Ομόφωνη απόφαση των ΥΠΕΞ της ΕΕ για την Ουκρανία-Ικανοποίηση στην Αθήνα

Την ομόφωνη απόφαση να παραταθεί για έξι μήνες το υφιστάμενο καθεστώς κυρώσεων κατά της Ρωσίας έλαβε η έκτακτη σύνοδος του Συμβουλίου Εξωτερικών Υποθέσεων της ΕΕ χωρίς, τελικά, να προκύψει κάποιου είδους απρόοπτο, όπως εξέφραζαν ανησυχίες ορισμένοι αναλυτές μετά την «εμπλοκή» που δημιουργήθηκε τη Δευτέρα με την έκφραση δυσφορίας εκ μέρους της Αθήνας και της νέας κυβέρνησης για το γεγονός ότι δεν ρωτήθηκε για τη δημοσίευση ανακοίνωσης εξ μέρους των χωρών – μελών για την Ουκρανία.

Σύμφωνα με δηλώσεις της Ύπατης Εκπροσώπου Εξωτερικής Πολιτικής Φεντερίκα Μοργκερίνι αποφασίστηκε η  επέκταση των ταξιδιωτικών περιορισμών και το πάγωμα περιουσιακών στοιχείων σε Ρώσους πολίτες. Όπως μετέδωσε το ειδησεογραφικό πρακτορείο Reuters, η κ. Μογκερίνι δήλωσε πως η Ευρωπαϊκή Ένωση θα προτείνει νέα ονόματα και οντότητες για την λίστα με τις κυρώσεις κατά της Ρωσίας. Η ίδια τόνισε πως η τελική απόφαση για νέα οικονομικά μέτρα θα ληφθεί από τους ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, κατά τη διάρκεια της συνόδου κορυφής εντός περίπου δέκα ημερών.

Την απόφαση σχολίασε θετικά το Μέγαρο Μαξίμου στην Αθήνα, εκφράζοντας την ικανοποίησή του για το τελικό Σχέδιο Συμπερασμάτων που εκπονήθηκε. Το Μαξίμου υποστηρίζει ότι πρόκειται για ένα τροποποιημένο κείμενο σε σχέση με το αρχικό, χωρίς να διευκρινίζεται σαφώς αν αναφέρεται στην ανακοίνωση που εκδόθηκε στις αρχές της εβδομάδας και βρέθηκε στο επίκεντρο της «εμπλοκής», στο οποίο λήφθηκαν υπ’ όψιν οι ανησυχίες της ελληνικές πλευράς, που είχαν κατατεθεί από την Τετάρτη.

Σύμφωνα, πάντα, με τις ίδιες πηγές το Μαξίμου είναι ευχαριστημένο γιατί η παράταση των κυρώσεων προτείνεται για έξι μήνες και όχι για ένα χρόνο. Κατά την ίδια άποψη το σημαντικότερο είναι ότι αφαιρέθηκε όποια αναφορά σε ενίσχυση οικονομικών κυρώσεων την οποία φέρονται (πάντα κατά τις πηγές του Μαξίμου) να προωθούσαν ορισμένοι κύκλοι και αντικαταστάθηκε από μία γενική αναφορά σε «κατάλληλες ενέργειες», εφόσον αυτό κριθεί στο μέλλον αναγκαίο αλλά και ότι αφαιρέθηκε η σύνδεση μεταξύ αποφάσεων του Συμβουλίου Εξωτερικών Υποθέσεων και του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.

Στο κείμενο καλούνται, όπως και σε όλα τα προηγούμενα Σχέδια Συμπερασμάτων, όλα τα μέρη, δηλαδή τόσο η Ρωσία όσο και η Ουκρανία να αναλάβουν τις ευθύνες τους.

Όσον αφορά συγκεκριμένα στη Ρωσία καλείται, και πάλι, να καταδικάσει τις ενέργειες των ρωσόφωνων αυτονομιστών αλλά δεν εμπεριέχεται κάποια συγκεκριμένη αναφορά στην ίδια τη Ρωσία. Αφαιρέθηκε επίσης η αναφορά στην ανάγκη αντιμετώπισης της ρωσικής προπαγάνδας από την ΕΕ, όχι μόνο στο πλαίσιο της ουκρανικής κρίσης, αλλά και ευρύτερα στο πλαίσιο της Ανατολικής Εταιρικής Σχέσης και των χωρών που αυτή αφορά. Αντίθετα, προστέθηκε ειδική αναφορά στην προστασία των δικαιωμάτων εθνικών μειονοτήτων, ώστε να καλυφθούν οι Έλληνες της Ουκρανίας που αυτές τις ημέρες βρίσκονται στο «μάτι του κυκλώνα» στη Μαριούπολη.

«Αποδείχθηκε σήμερα ότι άξονας της ευρωπαϊκής πολιτικής της Ελλάδας δεν μπορεί να είναι η άκριτη ευθυγράμμιση με τις επιλογές άλλων, ούτε η μη διπλωματία, αλλά μόνο η ενεργητική, πολυδιάστατη δραστηριοποίηση της Ελλάδας στην ΕΕ», σημείωναν κυβερνητικές πηγές.

Νωρίτερα σε μια κίνηση που θα μπορούσε ίσως να χαρακτηριστεί εξισορροπητική,  ο νέος Υπουργός Εξωτερικών της Ελλάδας Νίκος Κοτζιάς, εισερχόμενος στη Σύνοδο, είχε δηλώσει ότι Ελλάδα εργάζεται για την αποκατάσταση της ειρήνης και για τη σταθερότητα στην Ουκρανία και συγχρόνως για την αποφυγή ρήξης μεταξύ της ΕΕ και της Ρωσίας. Είχαν προηγηθεί συναντήσεις του κ. Κοτζιά με τους ομολόγους του της Ουκρανίας, της Γερμανίας και με την ύπατη εκπρόσωπο της ΕΕ για την εξωτερική πολιτική.

Στη συνάντηση με τον γερμανό υπουργό Εξωτερικών Φρανκ Βάλτερ Σταϊνμάγιερ, συζητήθηκαν επί 20λεπτου θέματα που άπτονται των σχέσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης με τη Ρωσία, καθώς και η κατάσταση στην Ουκρανία. Στη συνέχεια ο κ. Σταϊνμάγιερ δήλωσε ότι το Βερολίνο ανησυχεί πλέον λιγότερο από πριν όσον αφορά στη στάση της Ελλάδας απέναντι στο θέμα. Αξίζει να υπενθυμιστεί σε αυτό το σημείο ότι σε γενικές γραμμές το Βερολίνο δεν ήταν από τους σκληρότερους υπερμάχους των κυρώσεων σε βάρος της Ρωσίας, καθώς έχει μεγάλο εύρος εμπορικών και οικονομικών σχέσεων, ενώ καλύπτει μεγάλο μέρος των ενεργειακών της αναγκών με ρωσικό φυσικό αέριο.

Παρόλα αυτά, ώρες αργότερα, στο θέμα επανέληθε ο πρόεδρος της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων του γερμανικού Κοινοβουλίου, Νόρμπερτ Ρέτγκεν, προειδοποιώντας την Αθήνα ότι «οποιαδήποτε απόπειρα να συνδεθούν αυτοί οι δύο τομείς πολιτικής πρέπει να σταματήσει προτού ξεκινήσει» στέλνοντας και ένα μήνυμα στην Αθήνα όσον αφορά στις προθέσεις της νέας ελληνικής κυβέρνησης σχετικά με το ζήτημα των διαπραγματεύσεων με τους πιστωτές. Ενδιαφέρον έχει και το ότι ο Υπουργός Οικονομικών της Ρωσίας Αντόν Σιλουάνοφ δήλωσε, λίγο αργότερα, στο αμερικανικό ειδησεογραφικό τηλεοπτικό κανάλι CNBC ότι η Ρωσία θα εξέταζε την παροχή οικονομικής βοήθειας προς την Ελλάδα, εφόσον η νέα ηγεσία της το ζητούσε. Ο Σιλουάνοφ τόνισε ότι η Ελλάδα δεν έχει ζητήσει ακόμη τη βοήθεια της Ρωσίας, αλλά δεν απέκλεισε το ενδεχόμενο για μία συμφωνία μεταξύ των δύο κρατών.

Είναι προφανές ότι οι δύο αυτές δηλώσεις ελάχιστα σχετίζονται με το ζήτημα της Ουκρανίας καθ’ εαυτό, αλλά μάλλον αφορούν το πλαίσιο διαπραγματεύσεων Αθήνας – πιστωτών για την επόμενη μέρα του ελληνικού προγράμματος, ποιά μορφή θα έχει κλπ.

Στη συνάντηση με τον ουκρανό Π.Κλίμκιν, ο κ. Κοτζιάς, μεταξύ άλλων, ενημερώθηκε για τις εξελίξεις, εξέφρασε την ανησυχία του για την αστάθεια στην Ανατολική Ουκρανία και, ιδίως, στην περιοχή της Μαριούπολης, όπου διαβιούν ουκρανοί πολίτες ελληνικής καταγωγής. Ο κ. Κλίμκιν απηύθυνε στον κ. Κοτζιά πρόσκληση να επισκεφθεί το Κίεβο το συντομότερο δυνατόν.

Την αποφασιστικότητα της να εργαστεί για τη διατήρηση της ενότητας της ΕΕ στην ουκρανική κρίση εξέφρασε η κ. Μογκερίνι, η οποία είπε ότι θα πρέπει να ασκηθούν οι μέγιστες πιέσεις για το τερματισμό των εχθροπραξιών και την επίτευξη εκεχειρίας.