«Εμφύλιος» στο Spiegel για το ελληνικό ζήτημα: Άδικο, ατελέσφορο και επικίνδυνο ένα Grexit

Το ζήτημα της Ελλάδας από οικονομική άποψη, και ο ορθότερος τρόπος αντιμετώπισής του διχάζει. Και δεν διχάζει μόνο την εσωτερική πολιτική σκηνή της χώρας. Ούτε μόνο τα διάφορα κέντρα λήψης αποφάσεων από όπου τα μηνύματα καθημερινά είναι καταιγιστικά μεν, αλλά αντιφατικά δε καθώς την μία εμφανίζονται δια του ενός εκπροσώπου τους να «χαμηλώνουν τους τόνους των πιέσεων» απέναντι στην ελληνική κυβέρνηση και από την άλλη δια του άλλου εκπροσώπου τους να κλιμακώνουν τις απειλές και το χρηματοδοτικό βρόχο στην ελληνική οικονομία.

Όπως φαίνεται το ζήτημα της Ελλάδας, εκτός του ότι έχει αρχίσει να συζητιέται και εντός άλλων χωρών με διάφορες απόψεις να «πέφτουν» στο τραπέζι -και αυτή η «διεθνοποίηση», όπως θα μπορούσε κανείς να πει, του θέματος είναι ένα βήμα που θα πρέπει να «πιστωθεί» στην νέα ελληνική κυβέρνηση – διχάζει και «τις καλύτερες οικογένειες».  Αυτό τουλάχιστον προκύπτει από ένα νέο δημοσίευμα του μεγάλου γερμανικού περιοδικού Spiegel, το οποίο έρχεται ν’ απαντήσει σε δημοσίευμα και πάλι του Spiegel, το οποίο υπέγραφε το μέλος της συντακτικής επιτροπής και πρώην αρχισυντάκτης της Bild Νικολάους Μπλόμε, ο οποίος υποστήριζε ότι πέντε χρόνια μετά την έναρξη της κρίσης, μετά από 60 μήνες και 240 δισεκατομμύρια ευρώ και τρεις διαφορετικές κυβερνήσεις, η Ελλάδα είναι και πάλι μπροστά στη χρεωκοπία και τίποτε δεν φαίνεται να έχει αλλάξει.  Ο Μπλόμε υποστήριζε ότι θα πρέπει να διακοπεί η παροχή στήριξης προς την Ελλάδα φέρνοντάς την ουσιαστικά ως πολύ κακό παράδειγμα, εξαίρεση πρακτικώς, στην ΕΕ η οποία δεν θα πρέπει πλέον να τυγχάνει της αλληλεγγύης των υπολοίπων εταίρων.

Εντελώς αντίθετη άποψη από τον Μπλόμε έχει, όπως προκύπτει, ο επικεφαλής του οικονομικού τμήματος του Spiegel Κρίστιαν Ρίκενς, ο οποίος με αναλυτικό κεντρικό άρθρο την Παρασκευή, απαντά σε ένα προς ένα στα επιχειρήματα υπέρ της «εγκατάλειψης της Ελλάδας στην τύχη της», υπογραμμίζοντας ότι το να εξωθηθεί η Αθήνα εκτός ευρώ όχι μόνο δεν είναι λύση αλλά θα έχει και συνέπειες σε όλη την Ευρώπη που κανείς δεν μπορεί σήμερα να προβλέψει. Υποστηρίζει ότι πρακτικώς μια τέτοια ενέργεια δεν θα έλυνε κανένα από τα προβλήματα που αντιμετωπίζει η Ευρωζώνη και τονίζει κατηγορηματικά ότι ένα Grexit θα ήταν και βαθύτατα άδικο καθώς για τα προβλήματα της Ελλάδας, όπως σημειώνει, ευθύνεται η παρακμιακή ελίτ της χώρας, η «ανεκδιήγητη πολιτική σωτηρίας ευρωπαϊκών κρατών» και όχι ο ελληνικός λαός.

Ο Ρίκενς παραθέτει, αναλυτικότερα, τέσσερα επιχειρήματα. Το πρώτο αμφισβητεί βαθύτατα τον χαλαρό τρόπο με τον οποίο περιγράφεται ένα Grexit και προειδοποιεί ότι «θα υπάρξουν νεκροί». Πρακτικά το Grexit θα έρθει από την διακοπή κάθε ρευστότητας από την ΕΚΤ προς τις ελληνικές τράπεζες και κατ’ επέκταση προς την οικονομία. Ο Ρίκενς υποστηρίζει ότι εφόσον και η ελληνική κυβέρνηση δηλώνει ότι δεν προτίθεται να φύγει από το ευρώ, για να επιτευχθεί ο στόχος του Grexit, ελλείψει νομικής βάσης εκδίωξης της Ελλάδας από άλλες χώρες, ο μόνος τρόπος θα ήταν η παράταση και η διαρκής επιδείνωση της χρηματοδοτικής ασφυξίας της χώρας σε σημείο τέτοιο που, όπως επισημαίνει, με μαθηματική ακρίβεια θα οδηγούσε σε απώλεια ζωών εντός Ελλάδας είτε από την ακραία απελπισία στην οποία θα έχουν οδηγηθεί τα πράγματα είτε από την ολική κατάρρευση του συστήματος υγείας, αφού δεν θα υπάρχουν χρήματα στο κράτος. «Κάθε πολιτικός και κεντρικός τραπεζίτης που δεν είναι έτοιμος να πάρει αψήφιστα ένα τέτοιο βάρος πάνω του μου είναι συμπαθής», τονίζει.

Ο Ρίκενς «απαντά» και στο επιχείρημα ότι δεν θα στοιχίσει τίποτε ένα Grexit στις άλλες χώρες της Ευρωζώνης. Τονίζει ότι θα σημάνει την οριστική απώλεια των 227 δισεκατομμυρίων ευρώ που έχουν δοθεί στην Ελλάδα. Ενώ παράλληλα, δεν σημαίνει ότι δεν θα χρειαστεί να δοθούν άλλα χρήματα στην Αθήνα, αφού ως μέλος της ΕΕ έχει δικαίωμα να ζητήσει κάτι τέτοιο. Ο Γερμανός οικονομικός αναλυτής εκτιμά ότι μια εξαθλιωμένη Ελλάδα στα σύνορα της ΕΕ θα στοίχιζε πολύ περισσότερο στις Βρυξέλλες από ό,τι τους στοιχίζει σήμερα και προειδοποιεί ότι οι πολιτικές εξελίξεις στην Αθήνα πλέον θα ήταν πολύ απρόβλεπτες και αυτό εγκυμονεί επίσης μεγάλους κινδύνους για την ΕΕ.

Όσον αφορά στην χρονική συγκυρία επίσης ο Ρίκενς έχει αντεπιχειρήματα, εκτιμώντας ότι ένα Grexit θα έπρεπε να είχε γίνει το 2012 και σίγουρα όχι σήμερα. Υποστηρίζει ότι αν είχε γίνει τότε, παράλληλα με το «κούρεμα» του χρέους, η ύφεση θα ήταν μικρότερη, η ανταγωνιστικότητα της χώρας, δια της επιστροφής στη δραχμή, θα είχε ενισχυθεί χωρίς την απείρως δυσκολότερη διαδικασία της εσωτερικής υποτίμησης και θα είχε αρχίσει να επιστρέφει στην ανάπτυξη ήδη.

Ο Ρίκενς χαρακτηρίζει «σχεδόν ανυπόφορες» τις αμφιταλαντεύσεις του ΣΥΡΙΖΑ αλλά και «απόλυτη αποτυχία» την προηγούμενη κυβέρνηση όσον αφορά στις αναγκαίες μεταρρυθμίσεις για την χώρα, επισημαίνοντας ότι παρόλα αυτά η κυβέρνηση Σαμαρά δεν ενόχλησε κανέναν στην Ευρωζώνη επειδή προχωρούσε  σε περικοπές και έλεγε σε όλα «ναι». Υποστηρίζει ότι στην κρίση στην Ελλάδα απέτυχαν «όλες οι πλευρές»..

«Αντί να γίνει ένα μεγαλύτερο κούρεμα, ώστε το χρέος της χώρας να είναι βιώσιμο και αντί ο χρηματοπιστωτικός τομέας να δεχτεί τις απώλειες από τα δάνεια που έδωσε στην Ελλάδα, οι τράπεζες και τα επενδυτικά κεφάλαια που ανέλαβαν το ρίσκο του δανεισμού της χώρας ξεφόρτωσαν τα χαρτιά τους σε δημόσιους φορείς, και τώρα παρακολουθούν χαλαρά την ελληνική καταστροφή από την εξέδρα» σημειώνει. Όπως τονίζει οι τράπεζες θα μπορούσαν και θα έπρεπε ν’ αφεθούν να αναλάβουν το ρίσκο από τις επιλογές τους  και αν κάποια τράπεζα αντιμετώπιζε πρόβλημα να της δοθούν κρατικές εγγυήσεις, αλλά οι πολιτικοί, όπως λέει, επέδειξαν έλλειψη θάρρους και δεν προχώρησαν σε μια τέτοια κίνηση.

Και ο Ρίκενς καταλήγει ότι «πολλά θα μπορούσαν να γίνουν και δεν έγιναν. Οι χαμένες ευκαιρίες όμως δείχνουν πως τα υπόλοιπα κράτη-μέλη φέρουν πλήρως την ευθυνη για το γεγονός ότι 227 δισεκατομμύρια των φορολογουμένων βρίσκονται τώρα στη δίνη της ελληνικής κρίσης». Χαρακτηρίζει δε αναμενόμενη την εκλογική επικράτηση «των αριστερών λαϊκιστών» του ΣΥΡΙΖΑ.

Εκτιμά ότι αυτό που θα έπρεπε να γίνει τώρα είναι να διατεθούν τα χρήματα στην Ελλάδα να πληρώσει τις υποχρεώσεις της σε ΔΝΤ και ΕΚΤ και μετά να «αφεθεί ήσυχη» να τραβήξει το δρόμο της. «Άλλωστε οι έξυπνες συμβουλές από την υπόλοιπη Ευρώπη λίγη τύχη έφεραν στην Ελλάδα».