Ο Πρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας, κ. Κυριάκος Μητσοτάκης είχε ανοιχτή συζήτηση στο Κέντρο Στρατηγικών και Διεθνών Μελετών (CSIS), στην Ουάσιγκτον. Ακολουθούν τα βασικά σημεία.
Για τον κ. Σαββίδη και τις σχέσεις του με τον κ. Τσίπρα
- Σχετικά με τον κ. Σαββίδη, νομίζω ότι ρωτάτε το λάθος άτομο. Θα πρέπει να ρωτήσετε τον κ. Τσίπρα για τον κ. Σαββίδη. Επειδή ήταν -και πιθανότατα εξακολουθεί να είναι ακόμα- πολύ στενά συνδεδεμένος μαζί του. Αυτό που εννοώ είναι ότι υπήρχε μια πολύ βολική συμφωνία μεταξύ του κ. Σαββίδη και του κ. Τσίπρα. Στην πραγματικότητα, ο κ. Τσίπρας προσπάθησε να εξυπηρετήσει τον κ. Σαββίδη, διαγράφοντας κάποια πρόστιμα που είχαν συσσωρευθεί σε μία από τις επιχειρήσεις του, και ως αντάλλαγμα ο κ. Σαββίδης εξέφρασε ενδιαφέρον για την αγορά μέσων ενημέρωσης που υποστηρίζουν ξεκάθαρα την κυβέρνηση.
- Υπάρχει μια νέα γενιά ολιγαρχών που βρίσκονται πολύ κοντά στην κυβέρνηση, και είναι μάλιστα χειρότερη από την προηγούμενη. Κανείς δεν έδινε σημασία όμως- χρειάστηκε να εισβάλει κάποιος με όπλο σε ποδοσφαιρικό γήπεδο για να το προσέξουν. Οι σκηνές που είδανε αποτελούν ντροπή για τη χώρα, δεν είμαστε “μετασοβιετική δημοκρατία”. Είναι ευθύνη μου να εξασφαλίσω ότι η Ελλάδα δεν θα γίνει αποτυχημένο κράτος, ως προς τους θεσμούς της. Δεν πρόκειται να δεχθώ απειλές ή εκφοβισμούς από κανέναν. Έχουμε δει αυτή την κυβέρνηση να υποστηρίζει τους νέους ολιγάρχες με εμφανώς αδιαφανείς δραστηριότητες, την επέμβασή τους στη δικαιοσύνη, την απόπειρα να ελέγξουν το ραδιοτηλεοπτικό τοπίο, τον τρόπο με τον οποίο κυνηγούν τους πολιτικούς τους αντιπάλους.
- Οι επόμενες εκλογές στην Ελλάδα δεν θα είναι απλά για την Οικονομία, θα είναι για τη Δημοκρατία. Η συνταγή για μια αδύναμη Δημοκρατία είναι η τοξικότητα του πολιτικού διαλόγου. Και ο πολιτικός διάλογος έχει γίνει πολύ τοξικός στην Ελλάδα σήμερα. Εγώ θέλω να μιλήσω για το μέλλον και να ενώσω τους Έλληνες, όχι να τους διχάσω.
Για την Τουρκία, τις ελληνοτουρκικές και ευρωτουρκικές σχέσεις
- Είμαστε προορισμένοι, ελέω γεωγραφίας, να ζήσουμε μαζί με την Τουρκία και θα πρέπει να ζήσουμε ειρηνικά και με έναν αμοιβαία επωφελή τρόπο. Ωστόσο, οι σχέσεις καλής γειτονίας βασίζονται στον σεβασμό του Διεθνούς Δικαίου καθώς και στους άγραφους κανόνες που καθορίζουν την κρατούσα κατάσταση στις διμερείς σχέσεις.
- Πρέπει να διασφαλίσουμε ότι η ένταση στο Αιγαίο θα αποκλιμακωθεί και να αποφύγουμε οποιοδήποτε πιθανό ατύχημα που μπορούσε να οδηγήσει σε μία κατάσταση εκτός ελέγχου. Χρειαζόμαστε περισσότερα μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης, όπως είναι για παράδειγμα η ενδυνάμωση των οικονομικών δεσμών των δύο χωρών.
- Δεν πιστεύω ότι θα είναι προς όφελος της Τουρκίας να κόψει τους δεσμούς της με την Ε.Ε. Αλλά χρειάζεται να το θέλουν και οι δύο πλευρές αυτό. Και το πρόσφατο επεισόδιο της σύλληψης των δύο Ελλήνων στρατιωτικών είναι πολύ ανησυχητικό. Ανάλογα γεγονότα έχουν συμβεί και στο παρελθόν και έχουν επιλυθεί μέσα από την απευθείας συνεννόηση των δύο πλευρών τοπικά, σε στρατιωτικό επίπεδο. Αυτή τη φορά δεν συνέβη αυτό. Για άλλη μία φορά θα ήθελα να καλέσω την Τουρκία να απελευθερώσει τους Έλληνες στρατιώτες το συντομότερο δυνατόν.
Για την εξωτερική πολιτική της παρούσας Κυβέρνησης
- Ένα από τα προβλήματα που υπάρχουν με την παρούσα Κυβέρνηση είναι η διγλωσσία που τη χαρακτηρίζει. Είναι εξόχως προβληματικό ότι άλλη προσέγγιση έχει υιοθετήσει ο Πρωθυπουργός και διαφορετική ο κ. Καμμένος. Είναι ανάγκη να διαμορφώσουν μία ενιαία στάση. Για την ακρίβεια η χώρα στο σύνολο της θα πρέπει να ακολουθήσει κοινή στάση.
- Ήμουν πολύ προσεκτικός όσον αφορά τη κριτική μου προς την Κυβέρνηση για ζητήματα εξωτερικής πολιτικής. Το τελευταίο που θέλουμε, είναι να καταστήσουμε ένα πρόβλημα εξωτερικής πολιτικής σε ένα ζήτημα εσωτερικής πολιτικής αντιπαράθεσης. Ο δημόσιος διάλογος στην Ελλάδα είναι τοξικός ούτως ή άλλως, δεν χρειάζεται να ρίχνουμε λάδι στη φωτιά. Από την άλλη πλευρά, είναι ευθύνη της Κυβέρνησης να κάνει ό,τι μπορεί για να διασφαλίσει ότι οι δύο στρατιωτικοί θα απελευθερωθούν το συντομότερο δυνατόν.
Για την Κύπρο
- Η Κύπρος μπορεί να εξασκήσει όλα τα δικαιώματα της επί της αποκλειστικής οικονομικής της ζώνης. Να αντλήσει και να αξιοποιήσει οποιονδήποτε πόρο διαθέτει. Συνεπώς δεν υπάρχει καμία λογική βάση στην προσπάθεια σύνδεσης των δικαιωμάτων της Κύπρου επί της αποκλειστικής οικονομικής της ζώνης με τις συνομιλίες για το Κυπριακό.
- Ήταν κοντά η συμφωνία στις πρόσφατες διαπραγματεύσεις για το Κυπριακό. Θα προέτρεπα όλες τις πλευρές να συνεχίσουν από εκεί που σταμάτησαν. Αλλά είναι πολύ δύσκολο να συμβεί αυτό όταν η Τουρκία προκαλεί τα άλλα εμπλεκόμενα μέρη. Πρέπει να τεθεί το ζήτημα των εγγυήσεων, και η Τουρκία το αντιλαμβάνεται αυτό.
Για το ζήτημα της ΠΓΔΜ
- Ο κ. Τσίπρας είχε την ευκαιρία να δημιουργήσει ένα ενωμένο μέτωπο για να εκφράσουμε μια κοινή θέση, η οποία θα ένωνε τα περισσότερα κόμματα στο συγκεκριμένο ζήτημα. Ωστόσο, δεν έκανε αυτό και φάνηκε ότι υποεκτίμησε τελείως την αντίδραση σημαντικής μερίδας του ελληνικού πληθυσμού, που αξιολογεί ως πολύ σημαντικό αυτό το ζήτημα. Χαρακτήρισε συλλήβδην όλους όσοι διαμαρτύρονταν κατά της χρήσης του ονόματος «Μακεδονία» ως ακροδεξιούς, προσέβαλε πολλούς πολίτες. Δεν προετοίμασε το έδαφος ώστε να επιτευχθεί ένας συμβιβασμός. Θεωρώ ότι ένας από τους κύριους στόχους του ήταν να διχάσει την αντιπολίτευση, αλλά απέτυχε.
- Ανέκαθεν μιλούσαμε για λύση-πακέτο, όχι τεμαχισμένη και σε στάδια. Πρέπει η λύση να περιλαμβάνει αλλαγές στο Σύνταγμα της ΠΓΔΜ καθώς και να ρυθμίζει τα ζητήματα ταυτότητας.
- Δεν έχουμε τίποτε να μοιραστούμε από την πολιτιστική κληρονομιά του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Επειδή διάβασα τη δήλωση του κ. Ντιμιτρόφ ότι χρειάζεται να μοιραστούμε την πολιτιστική μας ταυτότητα: δεν υπάρχει τίποτε να μοιραστούμε. Ο Μέγας Αλέξανδρος ήταν Έλληνας, δεν υπάρχει καμία αμφιβολία για αυτό. Και δεν πρόκειται να εμπλακούμε σε οποιαδήποτε συζήτηση ή διαπραγμάτευση για αυτό. Αφορά τον πυρήνα της εθνικής μας ταυτότητας και δεν θα υπάρξει κανένας συμβιβασμός σε αυτό το θέμα.
Για τις σχέσεις Ελλάδας – ΗΠΑ
- Σε μία εποχή που τίποτε δεν μπορεί να θεωρείται δεδομένο, θέλω να στείλω το μήνυμα προς την αμερικανική πλευρά ότι η Ελλάδα είναι ένας αξιόπιστος σύμμαχος της σε μία επισφαλή περιοχή.
- Η στροφή 180 μοιρών που έκανε ο Σύριζα, στο θέμα των σχέσεων Ελλάδας – ΗΠΑ, ήταν στη σωστή κατεύθυνση. Τα ίδια ισχύουν και για τις σχέσης Ελλάδας και Ισραήλ ή Ελλάδας και Αιγύπτου. Οι σχέσεις αυτές είχαν διαμορφωθεί από τις προηγούμενες κυβερνήσεις και αυτό είναι θετικό. Προσθέτει συνέχεια και προβλεψιμότητα στην εξωτερική μας πολιτική. Αλλά νομίζω ότι μπορούμε να κάνουμε περισσότερα. Εγώ θα εστίαζα περισσότερο σε επιχειρηματικούς δεσμούς, στο γιατί οι αμερικανικές εταιρείες θα πρέπει να επενδύσουν στην Ελλάδα, και όχι μόνο παραδοσιακές εταιρείες αλλά ακόμη και υψηλής τεχνολογίας.
- Η Tesla έστησε ένα ερευνητικό κέντρο στην Ελλάδα, μικρό μεν αλλά είναι η αρχή. Στην Ελλάδα έχουμε εξαίρετο ανθρώπινο δυναμικό, εξαίρετους μηχανικούς και θα πρέπει να αποκτήσουμε περισσότερα κέντρα έρευνας και ανάπτυξης (R&D) εταιριών υψηλής τεχνολογίας. Θα μπορούσαμε να δούμε την Ελλάδα να γίνεται κόμβος για τις αμερικανικές εταιρείες.
- Πρέπει επίσης να δημιουργήσουμε ισχυρότερους δεσμούς μεταξύ ελληνικών και αμερικανικών εκπαιδευτικών ιδρυμάτων. Πρόκειται για ανωμαλία το γεγονός ότι στην Ελλάδα δεν επιτρέπεται να λειτουργούν ιδιωτικά πανεπιστήμια. Θα το αλλάξω αυτό, όμως μέχρι τότε πρέπει να ενισχύσουμε τις σχέσεις μεταξύ αμερικανικών και ελληνικών δημοσίων πανεπιστημίων. Χρειάζονται περισσότερα προγράμματα στα αγγλικά. Τα ελληνικά πανεπιστήμια θα έπρεπε να είναι στην πρώτη γραμμή στις κλασικές σπουδές. Αν δεν το κάνουμε εμείς, τότε ποιος θα το κάνει;
Για την ελληνική οικονομία σήμερα και την «κληρονομιά» του κ. Τσίπρα
- Το 2014 η Ελλάδα βρισκόταν καθ’ οδόν προς μια βιώσιμη ανάκαμψη. Το τρίτο πρόγραμμα ήταν λοιπόν εντελώς περιττό και πληρώσαμε τεράστιο τίμημα για τους πρώτους έξι μήνες αυτής της κυβέρνησης, εξαιτίας των τραγικών διαπραγματεύσεων του κ. Τσίπρα και του κ. Βαρουφάκη που μας ώθησαν σχεδόν στο Grexit. Δυστυχώς οι συνέπειες εκείνου του εξαμήνου παραμένουν ακόμα μαζί μας. Το τρίτο πρόγραμμα μπορεί μεν να λήγει τον Αύγουστο, αλλά ουσιαστικά ο κ. Τσίπρας έχει υπογράψει ένα τέταρτο πρόγραμμα. Η επιτήρηση στη δημοσιονομική μας πολιτική θα συνεχιστεί και μετά το τέλος του τρίτου προγράμματος, για το 2019 και το 2020. Θα έχουμε μέτρα, αλλά χωρίς χρηματοδότηση, και για πρώτη φορά οι φτωχοί Έλληνες θα πληρώσουν φόρο εισοδήματος. Αυτή είναι η κληρονομιά του κ. Τσίπρα.
Για την πιθανότητα εκλογών
- Οι εκλογές θα μπορούσαν να πραγματοποιηθούν ανά πάσα στιγμή μέχρι το Μάιο του 2019, δεν πρόκειται να διακινδυνεύσω μια πρόβλεψη για το πότε θα διεξαχθούν οι εκλογές. Νομίζω ότι οι Έλληνες δεν θα δώσουν στον Τσίπρα μια τρίτη ευκαιρία. Εκλέχτηκε κάτω από ιδιόμορφες συνθήκες, είναι αποτυχημένος ως ηγέτης και δεν είναι το πρόσωπο που θα οδηγήσει την Ελλάδα στο μέλλον.
Για την πολιτική ανανέωση της Ν.Δ.
- Είμαι ικανοποιημένος, ως αρχηγός ενός παραδοσιακού κόμματος, από το γεγονός ότι κατορθώσαμε να φέρουμε νέα πρόσωπα, νέες ιδέες και να αλλάξουμε την αντίληψή μας. Τα πάμε καλύτερα από ό,τι μερικοί περίμεναν.
Για τα πλεονεκτήματα της Ελλάδας και τις ευκαιρίες στην ελληνική οικονομία
- Η Ελλάδα έχει πολλά συγκριτικά πλεονεκτήματα που προέρχονται από τη γεωγραφική θέση της χώρας αλλά και από τις ιδιότητες του λαού της. Έχουμε γίνει πολύ πιο ανταγωνιστικοί λόγω της κρίσης και σήμερα η χώρα προσφέρει πολλές ευκαιρίες σε τομείς όπως ο τουρισμός, η ακίνητη περιουσία, η ενέργεια, η αγροτική επιχείρηση, η υγειονομική περίθαλψη, η ασφάλιση. Οι ευκαιρίες υπάρχουν και αυτό είναι ξεκάθαρο.
- Οι ξένοι επενδυτές αναζητούν μια αξιόπιστη κυβέρνηση, ένα σταθερό φορολογικό καθεστώς, και μια πολύ απλουστευμένη αδειοδότηση σε ένα κράτος δικαίου. Έχουμε πολύ συγκεκριμένα σχέδια για αυτά τα θέματα και νομίζω ότι μπορούμε να κάνουμε μια πολύ πειστική πρόταση προς τους διεθνείς επενδυτές ώστε να κοιτάξουν προς την Ελλάδα.
- Το braindrain είναι πραγματικά πολύ ανησυχητικό. Πρόκειται για μια νέα διασπορά, που αποτελείται από ανθρώπους που έφυγαν κατά τη διάρκεια της κρίσης. Τους χρειαζόμαστε να επιστρέψουν, αλλά θα το κάνουν μόνο αν τους προσφέρουμε ευκαιρίες απασχόλησης, έφυγαν επειδή δεν υπήρχαν δουλειές. Αν δημιουργήσουμε αρκετές καλές θέσεις εργασίας, είμαι σίγουρος ότι θα μπορέσουμε να πείσουμε ένα σημαντικό κομμάτι από αυτούς που έφυγαν, να επιστρέψουν. Η παρουσίαση ενός μακροπρόθεσμου οράματος για τη χώρα είναι εξαιρετικά σημαντική.
Για την τριτοβάθμια εκπαίδευση
- Πρέπει επίσης να εξετάσουμε το εκπαιδευτικό μας σύστημα, μερικές φορές δημιουργεί μια αναντιστοιχία μεταξύ των δεξιοτήτων που απαιτεί η αγορά εργασίας και εκείνων που παράγουν τα πανεπιστήμια μας. Η αλήθεια είναι ότι παράγουμε περισσότερους γιατρούς και δικηγόρους από όσους χρειαζόμαστε. Κοιτάζοντας μπροστά, πρέπει να κάνουμε ό,τι μπορούμε για να ευθυγραμμίσουμε τις απαιτήσεις της αγοράς εργασίας με το πανεπιστημιακό σύστημα.
- Δεν έχουμε υψηλής ποιότητας τουριστική εκπαίδευση, παρόλο που είμαστε μια τουριστική χώρα. Θα έπρεπε να είμαστε στην πρώτη γραμμή της τουριστικής εκπαίδευσης! Αν δεν μπορεί το κράτος να το κάνει, θα πρέπει να βρούμε τρόπο να γίνει ιδιωτικά. Είμαστε η μεγαλύτερη ναυτική δύναμη στον κόσμο, δεν νοείται να μην έχουμε μια παγκοσμίως αναγνωρισμένη σχολή εμπορικού ναυτικού. Αδυνατούμε να πείσουμε τα παιδιά μας να πάνε σε σχολές εμποροπλοιάρχων, παρόλο που ένας τριαντάχρονος πλοίαρχος σε VLCC βγάζει 10.000 ευρώ το μήνα!
Για τη διαφθορά
- Με ανησυχεί η διαφθορά, τόσο σε χαμηλό επίπεδο όσο και σε υψηλό επίπεδο. Έχω την πρόθεση να προσλάβω τεχνοκράτες σε ορισμένα υπουργεία, αλλά γενικά αναζητώ το καλύτερο δυνατό ταλέντο για τη λειτουργία της κυβέρνησης και θα πρόκειται για μία διαδικασία βασισμένη στην αξιοκρατία, στο βαθμό που μπορώ να εγγυηθώ κάτι τέτοιο. Δυστυχώς, ο ΣΥΡΙΖΑ επιστρέφει στις πελατειακές σχέσεις. Θέλω να επισημάνω ότι ο ΣΥΡΙΖΑ έχει πάει τις πελατειακές σχέσεις σε νέο επίπεδο, προσλαμβάνοντας φίλους και κολλητούς αριστερά και δεξιά, προσφέροντας βολικά ψέματα.
Για την ψήφο των Ελλήνων της διασποράς
- Εγγυώμαι ότι θα τα καταφέρω, είναι δέσμευση από την πλευρά μου, είναι απόλυτα εφικτή, έχουμε παρουσιάσει πράγματι ένα νομοσχέδιο στο κοινοβούλιο που δείχνει πώς μπορεί να δρομολογηθεί κάτι τέτοιο. Ωστόσο ο ΣΥΡΙΖΑ αρνείται να το φέρει προς συζήτηση, δεδομένου ότι δεν εξυπηρετεί τα συμφέροντά τους. Μπορούμε να το κάνουμε, χρειαζόμαστε 6-12 μήνες για να προετοιμαστούμε, αλλά θα γίνει, χρειαζόμαστε 200 ψήφους στο επόμενο κοινοβούλιο για να το περάσουμε, αλλά θέλω να δούμε μόλις το παρουσιάσουμε ποιος θα τολμήσει να πει όχι, θα είναι πολύ δύσκολο να πούμε όχι σε μια τέτοια πρόταση. Θα γίνει, θα λάβω τις ψήφους. Ελάτε να με ψηφίσετε αυτές τις εκλογές, διότι αν το κάνετε, την επόμενη φορά θα μπορείτε να ψηφίζετε από το σπίτι, ελπίζω ότι αυτή είναι μία αρκετά πειστική πρόταση!