Αμφίπολη: πότε θα έχουμε στοιχεία για την ταυτότητα του νεκρού και πότε θα είναι επισκέψιμος ο τύμβος;
Κομμάτι του DNA από τα οστά που βρέθηκαν στον τάφο της Αμφίπολης (αν δεν έχει καταστραφεί από τις συνθήκες τους περιβάλλοντος, τον καιρό, υγρασία κ.λ.π.) θα προσπαθήσουν να απομονώσουν σ’ αυτή τη φάση οι ειδικοί επιστήμονες.
Όπως εξηγούν οι ειδικοί, η ανάλυση του DNA θα γίνει με τη μέθοδο της αλυσιδωτής αντίδρασης της πολυμεράσης, ώστε φτιάχνοντας διαδοχικά αντίγραφα να διαπιστώσουν το φύλο, την καταγωγή (φυλή, ράτσα) ή ακόμη και τη συγγένεια του νεκρού με τη βασιλική οικογένεια των Μακεδόνων, αν υπάρχει DNA από τα ευρήματα της Βεργίνας με το οποίο θα μπορεί να συγκριθεί.
Το φύλο του νεκρού είναι από τα πρώτα στοιχεία της ταυτότητάς που θα λάβουμε, πιθανόν σε μερικούς μήνες, ίσως, όμως και περισσότερο. Ο χρόνος που θα απαιτηθεί για τη διαπίστωσή του εξαρτάται από την κατάσταση στην οποία θα βρίσκεται το κομμάτι του DNA που θα απομονωθεί.
Η ηλικία του νεκρού δεν διαπιστώνεται με τη μέθοδο του DNA αλλά με τη χρήση ραδιοισοτόπων.
Η ανάλυση DNA του πολφού των δοντιών
Η οδοντοστοιχία του νεκρού θα χρησιμεύσει για να πάρουν DNA από το πολφό των δοντιών, τεχνική η οποία είχε αποδώσει και σε άλλες περιπτώσεις. Θα συνάγουν επίσης πληροφορίες για τις διατροφικές ανάγκες και συνήθειες καθώς και παθήσεις, τις οποίες οι ανθρωπολόγοι θα χρησιμοποιήσουν για τη γνώση του περιβάλλοντος της εποχής που έζησε ο νεκρός.
Σε παλαιότερη ομιλία του ο εξειδικευμένος ορθοδοντικός καθηγητής κ. Μ.Παπαγρηγοράκης εξηγεί:
“Έχει αποδειχθεί ότι η ανάλυση του DNA του πολφού των δοντιών μπορεί να οδηγήσει στην αναδρομική διάγνωση ακόμα και αρχαίων μολυσματικών ασθενειών, εφ’ όσον όμως συνοδεύονταν από μικροβιαιμία. Η διερεύνηση του παθογόνου παράγοντα αποφασίστηκε να πραγματοποιηθεί σύμφωνα με ερευνητικό πρωτόκολλο που χρησιμοποιεί υλικό από την εσωτερική (πολφική) κοιλότητα δοντιών, καθώς έχει αποδειχθεί σε πρόσφατες μελέτες των Γάλλων καθηγητών της Ιατρικής σχολής της Μασσαλίας, Rault και Drancourt, μετά τον θάνατο τα δόντια διατηρούνται ακέραια για πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα, με την πολφική κοιλότητα και το περιεχόμενό της στεγανό και ανεπηρέαστο από εξωτερικές επιμολύνσεις. Στις περιπτώσεις αυτές, ο μικροβιακός παράγοντας που κυκλοφορεί στο αίμα, άρα και στον πολφό, παγιδεύεται στο εσωτερικό του δοντιού μετά τη νέκρωσή του και μουμιοποιείται.
Παρόμοιες μελέτες έχουν πραγματοποιηθεί σε μούμιες της αρχαίας Αιγύπτου και των πολιτισμών της Λατινικής Αμερικής, σε θύματα του Μαύρου Θανάτου του Μεσαίωνα, αλλά και σε στρατιώτες του στρατού του Ναπολέοντα”.
Η ανάπλαση του προσώπου
Στόχος κι εδώ είναι, όπως και στην περίπτωση της Μύρτιδος, να γίνει ανάπλαση του κρανίου, αν διασώζεται ακέραιο και δεν λείπουν ανατομικά στοιχεία. Με τη μέθοδο αυτή είναι εφικτή η σύνθεση της εικόνας του νεκρού κοντά στην πραγματικότητα.
Όπως ανέφερε στην ομιλία του για την περίπτωση της Μύρτιδος ο κ. Παπαγρηγοράκης:
“Πρώτα προσδιορίστηκε η ηλικία και το φύλο του ατόμου στο οποίο ανήκε το κρανίο, πράγμα που σε μικρή ηλικία είναι αρκετά δύσκολο. Απόλυτα βέβαιοι θα ήμασταν μόνο αν είχαμε ανάλυση DNA. Έτσι η ηλικία προσδιορίστηκε μέσω της πανοραμικής ακτινογραφίας, παρατηρώντας την τελείωση των ριζών των δοντιών, ενώ το φύλο προσδιορίστηκε από τη μορφολογία της γενειακής απόφυσης, των υπερόφρυων τόξων και της μορφολογίας των κυνοδόντων. Επρόκειτο για ένα κορίτσι 11 περίπου ετών, στο οποίο η ερευνητική ομάδα έδωσε το όνομα «Μύρτις». Το 2006 μας ζητήθηκε από το τότε Υπουργείο Ανάπτυξης, το κρανίο της Μύρτιδος να εκτεθεί στην 71η Έκθεση Θεσσαλονίκης, μετά δε από αυτό ξεκίνησε το ταξίδι της ανάπλασης του προσώπου της”.
Πότε θα είναι επισκέψιμος ο αρχαιολογικός χώρος του τύμβου Καστά;
Ενώ αναμένεται η τρισδιάστατη απεικόνιση του τύμβου με τη γεωφυσική διασκόπηση από την οποία θα φανεί αν υπάρχουν άλλες δομές ή άλλοι τάφοι, συνεχίζεται η συντήρηση των ευρημάτων και τα έργα υποστήλωσης στον τύμβο, ώστε με την ολοκλήρωσή τους να είναι επισκέψιμος ο χώρος.
Για την περάτωση των εργασιών υποστήλωσης υπολογίζεται ότι θα απαιτηθούν 3-4 μήνες, ίσως και περισσότερο.