«Πέντε χρόνια μετά από τη στιγμή που η Ελλάδα πυροδότησε μια κρίση κρατικού χρέους που απείλησε την επιβίωση του ευρώ, η χώρα, και πάλι, έχει την δυνατότητα να κλονίσει τους νομισματικούς της εταίρους, αν οι Έλληνες κληθούν να εκλέξουν μια νέα κυβέρνηση την επόμενη εβδομάδα. Αυτή τη φορά, όμως, η οποιαδήποτε συνέπεια για την ευρωζώνη θα είναι περισσότερο πολιτική παρά οικονομική και θα αποτυπωθεί στην άνοδο της υποστήριξης για μαχητικά πολιτικά κόμματα παρά σε αύξηση του κόστους δανεισμού».
Αυτό υποστηρίζει ο Jan Strupczewski στο Reuters και εξηγεί: «Αυτό συμβαίνει επειδή περίπου το 90% του ελληνικού χρέους βρίσκεται τώρα στα χέρια επίσημων πιστωτών –δηλαδή κυβερνήσεων της ευρωζώνης- και, μετά την αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους που βρίσκεται στα χέρια ιδιωτών το 2012, κανείς στην Ελλάδα δεν κάνει λόγο για νέο γύρο που να αφορά τον ιδιωτικό τομέα».
Αξιωματούχος της ΕΕ που εμπλεκόταν στη διαμόρφωση οικονομικής πολιτικής κατά την περίοδο της κρίσης χρέους και τον οποίο επικαλείται ο Jan Strupczewski εμφανίζεται να δηλώνει ότι δεν πιστεύει ότι η Ελλάδα θα μπορούσε, έστω και για μία στιγμή, να προκαλέσει μια νέα «μεγκακρίση» στην ευρωζώνη. «Ό,τι και αν γίνει, είναι τώρα πλέον βασική ανησυχία για τα υπουργεία Οικονομικών της ευρωζώνης και όχι για τους ιδιώτες επενδυτές» υπογραμμίζει.
Αντίθετα με το 2010, όταν άρχισε η κρίση, σημειώνει το άρθρο, τώρα οι κυβερνήσεις της ευρωζώνης έχουν την προστασία ενός ταμείου διάσωσης, ύψους 500 δισεκατομμυρίων ευρώ. Επίσης, οι κυβερνήσεις έχουν αναπτύξει εργαλεία και διαδικασίες κατά τη διάρκεια της κρίσης για να αντιδράσουν σε τυχόν αναταραχή των αγορών. Αλλά η καλύτερη άμυνα απέναντι σε οποιαδήποτε «μετάδοση» είναι η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, η οποία ανακοίνωσε το 2012 ότι θα κάνει ό,τι χρειαστεί για να προστατεύσει το ευρώ. «Το ο,τιδήποτε χρειάζεται» του προέδρου της ΕΚΤ, Mario Draghi, παραμένει εξαιρετικά ισχυρό. Και δεν θα αμφισβητηθεί από τις αγορές αν κάτι πάει άσχημα με την Ελλάδα» δηλώνει στο Reuters ο οικονομολόγος της ING Carsten Brzeski.
Παρόλα αυτά, η αβεβαιότητα στην ευρωζώνη έχει αναζωπυρωθεί, γιατί αν τελικά η Αθήνα καταλήξει σε πρόωρες εκλογές, τότε το κυβερνητικό κεντροδεξιό κόμμα του Αντώνη Σαμαρά που τάσσεται υπέρ των μεταρρυθμίσεων θα μπορούσε να χάσει απέναντι στο αριστερό κόμμα του ΣΥΡΙΖΑ, το οποίο, σύμφωνα τουλάχιστον με τον αρθρογράφο του Reuters, είναι «αντι-μεταρρυθμιστικό», και προηγείται στις δημοσκοπήσεις.
Οι κυβερνήσεις της ευρωζώνης, συνεχίζει το άρθρο, θέλουν η Ελλάδα, η οποία πρόσφατα επανήλθε στην ανάπτυξη μετά από έξι χρόνια ύφεσης, να συνεχίσει με τις μεταρρυθμίσεις, έτσι ώστε να τις ξεπληρώσει κάποια στιγμή.
Ο ΣΥΡΙΖΑ, όμως, σημειώνει ο Strupczewski, όχι μόνο διατείνεται ότι θα σταματήσει τη δημοσιονομική εξυγίανση και ότι θα ανατρέψει ορισμένες ιδιωτικοποιήσεις και μεταρρυθμίσεις, αλλά έχει ζητήσει και διαγραφή χρέους από τις επίσημες ηγεσίες. Μια διαγραφή χρέους θα πρέπει να θεωρείται απίθανη καθώς οι αξιωματούχοι θεωρούν ότι τώρα η Ελλάδα βρίσκεται και πάλι σε φάση ανάπτυξης και μπορεί να ξεπληρώσει τα χρέη της. Επίσης, μια διαγραφή θα μπορούσε να θέσει την ευρωζώνη σε δύσκολη θέση απέναντι σε άλλους οφειλέτες.
Χαρακτηριστικά είναι τα όσα δηλώνει αξιωματούχος της ΕΕ στο Reuters: «Αν η ευρωζώνη πει ναι, τελικά, στην Ελλάδα, η Ελλάδα θα κερδίσει πολύ αλλά μετά τι θα γίνει με τις χώρες που έχουν δημόσιο χρέος πάνω από το 100% του ΑΕΠ; Σήμερα η Ιταλία και η Πορτογαλία είναι πάνω από το 120%. Πώς μπορούμε να περιμένουμε ότι οι πολίτες τους θα το ξεπληρώσουν αν στην Ελλάδα, η αντίστοιχη περίπτωση, έχει συγχωρηθεί; Και πώς είναι δυνατόν να περιμένουμε ότι χώρες του Τρίτου Κόσμου θα αποπληρώσουν χρέη μετά από μια τέτοια εξέλιξη;»
Πολιτική «μόλυνση»
Οι αξιωματούχοι και οι οικονομολόγοι της ΕΕ πιστεύουν ότι τα ριζοσπαστικά συνθήματα του ΣΥΡΙΖΑ θα «μαλακώσουν» μόλις έρθει στην εξουσία. Εντούτοις, η νίκη ενός αντι-ΕΕ, όπως τον χαρακτηρίζουν, κόμματος στην Ελλάδα θα αποτελεί, όπως και να έχει, ενίσχυση εκείνων των πολιτικών δυνάμεων, των Ευρωσκεπτικιστών, που έχουν παρόμοιες απόψεις είτε προς τα ακροαριστερά είτε προς τα ακροδεξιά σε όλη την Ευρώπη.
«Οι χώρες της περιφέρειας όπως η Ελλάδα, η Ισπανία και η Ιρλανδία, αναπτύσσονται γρήγορα, αλλά το ίδιο συμβαίνει και με το πολιτικό ρίσκο σε αυτές τις χώρες» σημειώνει ο Mark Wall, επικεφαλής οικονομολόγος της Deutsche Bank για την ευρωζώνη. «Αυτή είναι μάλλον, όπως επισημαίνει, και η πτυχή στην οποία οι αγορές επικεντρώνουν το ενδιαφέρον τους ως ένα βαθμό: ποια είναι η πολιτική δέσμευση (προς την ΕΕ) σε κάποιες από αυτές τις χώρες της περιφέρειας;» αναρωτιέται.
Μια νίκη του ΣΥΡΙΖΑ θα μπορούσε να ενισχύσει τη δημοτικότητα των ακραίων κομμάτων σε όλη την Ευρώπη, οδηγώντας τελικά σε πολύ κακές πολιτικές επιλογές, εκτιμούν οι οικονομολόγοι. «Θα μπορούσε να πυροδοτήσει μια συζήτηση εκ βάθους για το μίγμα πολιτικής, για το πώς θα εξέλθουμε από τη χαμηλή ανάπτυξη, κλπ, η οποία θα μπορούσε να αποτελέσει μια εκρηκτική ανάμιξη» δηλώνει ο Brzeski της ING.
Προς το παρόν, οι ανησυχίες αυτές είναι απλώς υποθέσεις σημειώνει το άρθρο του Reuters. Μπορεί να μην γίνουν πρόωρες εκλογές στην Ελλάδα αν ο Σαμαράς πείσει, όπως αναφέρει, αρκετούς Ανεξάρτητους και αντιπολιτευόμενους βουλευτές να ψηφίσουν υπέρ του υποψηφίου του για την προεδρική εκλογή.
Και αν γίνουν εκλογές τον Ιανουάριο, οι αξιωματούχοι της ΕΕ και οι οικονομολόγοι επισημαίνουν ότι ο ΣΥΡΙΖΑ μπορεί να μην εξασφαλίσει αρκετούς ψήφους για να κυβερνήσει μόνος του και να χρειάζεται να προχωρήσει σε συμμαχία κάτι που θα μπορούσε να αμβλύνει τις απαιτήσεις του.
«Στην πολιτική συμπεριφέρεσαι αλλιώς πριν και μετά τις εκλογές» δηλώνει αξιωματούχος της ευρωζώνης και συμπληρώνει ότι «υπάρχει ένα επίπεδο ανησυχίας, αλλά το τι πραγματικά θα γίνει είναι δύσκολο να προβλεφθεί».