγιζε μόνο το ποσοστό του 15% από το σύνολο των παιδιών.
Στοματική υγεία και νοσήματα
Στο πλαίσιο διεθνούς συνεργατικής Μελέτης της Παγκόσμιας Επιβάρυνσης των Ασθενειών (1990-2010), διαπιστώθηκε ότι η μη θεραπευμένη καταστροφή των σκληρών οδοντικών ιστών αποτελεί την πιο συχνή πάθηση από το σύνολο των 291 παθήσεων που μελετήθηκαν. Άμεση είναι η σχέση των καρδιαγγειακών νοσημάτων και του σακχαρώδη διαβήτη με την περιοδοντίτιδα . Τα ίδια ανησυχητικά στοιχεία αφορούν και τον καρκίνο του στόματος που είναι ο 8ος κατά σειρά συχνά εμφανιζόμενος καρκίνος . Έρευνες έχουν δείξει ότι οι χώρες με τα χαμηλά εισοδήματα φέρουν το μεγαλύτερο βάρος καθώς ο καρκίνος του στόματος εμφανίζεται εκεί με διπλή συχνότητα σε σύγκριση με τις χώρες που έχουν υψηλότερα εισοδήματα. Ο κίνδυνος εμφάνισης καρκίνου του στόματος είναι 15 φορές υψηλότερος όταν συνδυάζεται η κατανάλωση καπνού και αλκοόλ και οι δύο αυτοί παράγοντες κινδύνου εκτιμάται ότι ευθύνονται για την εμφάνιση του 90% περίπου των καρκίνων του στόματος.
Πρόληψη και οικονομική κρίση
Σε καιρούς οικονομικής κρίσης οι άνθρωποι θεωρούν «πολυτέλεια» την επίσκεψη στον οδοντίατρο, η μείωση των οδοντιατρικών επισκέψεων είναι μεγάλη και οι πολίτες καταφεύγουν στο γιατρό μόνο όταν υπάρχει πόνος ή άμεση ανάγκη, αναφέρει ο κ. Κατσίκης, σημειώνοντας ότι οι οδοντίατροι έχουν μειώσει τις τιμές των εργασιών και αρκετοί μάλιστα κάνουν και «ευκολίες πληρωμής».
«Συνάδελφοι πληρώνονται με δόσεις», ιδιαίτερα όταν οι εργασίες είναι δαπανηρές, εξηγεί ο πρόεδρος της ΕΟΟ, υπογραμμίζοντας παράλληλα ότι εξαιτίας της οικονομικής κρίσης 300 οδοντίατροι μόνο από την Αθήνα αναγκάστηκαν να μεταναστεύσουν. Παράλληλα, όπως αναφέρει, τελευταία παρατηρείται και το φαινόμενο «της μερικής απασχόλησης οδοντιάτρων σε άλλη χώρα» και όπως εξηγεί ο κ. Κατσίκης, Έλληνες οδοντίατροι προσφέρουν οδοντιατρικές υπηρεσίες σε πολίτες άλλων χωρών μια εβδομάδα το μήνα, προκειμένου να καταφέρουν να «ισορροπήσουν το οικονομικό πρόβλημα που αντιμετωπίζουν».
Σύμφωνα με τον κ. Κατσίκη η Πολιτεία πρέπει να ασχοληθεί με το ζήτημα της οδοντιατρικής περίθαλψης των ασφαλισμένων , καθώς έως σήμερα αυτή βρίσκεται εκτός του συστήματος της κοινωνικής ασφάλισης, και σύμφωνα με στοιχεία το 34% των ιδιωτικών δαπανών για την υγεία αναλίσκεται στην οδοντιατρική περίθαλψη.
«Η Ελληνική Οδοντιατρική Ομοσπονδία έχει επανειλημμένα τονίσει ότι η Οδοντιατρική που είναι η κατ΄ εξοχήν επιστήμη της πρόληψης , είναι συνεχώς απούσα από την Πρωτοβάθμια Περίθαλψη». Χαρακτηριστικά ο πρόεδρος της ΕΟΟ αναφέρει ότι η σημερινή κατάσταση όσον αφορά την παροχή οδοντιατρικής περίθαλψης μέσω των δομών ΠΕΔΥ-ΕΣΥ, είναι «τραγική», δεδομένου ότι επιχειρείται με το δυναμικό των 700 περίπου οδοντιάτρων να δοθεί περίθαλψη σε 10 εκατομμύρια ασφαλισμένους. Επιπλέον, το κονδύλι των 60 εκατομμυρίων ευρώ που είχε προβλεφθεί στον προϋπολογισμό του 2014 του ΕΟΠΥΥ για να καλυφτούν μέσω συλλογικών συμβάσεων με τους ελεύθερους επαγγελματίες οδοντιάτρους μέρος των προληπτικών εξετάσεων, έγινε μόλις 2 εκατομμύρια ευρώ για το 2015 και στην παρούσα φάση δεν υπάρχουν εξωτερικοί συμβεβλημένοι οδοντίατροι με τον ΕΟΠΥΥ.
«Αντιλαμβανόμαστε τις δυσκολίες στην χρηματοδότηση του ΕΟΠΥΥ, αλλά η στοματική υγεία αποτελεί προτεραιότητα σε κάθε πολιτισμένο κράτος», επισημαίνει ο πρόεδρος της ΕΟΟ Αθανάσιος Κατσίκης, προτείνοντας μάλιστα ως λύση « κάλυψη των ασφαλισμένων με εισοδηματικά κριτήρια κατά τα πρότυπα της συμμετοχής στα φάρμακα που έχει προτείνει ο υπουργός υγείας».