Σε κάποιο σημείο της ταινίας The Imitation Game, την οποία κατάφερα να δω επιτέλους το Σαββατοκύριακο που μας πέρασε, ο (fictional) Alan Turing σχολιάζει την κατάληξη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, λέγοντας πως ήταν ένας πόλεμος λιγότερο μεταξύ στρατών, αεροπλάνων, πλοίων και υποβρυχίων, και περισσότερο μεταξύ μηχανών. Αναφέρεται φυσικά στον κώδικα ENIGMA και την αποκρυπτογράφησή του, η οποία έπαιξε καταλυτικό ρόλο στην έκβασή του πολέμου και παρέμεινε μυστική για πολλές δεκαετίες. Μπορεί αυτό να ισχύει, αν κάτι όμως προκύπτει από την ταινία αυτή, είναι ότι τον πόλεμο, τελικά, τον κέρδισαν άνθρωποι. Πραγματικοί άνθρωποι, παρεξηγημένοι, αδικημένοι άνθρωποι, γενναίοι και δειλοί, πιστοί, σύνθετοι, λογικοί, πεισματάρηδες. Αυτή είναι και η μαγεία της ερμηνείας του Benedict Cumberbatch στο ρόλο του Turing: μας πείθει για όλες αυτές τις διαστάσεις της ανθρώπινης ύπαρξης, μεταφέροντας στη μεγάλη οθόνη μια συναρπαστική, πολύπλοκη ιστορική φιγούρα, με αφοπλιστική ειλικρίνεια.
Οι άνθρωποι αυτοί – που κερδίζουν τους πολέμους – είναι συχνά δέσμιοι της κοινωνίας στην οποία ζουν, των αφορισμών της, της σκληρότητας με την οποία τους περικλείει. Κάνουν όμως ό,τι καλύτερο μπορούν μέσα σε αυτήν, προσπαθούν να βρουν τη δική τους θέση, μια θέση που θα τους επιτρέψει να είναι αυτοί που είναι, ακόμα κι αν τελικά η προσπάθεια είναι τόσο υπεράνθρωπη που τους κοστίζει την ίδια τους τη ζωή. Ο Alan Turing έκανε στην κοινωνία που έζησε ό,τι καλύτερο μπορούσε, και το ό,τι καλύτερο αυτό, στάθηκε ικανό να σώσει τουλάχιστον 14 εκατομμύρια ζωές, συνεισφέροντας στην επίσπευση της λήξης του πολέμου κατά 2 με 4 χρόνια, αλλάζοντας στην πορεία τον κόσμο μας με τη συνεισφορά του στην επιστήμη.
Ήταν όμως η κοινωνία αυτή που δεν έκανε ό,τι καλύτερο μπορούσε για τον Turing, καταδικάζοντάς τον ως ομοφυλόφιλο, οδηγώντας τον στην απόγνωση και στο να δώσει τέλος στη σύντομη, πολύτιμη, ζωή του, σε ηλικία μόλις 41 χρονών. Τόσα χρόνια μετά, η πρόκληση της ανοχής στη διαφορετικότητα παραμένει επίκαιρη όσο ποτέ, και η υποχρέωσή μας να κάνουμε ό,τι καλύτερο μπορούμε, ώστε οι κοινωνίες να μην πνίγουν ανθρώπους, αλλά να τους επιτρέπουν να ανθίζουν και να δημιουργούν, είναι ανάγκη επιτακτική και οικουμενική. Γιατί, όπως ακούμε αρκετές φορές στην εξαίρετη αυτή ταινία, “sometimes it is the people who no one imagines anything of, who do the things that no one can imagine”.
