Ένα από τα λιγότερο γνωστά, αλλά παρ΄όλ΄αυτά, αξιόλογα μουσεία της χώρας είναι το Ορυκτολογικό – Μεταλλευτικό Μουσείο Αγίου Κωνσταντίνου. Ιδρύθηκε από κατοίκους του χωριού, σχεδόν στο σύνολό τους μεταλλωρύχοι, εργαζόμενοι στα ορυχεία της Γαλλικής Εταιρείας Μεταλλείων Λαυρίου.
Η περιοχή, ήδη από το 3.000 π.Χ. ήταν γνωστή για τα κοιτάσματα αργυρού που φιλοξενούσε στα σπλάχνα της. Το μήκος των υπόγειων στοών ανέρχεται σε 80 χλμ και πλέον. Κατά την κλασσική εποχή (6ος – 5ος π.Χ. αιώνας) ήταν η κύρια πηγή πλούτου του κράτους των Αθηνών και από το ασήμι της κατασκευάστηκαν τον 6ο π.Χ. αιώνα τα ονομαστά αθηναικά τετράδραχμα: οι περίφημες Λαυρεωτικές γλαύκες όπως ονομάσθηκαν από τον Αριστοφάνη και τα οποία θεωρούνταν από τα πλέον ισχυρά διεθνή νομίσματα για πάνω από 400 χρόνια. Στην μία πλευρά τους έφεραν χαραγμένη την κεφαλή της θεάς Αθηνάς (προστάτιδας της πόλης των Αθηνών) και στην άλλη την κουκουβάγια η οποία και επελέγη από την ελληνική πολιτεία για το νόμισμα του ενός ευρώ.
Το 482 π.Χ. εντοπίζεται ένα νέο μεγάλο αργυρούχο κοίτασμα στην περιοχή και ο Θεμιστοκλής πείθει τους Αθηναίους να διαθέτουν τα προερχόμενα από αυτό έσοδα για την κατασκευή ενός ισχυρού στόλου με τον οποίο αποκρούσθηκε ο περσικός στόλος στη Ναυμαχία της Σαλαμίνας.
Έχασαν προσωρινά την αξία τους, όταν η Αθήνα έχασε τον Πελοποννησιακό Πόλεμο. Επανήλθαν προσωρινά σε αξιόλογη εκμετάλλευση επί εποχής Λυκούργου κατά τον 4ο αιώνα και τελικά οι μεταλλευτικές δραστηριότητες διακόπηκαν ολοσχερώς τον 2ο αιώνα. Τα μεταλλεία παρέμειναν σε αδράνεια μέχρι τον 19ο αιώνα μ. Χ. Το 1860 ο Ανδρέας Κορδέλλας, μεταλλειολόγος, οραματίζεται σημαντική οικονομική προοπτική με την ανάτηξη των σκωριών και την επεξεργασία των εκβολάδων. Έρχεται σε επαφή με τον Gianbattista Serpieri, Ιταλό μεταλλειολόγο, ο οποίος επίσης διαβλέπει την οικονομική δυνατότητα που του προσφέρει το Λαύριο και το 1864 ιδρύει την εταιρεία “Roux – Serpieri – Fressynet C.E.” ( ή “Hilarion Roux et Cie”) και αναλαμβάνει την παραγωγή αργυρούχου μολύβδου από τις σκωρίες.
Το 1876 ιδρύεται η γαλλική εταιρεία C.F.M.L. (Compagnie Francaise des Mines du Laurium), η οποία λειτούργησε έως τις αρχές της 10ετίας του 1990 οπότε διέκοψε, ως συνέπεια της αποβιομηχάνισης που επεκτάθηκε σε όλη τη χώρα.
Το μουσείο στεγάζεται στο κύριο συγκρότημα εξαγωγής μεταλλεύματος της Γαλλικής Εταιρείας Μεταλλείων Λαυρίου (αίθουσα τροχαλιοστασίου-βαρούλκου), αποτελώντας ενιαίο σύνολο με το μεταλλευτικό φρέαρ Σερπιέρι Νο1, που έλαβε την ονομασία του από το επώνυμο του Ιταλού επιχειρηματία J.B. Serpieri.
Πρόκειται για φρεάτιο βάθους 165 μέτρων το οποίο έχει 5 πλευρικές στοές-πατώματα, σε βάθος 44,75,90,120 και 165μ αντίστοιχα, το οποίο για περισσότερο από 100 χρόνια αποτέλεσε το κέντρο εξόρυξης των μεταλλευμάτων της περιοχής. Δεσπόζει η σιδερένια κατασκευή (γάβρια) που τοποθετήθηκε το 1880 με τους δύο κλωβούς ανέλκυσης μεταλλευμάτων. Ο χώρος έχει χαρακτηρισθεί ως ιστορικά διατηρητέο μνημείο από το 1987.
Στην ευρύτερη περιοχή της Λαυρεωτικής, συναντάται μεγάλη ποικιλία ορυκτών, πάνω από 600, από τις μεγαλύτερες παγκοσμίως. Πολλά από αυτά, καθώς και αντικείμενα και εργαλεία της μεταλλευτικής δραστηριότητας, φωτογραφίες και κείμενα αποτελούν τα εκθέματα του μουσείου.
Ο Άγιος Κωνσταντίνος (Καμάριζα ή Μαρώνεια παλαιότερα) αποτέλεσε την «μεταλλευτική πηγή», την «μήτρα» των ορυκτών και των μεταλλευμάτων αυτού του τόπου.
Το μουσείο λειτουργεί από εθελοντές μέλη της Εταιρείας Ορυκτοφίλων Αγίου Κωνσταντίνου και είναι ανοικτό για το κοινό τις ημέρες Τετάρτη, Σάββατο και Κυριακή και από ώρες 10:00 – 13:00.
Ορυκτολογικό Μουσείο Καμάριζας
Άγιος Κωνσταντίνος, Καμάριζα
Τηλέφωνο: 2292 026790
