Είμαστε σε τροχιά εθνικών εκλογών. Το επόμενο διάστημα θα έχει έντονα προεκλογικό άρωμα, είτε γίνουν το Μάιο, είτε νωρίτερα μέσα στο χειμώνα είτε στο τέλος της τετραετίας, ενδεχόμενο που, για λόγους τακτικής, άφησε ανοιχτό ο Αλέξης Τσίπρας απ’ τη Θεσσαλονίκη.
Οι εκλογικές στοχεύσεις και τα σενάρια των εκλογών
Η εκλογική στόχευση των κομμάτων είναι προφανής. Η κυβέρνηση θα τα δώσει όλα να κλείσει την ψαλίδα, ενώ τα πιο αισιόδοξα κομματικά στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ τολμούν να μιλούν ακόμη και για ανατροπή των συσχετισμών υπέρ του ΣΥΡΙΖΑ.
Δύο είναι οι βασικοί άξονες στους οποίους χτίζει την εκλογική στρατηγική του ο Αλέξης Τσίπρας. Ο πρώτος είναι να ανακτήσει όση μπορεί από τη χαμένη εκλογική του δύναμη, με όχημα το αφήγημα της εξόδου απ’ τα μνημόνια, που άλλωστε διαφήμισε ως τον κύριο σκοπό της πολιτικής του και των υποχωρήσεων που αναγκάστηκε να κάνει έναντι των δανειστών. Στόχος του είναι να το διαπιστώσουν οι πολίτες στην πράξη, στην καθημερινότητά τους. Προς την κατεύθυνση αυτή εξήγγειλε από τη ΔΕΘ παροχές, φοροελαφρύνσεις και μέτρα οικονομικής στήριξης. Στο πλαίσιο αυτό φιλοτεχνεί μεθοδικά το πρωθυπουργικό του προφίλ, σε σύγκριση με τους προκατόχους του: είναι ο μόνος πρωθυπουργός που πέτυχε το στόχο της εξόδου (οι άλλοι σας έβαλαν στα μνημόνια, εγώ σας βγάζω) και πρώτη φορά μετά από οκτώ χρόνια η η Ελλάδα μπορεί να έχει το δικό της κυβερνητικό σχέδιο.
Ο δεύτερος άξονας αφορά στη στρατηγική της «ισχυρής» αντιπολίτευσης στη Νέα Δημοκρατία, με στόχο τη δεξιά παρένθεση. Για να το πετύχει αυτό ο Αλέξης Τσίπρας δημιουργεί τις συνθήκες εγκλωβισμού του αντιπάλου, της ΝΔ και του Κυριάκου Μητσοτάκη, που μπορεί να κληθεί να βγάλει τα κάρβουνα απ’ τη φωτιά ακόμη, ίσως, και στο σκοπιανό, στις δικές του αποφάσεις και δεσμεύσεις. Έτσι, με δεδομένο ότι τον Ιανουάριο του 2020 έχουμε την εκλογή του Προέδρου της Δημοκρατίας, στο ΣΥΡΙΖΑ το σενάριο της δεξιάς παρένθεσης είναι ανοιχτό.
Η Νέα Δημοκρατία επιδιώκει διεύρυνση της διαφοράς της από τον ΣΥΡΙΖΑ, αυξάνοντας τα ποσοστά της, ώστε να εξασφαλίσει τη δυνατότητα να σχηματίσει κυβέρνηση σε συνεργασία με το ΚΙΝΑΛ ή το Ποτάμι και στην καλύτερη περίπτωση την επίτευξη αυτοδυναμίας.
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης θα αναδείξει: α) τη διαχειριστική ανεπάρκεια της κυβέρνησης σε ζητήματα της καθημερινότητας, όπως η ασφάλεια αλλά και στα προβλήματα έκτακτων αναγκών, δίνοντας έμφαση στους νεκρούς σε Μάνδρα και Μάτι, β) την ιδεοληπτική και εθνικά επιζήμια στάση της κυβέρνησης στα εθνικά θέματα, με κορυφαίο τη Συμφωνία των Πρεσπών και γ) την προσπάθεια παραπλάνησης των πολιτών διακηρύσσοντας ότι το αφήγημα της εξόδου είναι fake, αφού οι μεταμνημονιακές δεσμεύσεις Τσίπρα παρατείνουν τη λιτότητα και υπονομεύουν την ανάπτυξη.
Σύγκρουση ιδεών και συγκινησιακή φόρτιση
Κυβέρνηση και αντιπολίτευση επενδύουν στην ιδεολογική σύγκρουση και την συγκινησιακή επιρροή των ψηφοφόρων.
Ο ΣΥΡΙΖΑ εντείνοντας την αντιδεξιά ρητορική και ταυτίζοντας τη ΝΔ με την ακροξεδιά, με αιχμή του δόρατος τη στάση του κόμματος σε μια σειρά από ζητήματα κοινωνικών δικαιωμάτων και ατομικών ελευθεριών, όπως νομοσχέδιο για το σύμφωνο συμβίωσης, την αλλαγή φύλου, το μεταναστευτκό κ.ά.
Θα προσπαθήσει να κάνει αισθητή τη διαχωριστική γραμμή ανάμεσα στο ΧΘΕΣ και στο ΣΗΜΕΡΑ. Το ΧΘΕΣ παραπέμπει στις δυνάμεις της συντήρησης, της παρακμής και της διαφθοράς (διαμορφώνοντας με την σκανδαλολογία συνθήκες πόλωσης). Το ΣΗΜΕΡΑ στην ανανέωση, την πρόοδο, την κοινωνική δικαιοσύνη.
Η ΝΔ επενδύει στην ιδεολογική και διαχειριστική αποτυχία της Αριστεράς. Ο Αλέξης Τσίπρας αφού διακινδύνευσε την έξοδο της χώρας απ’ το ευρώ, την υπερχρέωσε με άλλα 90 δισ., για να καταλήξει ο καλύτερος, ο πιο υπάκουος μαθητής των δανειστών, υπονομεύοντας και το μέλλον με όσα υπέγραψε. Θα επιμείνει στην ιδεοληπτική και επιζήμια στάση της στην υπογραφή της Συμφωνίας των Πρεσπών και την ανοχή στην ανομία και την ανεξέλεγκτη παραβατικότητα των αντιδραστικών ομάδων, του Ρουβίκωνα κ.ά, λόγω της ιδεολογικής συγγένειας με αυτές.
Η αξιωματική ατιπολίτευση ποντάρει στην οργή και την απογοήτευση που διακατέχει τους πολίτες, εξαιτίας της Συμφωνίας των Πρεσπών, της λιτότητας και της ύφεσης από την υπερφορολόγηση και την απαισιοδοξία για το μέλλον.
Ακόμη και τα πρόσφατα δημοσκοπικά ευρήματα δικαιώνουν αυτή τη στρατηγική. 9 στους 10 πολίτες εκφράζουν την απογοήτευσή τους σε πρόσφατη έρευνα της ΓΣΕΕ.
Στη δημοσκόπηση της Marc το 82% θεωρεί ότι τα μνημόνια συνεχίζονται για την χώρα, παρά την ολοκλήρωση του 3ου προγράμματος, ενώ το 72% δεν πιστεύει στις εξαγγελίες Τσίπρα στη ΔΕΘ.
Η προκήρυξη των εκλογών
Το βέβαιο είναι ότι ο Αλέξης Τσίπρας θα προκηρύξει εκλογές, όταν εκτιμήσει ότι η συγκυρία τον ευνοεί. Κι αυτό γιατί γνωρίζουν καλά ότι η μακρά προεκλογική περίοδος από τη μια δίνει τα χρονικά περιθώρια να αποδώσουν οι παροχές, καθώς οι πολίτες θα δουν τα αποτελέσματά τους με το χρόνο. Από την άλλη, όμως η ήδη σφυροκοπημένη δημοσκοπικά κυβέρνηση είναι εκτεθειμένη στον αστάθμητο παράγοντα που μπορεί να αναδείξει και πάλι τις αδυναμίες και την ανεπάρκεια της κρατικής μηχανής (π.χ. φυσικές καταστροφές).
Άλλωστε είναι πολύ πρόσφατες οι μνήμες από τις πυρκαγιές που κόστιζαν τη ζωή σε 98 ανθρώπους και οι οποίες γονάτισαν την κυβέρνηση, την ώρα που έλπιζε σε ανάκαμψη από τη λήξη του προγράμματος δανεισμού.