Η κατοχική Θεσσαλονίκη μέσα από το φακό των κατακτητών

“Στο περιθώριο του πολέμου: Η Θεσσαλονίκη της Κατοχής (1941-1944) μέσα από τη φωτογραφική συλλογή Βύρωνα Μήτου” είναι ο τίτλος της μεγάλης έκθεσης φωτογραφιών, που φιλοξενεί το Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού της πόλης στην αίθουσα πολλαπλών χρήσεων “Ευτυχία Κουρκουτίδου – Νικολαΐδου”.

Επιταγμένοι κινηματογράφοι (ο κινηματογράφος “Διονύσια” μετονομασθείς σε … “Soldaten Kino Victoria”, και ο “Πατέ” της παραλίας ως “Soldaten Kino Germania”), ατσαλάκωτοι Γερμανοί ναύτες στα ερείπια του Αγίου Δημητρίου, ψηλές γερμανικές μπότες να …γυαλίζονται από ανήλικους υποταγμένους Έλληνες λούστρους στην παραλία της πόλης, γερμανικά στρατιωτικά οχήματα παραταγμένα μπρος στον βαμμένο με χρώματα “παραλλαγής” Λευκό Πύργο, η πλατεία Αριστοτέλους με το γερμανικό αναψυκτήριο με τη μεγάλη επιγραφή “Soldatenheim” (ο οίκος του στρατιώτη), η …κατάκτηση της Μεσογείου από τους Ναζί με τη σημαία με τον αγκυλωτό σταυρό να κυματίζει μεσίστια στη βεράντα του ιστορικού παραλιακού -επιταγμένου κι αυτού- ξενοδοχείου Μediterranean Palace.

Είναι το υλικό της μεγάλης έκθεσης (περί τις 180 φωτογραφίες) από τη συλλογή του Βύρωνα Μήτου, που αναπτύσσεται στο Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού. Εδώ, ο φωτογράφος δεν είναι Έλληνας – συνεργάτης των Γερμανών. Εδώ, οι φωτογραφίες είναι τραβηγμένες από Γερμανούς στρατιώτες (που υπηρέτησαν τη θητεία τους στην Ελλάδα στα χρόνια της γερμανικής κατοχής 1941-1944) και απεικονίζουν κυρίως τοπία, κτίρια, ρομαντικά βλέμματα νεαρών ναζί στον ήρεμο Θερμαϊκό και ίσως λιγοστούς υποταγμένους στον κατακτητή της πόλης τους ναζί να περπατούν δήθεν αμέριμνοι δίπλα του – κρατώντας πάντα την αναγκαία απόσταση ασφαλείας.

Η έκθεση, παραγωγή του Μουσείου εγκαινιάστηκε στις 10 Φεβρουαρίου και θα διαρκέσει έως τις 6 Νοεμβρίου 2016.

Η συλλογή Βύρωνα Μήτου αποτελείται από φωτογραφίες Γερμανών στρατιωτών στα χρόνια της γερμανικής κατοχής (1941-1944) και είχαν αρχικά συλλεχθεί συστηματικά από ανώνυμο Γερμανό στρατιώτη. Ο συλλέκτης Βύρων Μήτος, στη συνέχεια, αγόρασε το τμήμα της συλλογής που αφορούσε την Ελλάδα.

Στόχος της έκθεσης είναι να αποκαλύψει τη δύναμη της προπαγάνδας όπως αυτή αποτυπώνεται στην επίσημη και στην ερασιτεχνική φωτογραφική παραγωγή των ναζί και να ρίξει φως στις άγνωστες όψεις της ιστορίας της πόλης.

Στην έκθεση παρουσιάζονται πρωτότυπες φωτογραφίες και φιλμ, αναπαραγωγές και ψηφιακές προβολές, αξιοποιώντας φωτογραφίες που μέχρι πρότινος είχαν εξοβελισθεί ως ιστορικά τεκμήρια, τόσο εξαιτίας του γεγονότος ότι καταγράφουν το «βλέμμα του κατακτητή», όσο και εξαιτίας του ερασιτεχνικού και κατ’ επέκταση “περιθωριακού” χαρακτήρα τους.

Συνεργαζόμενοι φορείς, οι οποίοι συνέβαλλαν με υλικοτεχνική υποδομή και δανεισμό εκθεμάτων: Μουσείο Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης, Κέντρο Διάδοσης Επιστημών και Μουσείο Τεχνολογίας Noesis, Ιστορικό Αρχείο Προσφυγικού Ελληνισμού Δήμου Καλαμαριάς.

Στο πλαίσιο της έκθεσης θα πραγματοποιηθεί στις 8 Απριλίου 2016 διεθνής ημερίδα, η οποία θα διερευνήσει πτυχές της φωτογραφικής παραγωγής στην κατεχόμενη Θεσσαλονίκη.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ